Pamjet e rralla të shpëtimit të mijëra të burgosurve hebrenj nga një tren nazist u zbuluan dhe u publikuan nga studiuesi dhe autori Matthew Rosell, ku një numër i të mbijetuarve të Holokaustit që atëherë kanë identifikuar veten ose të afërmit në pamjet bardh e zi.
Sipas Times of Israel, megjithëse ka shumë fotografi të lirimit të të burgosurve në të ashtuquajturin tren Farsleben më 13 prill 1945, kjo është hera e parë që shohim pamjet e burrave të rraskapitur, kockor por edhe të lehtësuar, gra dhe fëmijë, pas shpëtimit nga ushtarët amerikanë.
Rozelle, e cila në vitin 2016 botoi një libër për ngjarjen relativisht historike të quajtur “A Train Near Magdeburg”, gërmoi klipin në një arkiv në SHBA dhe e postoi në YouTube, së bashku me informacionin që gjeti për të. “Përmbledhje: Disa skena përshkruajnë grupe të burgosurish hebrenj të ulur pranë shinave pas lirimit të tyre. Shprehjet e tyre kapin torturat që u detyruan të duronin. Skenat e ushtarëve amerikanë duke shpërndarë ushqime”.
Siç raportojnë mediat izraelite, pamjet tregojnë të burgosurit e kampit të përqendrimit Bergen-Belsen të ngritur nga regjimi nazist midis fshatit Belsen dhe qytetit të Bergenit në Saksoninë e Ulët. Vlerësohet se më shumë se 70,000 njerëz vdiqën në të, duke përfshirë të burgosurit e luftës sovjetike.
Mediat në Izrael arritën të lokalizojnë disa nga pasagjerët e trenit që tani jetojnë në Izrael.
90-vjeçari Yaakov Barzilai e njohu veten në filmim në moshën 12-vjeçare, së bashku me nënën dhe motrën e tij.
Ai tha për Channel 12 se ndërsa kishte parë më parë foto të panumërta të shpëtimit të trenit Farsleben nga ushtarët amerikanë, kjo është hera e parë që ai ka mundur të gjejë veten ose ndonjë nga anëtarët e familjes së tij.
“Nuk mund ta mendoja! Mu mbajt fryma kur më në fund zbulova atë që kërkoja prej vitesh”, tha ai. Duke folur për Ynet, ai shpjegoi se pesë anëtarë të familjes së tij u dërguan në Bergen-Belsen, por vetëm tre arritën të mbijetonin. “Aty kam humbur babanë dhe gjyshin. Në klip pashë nënën, motrën dhe mua. Isha shumë i emocionuar duke parë pamjet, nuk kisha fjalë për të shprehur ndjenjat e mia”.
82-vjeçarja Miriam Mueller ishte vetëm 4 vjeçe kur u shpëtua nga treni. Ndonëse nuk ka arritur të gjente veten mes fytyrave të regjistruara në video, ajo ka thënë për Ynet se pamjet kanë sjellë shumë kujtime. “Pasi e pashë, mezi mora frymë për një kohë. Mendoja se kjo luftë e mallkuar nuk do të fshihet kurrë nga kujtesa jonë, ne do t’i kthehemi asaj. Sot kam 26 nipër dhe 40 stërnipër. Zoti më bekoi me një mrekulli.”
Doula Cogan, e cila ishte gjithashtu në tren, e njohu babanë e saj në mesin e të burgosurve. “Ishim përballë vdekjes. Dhe befas e sheh veten të shpëtuar nga vdekja. Nuk mund ta besoj se është kapur ky moment”.
Më 7 prill 1945, rojet naziste të burgut në Bergen-Belsen vendosën 2500 të burgosur hebrenj në një tren për t’u transportuar në kampin e përqendrimit Theresienstadt. Më 13 prill, megjithatë, treni u detyrua të ndalojë pranë qytetit të Farsleben për shkak të bombardimeve aleate në zonë. Disa të burgosur arritën të arratiseshin dhe të kërkonin ndihmë nga ushtarët amerikanë të Divizionit të 30-të të Ushtrisë Amerikane, të cilët nxituan për të çliruar të burgosurit e mbetur të bllokuar në vagona.
Komandanti amerikan George Gross, i cili ishte në vendngjarje, tha: “Të gjithë ishin skeletorë dhe dukeshin të sëmurë. Por kur na panë filluan të qeshin të gëzuar. Por nuk po dëgjonim tamam të qeshura, por më shumë një shpërthim lehtësimi të pakuptimtë, gati histerik”.
Videoja e postuar në YouTube përfshin edhe pamjet e takimit të ushtarëve amerikanë, rusë dhe britanikë në brigjet e lumit Elba pas çlirimit të Magdeburgut. /tesheshi.com/
