Kas rinisur debati për zgjedhjen e Avokatit të Popullit, një institucion i pavarur kushtetues, ku politika vendos se kush do të jetë i riu. PD kërkon kthimin e borxhit nga PS-ja kur ‘i fali’ këtë institucion në 2011-ën. Historia: Kush ishte avokati i parë, ish-kandidati i Partisë së Punës përballë Berishës në Kavajë në ‘91-in….
Institucione të pavarura kushtetuese në llogjikën e parlamentit shqiptar përkthehet “institucione ku emërohen emrat që mbështesin partitë politike”. Kështu po ndodh për të tretën herë me zgjedhjen në krye të Avokatit të Popullit, një institucion që synon t’u shërbejë qytetarëve. Partia Demokratike në opozitë ka kundërshtuar emrat e kandidatëve për këtë detyrë edhe pse në mes të listës ka njerëz që njihen si të afërt me selinë blu, siç është ish-kryetarja e KQZ-së Lefterie Luzi apo aktivisti Altin Goxhaj. Ajo kërkon eskluzivitetin e propozimeve dhe për rrjedhojë zgjedhjen e një prej emrave që do të dalin me mbështetjen e selisë blu. PD kërkon të ruhet marrëveshja e bërë në vitin 2011, por tashmë loja është bërë më e fortë pasi Ombusmani ka kompetenca të reja që ndikojnë drejtpërdrejt në zgjedhjen e organeve të vetingut për reformën në drejtësi.
Historia e shkurtër e jetës së këtij institucioni tregon se politika ka bërë pazaret e saj si me çdo gjë tjetër.
“Avokatët” e politikës
Nga krijimi i këtij institucioni në vitin 2000 dhe deri tani atë e kanë drejtuar njerëz që kanë ardhur nga e majta dhe janë mbështetur prej saj; Ermir Dobjani, i cili ishte avokati i parë arriti të merrte një mandat të dytë në vitin 2005 kur ishte akoma PS-ja në pushtet për t’a lënë këtë mandat në vitin 2010 me një shtrëngiim duarsh me presidentin Bamir Topi. Dobjani, një profesor i shquar i juridikut në vitet ’90 kandidoi në emër të Partisë së Punës në zgjedhjet e para demokratike të Marsit ’92 përballë Sali Berishës nga Partia Demokratike e sapokrijuar.
Por dhe pse ishte një djalë Kavaje, i lindur e rritur në këtë qytet ku gëzonte një farë popullariteti, ai zgjodhi momentin e gabuar dhe partinë e gabuar për t’iu futur një karriere politike dhe humbi përballë doktorit nga Tropoja, por që ishte në kulmin e tij të popullaritetit pas lëvizjeve demokratike të dhjetorit ’90.
Dobjani u mor me avokati deri në momentin kur u krijua institucioni i Avokatit të Popullit me Kushtetutën e vitit 1998. Ai vetkandidoi për këtë detyrë dhe u zgjodh me votat e Kuvendit me mazhorancë të majtë në vitin 2000. Por 5 vite më pas Dobjani kërkoi një mandat të dytë pa një siguri politike. Ai akuzoi atë kohë mazhorancën e majtë se po tentonte të fuste duart në këtë garë pasi në listën e kandidatëve të PS-së ishte Besnik Dervishi, ish-ministër dhe këshilltar i kryeministrit Nano. Po pavarësisht kësaj ai arriti të rizgjidhej.
Ombusmani i jepet opozitës
Ermir Dobjani e la detyrën në shkurt të vitit 2010 duke kërkuar një mandat të tretë, që nuk e mori dot, por duke krijuar një boshllëk në funksionimin e institucionit, i cili mbeti me Ombudsman të komanduar deri në dhjetor të vitit 2011, kur pas njëmarrëveshje mes opozitës së majtë dhe mazhorancës së djathtë, u zgjodh me 127 vota pro të deputetëve të pranishëm, Igli Totozani.
Totozani ishte një emër i propozuar nga Partia Socialiste në opozitë pas një dakordësimi paraprak politik me demokratët në pushtet. Ai ishte një emër i njohur për publikun si publicist dhe aktivist i shoqërisë civile.
Gjatë 5 viteve të mbajtjes së kësaj detyre ai duke njohur fuqinë e mediave dhe të gjesteve që krijojnë popullaritet është bërë disa herë kryelajm; siç ishte rasti i strehimit të disa familjeve rome në ambjentet e institucionit, apo kur bëri thirrjepër hapjen e dosjeve të sigurimit, madje dhe kur mbështeti martesat gay, një çështje me ndjeshmëri të lartë për shoqërinë shqiptare.
Me mbarimin e mandatit të tij është krijuar një ngërç politikpasi dakordësimi i vendosur para 5 vitesh duket se nuk është më në fuqi.
Partia Demokratike ka refuzuar të marrë pjesë në seancën dëgjimore me kandidatët e rinj për Avokatin e Popullit. Ajo akuzon PS-në se loja me emrin e ri ka lidhje të drejtpërdrejtë me zbatimin e Reformës në Drejtësi, pasi Ombusmanit i jepet një rol i ri me ndryshimet kushtetuese të 22 korrikut, për sa i përket implementimit të kësaj reforme. Avokati i Popullit ka kompetencë shpalljen e vendeve vakante për kandidatët që do të marrin pjesë në organet e reja të “Vettingut”.
Kushtetuta kërkon që Avokati i Popullit të zgjidhet me jo më pak se 3/5 të të gjithë deputetëve ose 84 vota gjithsej, duke kërkuar që për emrin e ri të ketë të paktën një dakordësi mes partive aleate në pushtet, PS-LSI. /tesheshi.com/
