Musk përdor platformën e tij të mediave sociale si një megafon për t’u përfshirë në debate politike nga Mbretëria e Bashkuar në Gjermani e deri në Venezuelë. Komentet e tij shpesh ndjekin një model të ngjashëm dhe shkaktojnë reagime.
Trazirat në Mbretërinë e Bashkuar. Zgjedhjet presidenciale në Venezuelë. Trajtimi i Gjermanisë ndaj partisë së ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD) – Këto janë vetëm tre shembuj të fundit ku miliarderi Elon Musk është futur në diskutime politike në vende të tjera larg shtëpisë së tij në Teksas.
Ndërsa SHBA përgatitet të zgjedhë një president të ri në nëntor, Musk nuk po përdor vetëm platformën e tij të mediave sociale X për të mbështetur kandidaturën e Donald Trump. Njeriu më i pasur në botë gjithashtu i shkruan shpesh në Twitter më shumë se 193 milionë ndjekësve të tij për problemet politike në vende të tjera, duke treguar shpesh atë që duket të jetë një kuptim i kufizuar i situatës në terren.
“Elon Musk sjell gjithçka përveç informacionit, një pozicion informues për diskutimet këtu në Evropë – gjë që nuk është befasuese pasi ai jeton në SHBA dhe komunikon kryesisht me një audiencë amerikane”, thotë Jan Philipp Albrecht, president i Fondacionit Heinrich Böll të Gjermanisë.
Ndërsa ndërhyrjet e Musk trajtojnë një gamë të gjerë çështjesh, ato priren të ndjekin një model të ngjashëm. Miliarderi shpesh denoncon ato që ai i percepton si ideale dhe tendenca të krahut të majtë që, sipas tij, kontribuojnë në degradimin e shoqërisë.
“Musk lëviz në një flluskë shumë specifike zërash ultra-libertarë dhe populistë të krahut të djathtë, reaksionarë,” thotë Albrecht, një anëtar i partisë së Gjelbër në pushtet në Gjermani dhe ish-ministër i shtetit: “Ai merr shumicën e informacionit të tij nga ato qarqe dhe shpesh përfundon duke përhapur mite konspirative dhe dezinformata.”
“Duke pasur parasysh shtrirjen e tij, dhe veçanërisht shtrirjen e platformës së tij, kjo është shumë alarmante”, tha ai për DW.
Pasuria në rritje dhe ndikimi politik i Musk
Që nga themelimi i kompanisë së tij të parë në mesin e viteve 1990, sipërmarrësi me origjinë nga Afrika e Jugut, Musk ka ndërtuar një varg biznesesh të suksesshme, duke grumbulluar një pasuri të vlerësuar prej më shumë se 209 miliardë dollarë. Gjatë dekadës së fundit, përfshirja e tij në sipërmarrje të tilla si kompania e hapësirës ajrore SpaceX dhe filiali i saj satelitor Starlink e kanë ndihmuar gjithashtu atë të fitojë ndikim politik në rritje.
Sidoqoftë, askund nuk është më e dukshme ambicia e Musk për t’u përfshirë në politikë sesa në X. Në vitin 2022, ai bleu platformën, e njohur në atë kohë si Twitter. Që atëherë, një ekosistem i tërë krijuesish përmbajtjesh të krahut të djathtë është vendosur në platformë. Në të njëjtën kohë, X është bërë gjithnjë e më popullor në mesin e përdoruesve me prirje të djathtë, sipas një studimi të Qendrës Kërkimore Pew në 2024.
Vetë Musk publikon dhe ndan disa postime në ditë, duke filluar nga memet tek njoftimet e kompanive e deri te komentet e shpeshta për tema politike.
I konsideruar prej kohësh i pavendosur ideologjikisht, “Musk ka mbështetur hapur më shumë pikëpamje të krahut të djathtë dhe politikanë të krahut të djathtë që kur mori platformën,” thotë Matthew Facciani, një sociolog në Universitetin e Notre Dame. Facciani, i cili studion mediat sociale dhe polarizimin politik, tha se aktiviteti online i Musk sugjeron se miliarderi “konsumon një sasi të konsiderueshme të përmbajtjes së krahut të djathtë në platformën e tij”.
“Shumë njerëz mund të bien në dhomat e jehonës së mediave sociale dhe Elon Musk duket se nuk është ndryshe, përveç pasurisë dhe ndikimit të tij të madh”, tha Facciani për DW.
Tallje me liderët botërorë
Dëshira e miliarderit për t’u përfshirë në diskutime politike nuk ndalet në kufijtë kombëtarë.
Në fillim të gushtit, ai u përplas me qeverinë britanike kur sugjeroi në X se “lufta civile ishte e pashmangshme” në MB, pas sulmeve ndaj xhamive dhe hoteleve ku strehoheshin azilkërkuesit në të gjithë vendin.
Pasi një zëdhënës i qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar hodhi poshtë komentet e tij, duke thënë se nuk kishte “asnjë justifikim” për deklaratat e Musk, Musk dyfishoi sulmet e tij, duke e quajtur kryeministrin britanik Keir Starmer një “keir të dyfishtë” (me standarde të dyfishta), referencë e qartë për narrativën që qarkullon në qarqet e krahut të djathtë se policia britanike ka trajtuar më ashpër rebelët e bardhë të ekstremit të djathtë sesa pakicat.
Para se të komentonte situatën në Mbretërinë e Bashkuar, Musk u përfshi në një debat të nxehtë me presidentin venezuelian Nicolás Maduro pas rizgjedhjes së politikanit socialist të kontestuar gjerësisht. Shkëmbimi i tyre bëri që Musk ta quante Maduron një “diktator” dhe të thoshte se do ta çonte personalisht “këtë gomar” në burgun amerikan të Guantanamos.
Simpati për të djathtën ekstreme gjermane
Musk ka bërë vazhdimisht tituj në Gjermani për shprehjen e simpatisë për partinë e ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD), pjesë të së cilës shërbimi i brendshëm i inteligjencës gjermane i klasifikon si “ekstremiste e djathtë”.
Në vjeshtën e vitit 2023, multimiliarderi ndau një postim duke kritikuar trajtimin e qeverisë gjermane ndaj imigracionit të parregullt dhe duke shprehur mbështetjen për AfD. Këtë qershor, ai iu përgjigj një postimi nga një influencues i krahut të djathtë, i cili tha se votoi për AfD, duke postuar në Twitter: “Ata vazhdojnë të thonë ‘ekstreme e djathtë’, por politikat e AfD për të cilat kam lexuar nuk duken ekstremiste”.
Po përgatitet një reagim, në horizont janë ndëshkimet
Politikani i të Gjelbërve, Albrecht, një nga kritikët më të zëshëm të ndërhyrjes së Musk në politikën gjermane, tha se Musk mund të shprehë lirisht mendimin e tij brenda kufizimeve të ligjeve ekzistuese.
Por problemi, sipas Albrecht, është se ai po përdor X – platformën e tij që ai bleu dhe tani e kontrollon – për ta bërë atë. Kjo, tha ai, vë në pikëpyetje neutralitetin e platformës, si dhe privilegjin e neutralitetit që Twitter, ashtu si platformat e tjera të mediave sociale, gëzon në BE.
Kur platformat e mediave sociale u shfaqën për herë të parë në vitet 2000, ligjvënësit evropianë vendosën t’i trajtojnë ato në përgjithësi si ndërmjetës neutralë që njerëzit përdorin për të komunikuar, ngjashëm me ofruesit e shërbimeve të telekomunikacionit. Është koha për të rimenduar këtë pikëpamje, tha Albrecht, tani që një ligj i ri për mediat sociale në mbarë BE-në, Akti i Shërbimeve Dixhitale (DSA), ka hyrë në fuqi.
Komisioni Evropian ka nisur tashmë një hetim kundër X nën DSA për shkak të përmbajtjes toksike në platformë. Nëse BE-ja zbulon se X nuk përputhet me rregullat për të luftuar përmbajtjen e paligjshme dhe dezinformimin, apo kërkesat e transparencës, firma mund të përballet me gjoba të rënda deri në gjashtë për qind të të ardhurave të saj globale, shkruan Deutsche Welle.
“Komisioni Evropian duhet të zbatojë në mënyrë rigoroze ligjin kundër aktorëve si Elon Musk”, tha për DW Albrecht, një ish-deputet i Parlamentit Evropian. “Nuk është se kjo platformë duhet të largohet dhe nuk është se Elon Musk nuk duhet të lejohet të shprehë mendimin e tij, por ai duhet të ndjekë rregullat si gjithë të tjerët. Dhe kushdo që nuk luan sipas rregullave duhet të jetë ndëshkuar”.
