Nga Etyen Mahçupyan
Siria e ka transformuar krejtësisht çështjen kurde për Turqinë, duke i dhënë një përkufizim tjetër. Kryeministri turk Ahmet Davutoğlu deklaroi në Mardin se shqyrtimi i paketës me 10 nene me anë të përcaktimit të vjetër mund të jetë zhgënjyes. Përpara Sirisë, çështja kurdë ishte si rezultat i një qasjeje të papranueshme, të padrejtë dhe primitive të shtetit turk me qytetarët e vet kurdë. Megjithëse PKK-ja ishte e angazhuar qartë në aktivitete terroriste, pranohej se arsyeja për ekzistencën e saj ishte qeveria, edhe në rastin e sulmeve më të dhunshme. Gjithashtu, marrëdhënia midis shtetit dhe PKK-së nuk ka qenë krejt e pafajshme. Gjatë viteve ’70, shteti shtypte jetën akademike dhe atmosferën politike të kurdëve, duke ndihmuar lulëzimin e PKK-së dhe duke bërë që kurdët të përfaqësoheshin nga një faktor i vetëm. Si pasojë, edhe nacionalistët turq më fanatikë fajësonin shtetin për ekzistencën e organizatës dhe mallkonin PKK-në.
Projeksioni pozitiv i krijuar nga ky gjykim në trualli shoqëror e detyroi politikën civile që të kërkonte një zgjidhje. Me kalimin e kohës edhe ushtria filloi ta kuptonte se lufta nuk do të çonte gjëkundi dhe se ishte e nevojshme një zgjidhje politike. Me ardhjen në pushet të Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP), ky qëndrim i pasigurt u shndërrua në strategji shtetërore. Disa faktorë bënë që kjo të ishte më e lehtë, përfshirë faktin se AKP-ja vinte nga periferia. Ajo i afroi kurdët si pjesë integruese e perspektivës së saj të identitetit islam, duke e perceptuar botën me identitete heterogjene si rregullin natyror të gjërave.
Nga ana tjetër, zgjidhja e çështjes kurde ishte e nevojshme edhe për ruajtjen e pushtetit të partisë në pushtet dhe çrrënjosjen e tutelës së ushtrisë. Perceptimi i nacionalistëve turq, i zbutur nga ndjenja e fajit, e përgjegjësisë dhe konservatorizmit shoqëror, i cili mbështetej nga ndryshimet shoqërore dhe ëndrrat për të ardhmen, ishte i unifikuar për shkak të ndjekjes së politikave të duhura. Partia AK veproi si mbartësja e kësaj sinteze të re. Ishte e qartë se çështja mund të zgjidhej vetëm duke bërë negociata me PKK-në e duke u pajtuar disi, meqë kishte përballë një lëvizje politike e cila kishte lidhje të ndërlikuara me shoqërinë, duke marrë kështu vota nga gjysma e popullsisë kurde. Edhe kurdët që votuan për Partinë AK e që nuk mbështesnin PKK-në besonin se ekzistenca e organizatës kishte një rol pozitiv. Sot, pothuajse të gjithë pajtohen se shteti nuk do të ishte përpjekur të gjente një zgjidhje nëse nuk do të ekzistonte PKK-ja.
Kështu AKP-ja punoi për të gjetur një zgjidhje dhe bëri sa mundi. Megjithatë, nuk arriti ta vlerësonte si duhet ndikimin Sirisë në këtë çështje. Ëndrra dhe mundësia për të formuar një shtet në Rojava ishte më tepër joshëse se shumë alternativa që mund që Turqia mund t’i ofronte PKK-së. Nuk ishte normale për PKK-në që ta humbiste një rast të tillë. E kështu bëri.
Megjithatë, ndërmarrja e këtij hapi kishte një kosto për PKK-në. Ajo u kthye nga organizatë e brendshme në një forcë të huaj. Për pasojë, ndjenja e fajit dhe e përgjegjësisë e lidhur me shtetin filloi të venitej. Në mënyrë të veçantë, bashkëpunimi i homologes së PKK-së, Partia e Unionit Demokratik (PYD) me liderin sirian Bashar Assad dhe Rusinë shkaktoi një përplasje, e cila e margjinalizoi shumë PKK-në. Kjo situatë i bëri kurdët të pashpresë. Gjithashtu i bëri ata që të mbajnë edhe shtetin dhe organizatën në gjirin e botës së tyre të brendshme.
Aktualisht, të dyja palët janë gati të japin një llogari historike për veten. Qëndrimi i shoqërisë kurde reflekton një ndjenë të thellë mosbesimi nga të dyja palët. Për momentin, PKK-ja nuk ka çfarë të bëjë. Shpresa e saj e vetme është ndonjë gabim ose qëndrim i paefektshëm nga ana e qeverisë. Nga ana tjetër, qeveria do të përpiqet të rikthej përsëri besimin duke implementuar atë që mund të bëhet dhe duke futur rehabilitimin e paketës me 10 nene.
Qeveria mund të ketë sukses nëse e pranon se kjo paketë është e pamjaftueshme. Por, nëse e sheh këtë paketë si hap të mjaftueshëm, do të jetë e vështirë të bëjë përparime të tjera.
Marrë nga: Daily Sabah – /tesheshi.com/
