Me një peizazh që ndryshon vazhdimisht, Toka është shtëpia e një sërë misteresh që presin të zbulohen.
Një sekret i tillë ishte fshehur në Puna de Atacama të Argjentinës; shkretëtirë që është më shumë se 3.6 kilometra mbi nivelin e detit.
Mjedisi ishte “i panjohur më parë për shkencën”, sipas Universitetit të Kolorados Boulder, duke vënë në dukje se një sistem lagunash të rrethuara nga kripe është zbuluar. Zona është një nga mjediset më të thata në Tokë, që do të thotë se pak bimë ose kafshë mund të mbijetojnë atje, por kërkimet e reja kanë zbuluar një botë të tërë të humbur të fshehur brenda këtyre lagunave.
Brian Hynek, një profesor në Laboratorin e Fizikës Atmosferike dhe Hapësirës (LASP) dhe Departamentit të Shkencave Gjeologjike, gjeti lagunat së bashku me mikrobiologen Maria Farías vitin e kaluar.
Zbulimi erdhi pasi Farías e solli Hynek-un në një nga vendet e saj kërkimore në Argjentinën veriperëndimore, ku shkencëtarëve iu desh të udhëtonin rreth nëntë orë në një rrugë të papastër dhe të qëndronin në një fshat me rreth 35 njerëz që mbështeten në një burim të vetëm për ujë.
Ndërsa ishte në fshat, Hynek shikoi imazhet satelitore dhe vuri re atë që dukej të ishte një rrjet lagunash. Dyshja vozitën me makinë dhe ecën për të arritur në zonë, ndonjëherë duke u fundosur “deri në gjunjë” në baltë të kripur, por përpjekjet u shpërblyen pasi zbuluan 12 laguna që shtriheshin në 25 hektarë.
Nën ujë, shkencëtarët mund të shihnin shfaqje të gjalla të stromatoliteve; komunitete komplekse mikrobike që formojnë grumbuj të mëdhenj shkëmbinjsh, të ngjashëm me koralet e shkëmbinjve. Hynek ndihmoi në dokumentimin e stromatolitëve, të cilët duken si tuma me rritje të gjelbër deri në 4.5 metra të gjerë dhe gati një metër të lartë. Vëzhgimet e tij paraprake sugjerojnë se këto komunitete mund të ngjajnë me stromatolitët që ekzistonin gjatë periudhës së hershme Akeane 3.5 miliardë vjet më parë, kur nuk kishte pothuajse asnjë oksigjen në atmosferë.
“Kjo lagunë mund të jetë një nga shembujt më të mirë modernë të shenjave më të hershme të jetës në Tokë,” tha Hynek. “Është ndryshe nga çdo gjë që kam parë ndonjëherë ose, në fakt, me çdo gjë që ndonjë shkencëtar ka parë ndonjëherë.”
Përveç dhënies së shkencëtarëve një paraqitje të shkurtër të jetës së lashtë në Tokë, zbulimi mund të ofrojë gjithashtu njohuri se si jeta mund të kishte origjinën në Mars, i cili i ngjante Tokës miliarda vjet më parë.
“Nëse jeta do të kishte evoluar ndonjëherë në Mars në nivelin fosil, do të kishte qenë kështu,” shpjegoi Hynek. “Të kuptuarit e këtyre komuniteteve moderne në Tokë mund të na informojë se çfarë duhet të kërkojmë ndërsa kërkojmë për karakteristika të ngjashme në shkëmbinjtë marsianë.”
Profesori e përshkroi zbulimin e mjedisit si “momentin më të madh eureka” që ai përjetoi në jetën e tij.
“Është e mahnitshme që mund të gjesh ende gjëra të tilla pa dokumente në planetin tonë”, shtoi ai.
Nuk është e qartë pse stromatolitët u formuan në këtë vend të veçantë, por shkencëtarët shpresojnë të kryejnë eksperimente të mëtejshme për të hedhur dritë mbi sekretet e mjedisit. Fatkeqësisht, një kompani jashtë Argjentinës tashmë ka marrë me qira zonën për minierat e litiumit, një projekt që mund të transformojë lagunat përgjithmonë. /tesheshi.com/
