Interneti përfaqëson një mundësi të jashtëzakonshme për Demokracinë. Asnjëherë më parë nuk ka qenë e mundur që njerëzit nga e gjithë bota të kenë akses në informacionet më të fundit dhe kolektivisht të kërkojnë zgjidhje për sfidat me të cilat përballet planeti. Dhe tashmë afatet janë shumë të ngushta: viti 2025 ishte më i nxehti në historinë njerëzore, ndërsa ndjehen pasojat e ngrohjes së oqeaneve.
Megjithatë, pavarësisht konsensusit mes shkencëtarëve se ngrohja globale është reale dhe vjen kryesisht për shkak të aktivitetit njerëzor, studimet tregojnë se rreth gjysma e popullsisë në disa vende që kanë edhe emetimet më të larta të dioksidit të karbonit për frymë, nuk e kuptojnë se njerëzit janë forca shtytëse pas ndryshimeve të klimës. Madje, edhe më pak njerëz janë të ndërgjegjshëm për konsensusin shkencor për këtë çështje. Ne jetojmë në një botë informacioni, por informacioni nuk po kalon deri tek njerëzit. Si ka mundësi të jetë kështu?
Edhe pse internet na informon lehtësisht, ai lejon edhe keqinformimin për të mbjellë dyshime dhe konfuzion në mendjet e shumë njerëzve, opinionet dhe votat e të cilëve do të përcaktojnë të ardhmen e planetit. Dhe deri më tani, shkencëtarët kanë qenë të fundit që janë përballur me keqinformimin dhe të qënit burime të besueshme për informimin e publikut për ndryshimet e klimës.
“Climate Feedback” synon ta ndryshojë një gjë të tillë. Nisma mbledh së bashku një rrjet global shkencëtarësh që përdorin një platform të re të internetit për të mundësuar mbështetje në raportimin e lajmeve për ndryshimet klimaterike.
Komentet e tyre, që sjellin në raportime konteksin dhe të dhëna të thelluara, nxjerrin në pah edhe gabimet në renditjen e fakteve dhe gabimet logjike kur ato ekzistojnë në shkrime duke bërë që të mbeten në fakt, në shtresat e artikujve që bëhen pronë publike.
Lexuesit mund t’i kenë të personalizuara, drejtpërdrejt në kompjuterin e tyre. Shkencëtarët gjithashtu kanë vendosur një tabelë vlerësimi me pesë pika që t’u bëjnë të ditur njerëzve vlerësimin e tyre për raportimet, nëse ato janë të përputhshme me shkencën. Për herë të parë “Climate Feedback” ju lejon të kontrolloni nëse mund t’i besoni lajmeve më të fundit e të bujshme për ndryshimet e klimës.
Një shembull i “Climate Feedback” në veprim. Komentet e shkencëtarëve dalin dhe renditen si një shtresë mbi artikullin. Teksti që vlerësohet me hipoteza nënvizohet me të verdhë dhe komentet e shkencëtarëve dalin në krah.
Gjatë kësaj kohe, shkencëtarët mbikqyrën disa shkrime me influencë, si p.sh Enciklikën e papës. Shkencëtarët dhanë miratimin për ato pjesë të dokumentit që kishin të bënin me ndryshimet e klimës. “Mbështetje” iu dha edhe një artikulli në “The Telegraph” në të cilin ishin keqinterpretuar disa të dhëna duke pretenduar se bota përballej sërish me periudhën e akullnajave. Gazeta e korrigjoi gabimin.
Por ka edhe më shumë punë për të bërë. Shkencëtarët kanë ndërmarrë vlerësimin e disa raportimeve të revistës Forbes për ndryshimet e klimës. Rezultatet japin një ide për shkallën e problemit me të cilën përballemi. Dy nga artikujt më popullorë të revistës për vitin 2015, një nga të cilët ishte klikuar nga një milion njerëz, dolën se kishin interpretime të pasakta dhe thellësisht gabim. Të dy artikujt të rishikuar nga nëntë dhe 12 shkencëtarë secili, unanimisht morën notën më të ulët të mundshme shkencore. Kjo ndodh rrallë, por është rasti që të flitet se edhe shkencëtarët i vlerësojnë artikujt në mënyrë të pavarur: notat u publikuan vetëm kur ishte përfunduar e gjithë puna.
Argumentohet se shkencëtarët kanë detyrë morale të flasin kur shohin keqinformime dhe maskarada shkencore. Deri më tani, ata nuk kanë pasur shumë zgjedhje. “Climate Feedback” mundëson një qasje të re: mbikqyrjet kolektive lejojnë shkencëtarët në të gjithë botën të kenë argumentet gati në kohë dhe në mënyrë efektive. Me publikimin e tyre, mundësohet se botuesit të mund të përmirësojnë saktësinë e artikujve.
Gazetat po e kuptojnë rëndësinë e nismës e shumë prej tyre kanë kërkuar vetë mbështetje për artikujt që botojnë.
Me nënshkrimin e marrëveshjes së klimës në Paris, nga më shumë se 170 vende, duket se diçka e madhe ka ndodhur. Mirëpo ky traktat i paprecedent do të sjellë veprime konkrete vetëm kur liderët e këtyre vendeve të kenë më shumë mbështetje popullore për masat e domosdoshme në reduktimin e emetimit të gazrave të dëmshëm. Fati i marrëveshjes së Parisit qëndron gjerësisht në duart e votuesve të vendeve demokratike e nuk mund të presim që demokracitë të prodhojnë politika të mira nëse votuesit kanë një qasje konfuze në kuptimin e realitetit.
Shkencëtarët nga e gjithë bota po ngrihen për të pasur demokraci më të mirëinformuara.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
