Udhëtimi i Joe Biden-it në “shtetin hebre” supozohej të përputhej me atë që ai bëri në fillim të këtij viti në Ukrainën e shkatërruar nga lufta për sa i përket simbolikës dhe përmbajtjes, duke pasur parasysh se ishte vetëm hera e dytë që një president amerikan vizitonte një zonë lufte që nuk kishte nën kontrollin e ushtrisë amerikane. Në fakt, gjatë udhëtimit të tij, presidenti amerikan shprehu të njëjtën simpati dhe mbështetje të pakushtëzuar për Izraelin, siç kishte bërë për Ukrainën.
Por ndryshe nga udhëtimi i tij në Evropën Lindore, ku gjatë një ndalese në Poloni Biden-i mblodhi me sukses NATO-n kundër Rusisë, udhëtimi i tij në Lindjen e Mesme u dëmtua nga anulimi i një samiti të planifikuar arabo-amerikan në Jordani, pas bombardimit të al-Ahli Arab. Spitali Baptist në Gaza ku u vranë pothuajse 500 palestinezë. Udhëheqësit arabë dënuan bombardimet izraelite pa dallim mbi Gaza dhe hodhën poshtë propozimet e Amerikës për një “korridor humanitar” që de fakto do të çonte në dëbimin e palestinezëve nga atdheu i tyre.
Ndryshe nga turmat e mëdha që brohoritën për Biden-in në Varshavë në shkurt, jordanezët, bashkë me vendet e tjera arabe dhe muslimane, protestuan masivisht kundër Izraelit dhe Shteteve të Bashkuara këtë javë. Për më tepër, paralajmërimet e Biden-it kundër zgjerimit të luftës në Gaza në rajon ranë në vesh të shurdhër në Iran dhe gjetkë, pasi përleshjet kufitare midis Hezbollahut libanez dhe ushtrisë izraelite u përshkallëzuan dhe Izraeli bombardoi dy aeroporte në Siri, duke rrezikuar një konflikt më të gjerë.
Pengesat rajonale mbetën në hije gjatë udhëtimit të shkurtër të Bide-it dhe theksuan dallimin thelbësir midis Ukrainës dhe Izraelit. Ndërsa të dyja janë aleatë të SHBA-së, Ukraina është e pushtuar dhe brutalizuar nga Rusia, ndërsa Izraeli është një shtet aparteidi dhe një pushtues prej dekadash që brutalizon palestinezët. T’i bashkosh së bashku si dy viktima, vetëm pse janë klientë të SHBA-së, është tmerrësisht hipokrite.
Por presidenti mbeti i palëkundur pavarësisht zemërimit në Lindjen e Mesme. Ai i qëndroi mesazhit të tij; duke përsëritur lavdërimet e tij për Izraelin e drejtë, duke theksuar të drejtën e tij për t’u mbrojtur kundër “të keqes”, lëvizjes së Hamasit të ngjashëm me ISIS-in, dhe duke nënvizuar mbështetjen e qartë të Amerikës për qeverinë Netanyahu. Ai gjithashtu fajësoi palestinezët për bombardimin e spitalit.
Eshtë e panevojshme të thuhet se presidenti mund t’i kishte bërë këto deklarata nga Shtëpia e Bardhë, duke i kursyer atij kohë, përpjekje dhe rrezik. Kjo ngre pyetjen, pse të shqetësoheni të udhëtoni matanë detit për të përqafuar personalisht izraelitët?
Biden është i njohur botërisht, si një përqafues i madh (famëkeq). Dhe sapo zbarkoi në Izrael, ai nxitoi të përqafonte kryeministrin e shqetësuar të Izraelit si dhe presidentin e tij. Ishte një përqafim klasik; një përqafim i ngrohtë e i dashur mes shokëve sionistë, i ndjekur nga një shtrëngim joformal duarsh si mik. Ishte një përshëndetje emocionale, të cilën mediat syleshe e mbuluan me emocione të ngjashme.
Por përqafimi i një presidenti amerikan nuk është kurrë i pafajshëm. Kur një superfuqi përqafon në tronditje një aleat të brishtë, qoftë Ukraina apo Izraeli, kjo do të thotë ta strehosh dhe t’ia formësosh sjelljen, në përputhje me rrethanat. Me fjalë të tjera, ajo që dukej si një përqafim klasik i Bidenit, ishte gjithashtu një “përqafim ariu” strategjik.
Në këtë mënyrë, Biden-i shfaqi mbështetje të qartë për Izraelin, dërgoi dy aeroplanmbajtëse në Mesdheun Lindor, shprehu simpatinë e tij për vuajtjet izraelite, u angazhua për një ndihmë shtesë të paprecedentë prej rreth 14 miliardë dollarësh, mbi 4 miliardë dollarë më shumë në ndihmë ushtarake vjetore. Por presidenti paralajmëroi gjithashtu Izraelin kundër përsëritjes së gabimeve që SHBA-të bënë pas 11 shtatorit nga zemërimi dhe paralajmëroi kundër riokupimit të Gazës, duke e quajtur atë “një gabim të madh”, duke i bërë thirrje Izraelit të shmangë dëmtimin e civilëve palestinezë dhe të lejojë hyrjen e ndihmave humanitare në Gaza.
Por pa dobi.
Mjerisht, duke gjykuar nga të dhënat historike, tani që Netanyahu mori gjithçka që donte, e më shumë se sa priste, nga presidenti amerikan, ai nuk ka gjasa t’i bindet asnjërit prej paralajmërimeve të tij, që do të thotë se nuk do të ngurrojë ta tërheqë Amerikën në një luftë tjetër në Lindjen e Mesme, gjë që nënvizon mangësitë e strategjisë së përqafimit të ariut.
Në fakt, problemi kryesor me strategjinë e përqafimit të Biden-it qëndron tek marka unike e guximit të Izraelit, ose chutzpah. Udhëheqësit izraelitë, veçanërisht ata në të djathtë, janë hiper-nacionalistë këmbëngulës, të cilët janë të imunizuar ndaj paternalizmit ose patronazhi i SHBA-ve kur bëhet fjalë për sigurinë e tyre kombëtare. Për një kohë të gjatë, izraelitët kanë pranuar mbështetjen, paratë dhe armët e Amerikës, por në përgjithësi kanë refuzuar këshillat e saj në lidhje me Palestinën dhe Lindjen e Mesme.
I njëjti chutzpah Netanyahu ka minuar gjithashtu strategjinë e përqafimit të ariut Obama/Biden në të kaluarën. Menjëherë pasi zbarkoi në Izrael për vizitën e tij të parë në mars 2013, Obama nxitoi t’i jepte Netanyahut një përqafim, duke shprehur dashurinë e tij të ftohtë dhe të rastësishme për Izraelin. Vizita e tij e rëndësishme u pasua nga shitja e avionëve luftarakë më të sofistikuar, përveç ndihmës ushtarake prej 38 miliardë dollarësh gjatë 10 viteve, të gjitha këto nuk arritën të frenonin zgjerimin e Izraelit me vendbanimet e tij të paligjshme në Palestinë, ose kundërshtimin e tij të egër ndaj marrëveshjes bërthamore me Iranin, e lëre më sulmet e tij ndaj Obamës.
Një tjetër problem i SHBA-ve për përqafimin e ariut qëndron në lobin e frikshëm të Izraelit në SHBA. Amerika mund të jetë në gjendje të përdorë levën e saj strategjike dhe ekonomike për çdo aleat, të vogël apo të madh, të pasur apo të varfër, por nuk mund të mbajë ndonjë presion të vërtetë mbi Izraelin, e lëre më ta detyrojë atë të bëjë ndonjë gjë kundër vullnetit të tij, kur të dyja Shtëpitë e Kongresit qëndrojnë fort pas saj. Siç shkroi Obama në librin e tij, Toka e Premtuar: “anëtarët e të dyja palëve shqetësoheshin për kalimin e Komitetit të Marrëdhënieve Publike të Izraelit të Amerikës, një organizatë lobuese e fuqishme dypartiake e përkushtuar për të siguruar mbështetjen e palëkundur amerikane për Izraelin”.
Për më tepër, përqafimet e arinjve japin përshtypjen se Amerika është thellë në xhepin e Izraelit, veçanërisht kur përfaqësuesit e zgjedhur të SHBA-ve konkurrojnë në dashurinë e tyre për Izraelin. Biden ndoshta e ka turpëruar Trump-in këtë javë. Arsyetimi i Biden-it për shkatërrimin e Gazës ka zemëruar arabët dhe ka larguar edhe liderët e tyre pro-amerikanë në këtë proces. Ai mundet ose jo t’u flasë izraelitëve me një ton më të sinqertë në privat sesa në publik, por në fund të ditës, politika është perceptim.
Me kalimin e viteve, qëjbërja e SHBA-ve ndaj aleatit të saj të vogël nuk arriti të formësonte politikën e tij dhe të përfitonte lëshime; kurse ultimatumet kanë kërcënimet kanë dhënë rezultate më të mira. Por në një fjalim ditën kur u kthye, Biden përsëriti mbështetjen e tij të pakushtëzuar për Izraelin dhe premtoi se do t’ia mbronte krahtë gjithmonë, pa marrë asnjë lëshim të vetëm. Ai gjithashtu nuk arriti të vinte në dukje një arritje të vetme të rëndësishme, pasi strategjia e tij lëkundet dhe Lindja e Mesme shpërthen përsëri. /tesheshi.com/
Marwan Bishara është autor që shkruan gjerësisht për politikën globale dhe konsiderohet gjerësisht si një autoritet kryesor në politikën e jashtme të SHBA-ve, Lindjen e Mesme dhe çështjet strategjike ndërkombëtare. Më parë ka qenë profesor i Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Universitetin Amerikan të Parisit.
