Ka ditë kur dielli del ndryshe. Pa rreze. Ka stinë kur bien gjethet. Ka edhe hanë pa dritë.
Rrugicat e Tiranës janë stërmbushur me policë. Njësoj e errët po bahet edhe Prishtina. Masat e sigurisë shtohen, e bashkë me to edhe sikleti nëpër shtëpitë e njerëzve të thjeshtë. Lajmet gëlojnë prej piskamave të ISIS-it, kurse ambasada amerikane çmon lart jetën e qytetarit amerikan, dhe i ban thirrje me qenë vigjilent. Vigjilenca, pra, është kryefjala e diplomacisë transoqeanike. Duhen shmangur stadiumet, qendrat tregtare, kafenetë dhe sheshet ku frymojnë shumë këmbësorë. Po marrim masa sigurie!
Teksa dëgjoj lajmet dhe shoh policë kudo, mendja si motor i pandryshkun më çon mbrapsht në kohë. Dikur lagjet e qëndisuna me shije në qytetin tim ishin po kaq të frikshme. Akoma të freskët e kam aromën e mykut e të lagështisë që ma gërryente stomakun sa herë futeshim nëpër bodrume që të mos na kapnin plumbat a bombat… Vdekjen e kishim shoqe besnike, që na përcillte si hije, dit e nat. Sa i ëmbël bëhet shpirti kur e cyt fundi. Madje, në të tilla situata, të heqësh dorë nga jeta do me thanë me tradhtu aromën e luleve dhe zanin e fëmijëve. Zemrën e mban gjallë andrra e ditëve ma të lehta. Diku një zog këndon pa pushu, ani se i kanë djeg folenë edhe dy krahët i ka të këputun. Ai këndon dhe i thërret malit me u ba shokë e me nis jetën tok, mes beharit e gjelbrimit. Tani që katrani ka nis me u la’ prej shpresës dhe përpjekjes, e shoh vendin tim teksa pllakoset edhe një herë, edhe një mijë herë, prej frikës.
S’ka kohë!
Njerëzit sot flasin, flasin shumë, shpesh, tepër, pa pushim, për globin, ekonominë, luftën, paratë, muzikën, filmin, natën, artin, kallashnikovin, Marsin, Tokën, dashninë e Zotin. Me një gjëmim transformohen gjanat në objekte të çveshuna prej rëndësisë, sepse s’ka më kohë me u dashtë tjetri. Me u dashtë njeriu. S’ka më kohë as për t’u lexu librat e mirë. As për të shëtitë nëpër pyje apo pranë liqeneve. S’kanë më shije akulloret, karamelet, as vezët e skuqura me suxhuk. Nuk shkruhen më poezi. Se s’lexon njeri. As pikturohet për zemër, sepse paratë i ngrijnë bojnat. Stinët që shkojnë e vijnë na marrin me vete idhnimin e trishtimin. Por frika ngelet e vetme, mes nesh.
Me sytë nga qielli
Kam patë kuriozitet kaherë për ikonat kishtare dhe lidhjet që krijojnë besimtarët me to. S’do mend që fryma njerëzore mëton me kalu vetveten. Të njëjtën kërshëri kisha sapo ndjeja aromë sexhadeje. Përuljet njerëzore në kohë trazirash më mahnisin. Në kohën tonë njeriu din si me qenë ekstremisht egoist. Vetëkënaqësia dhe mungesa e modestisë janë “virtyte të qelqta”, të krijuara prej njeriut bashkëkohor. Prandaj përunjësia e besimtarëve është dehëse. Ajo skuqja në fytyrat dritëplotë, dhe sytë e mbushun sa herë flasin për të Dashurin, janë më rrezatuese se dielli. Përpjekjet e tyre për ta luftuar ligësinë shoqërohen vazhdimisht prej ambëlsisë së fjalës që ata nxjerrin nga fundi i zemrës. Të tillë besimtarë më kanë hapur shtigje e horizonte në mendje. Kam parë mijëra duar duke u bashkuar në lutje. Dhe sy që ngjiteshin në qiell për të kërku strehë. Zoti në kthim u faltë dashni dhe qetësi. Me u dashunu prej dashnisë së Zotit në mot t’pa stinë qenka çudi e madhe. Ç’fat! Sa paqtim!
Katundi po digjet
Ajri i rënduar nëpër Tiranë ma kujton Prishtinën gri, por kafetë e mëngjesit nuk shijojnë njësoj. Uji në Prishtinë është më i lehtë. Pihet edhe nga çezmja. Në Tiranë, ama, kafja ka aromë ma t’mirë. Më pëlqejnë edhe rrugët kur mbushen me gjethe. Se ma kujtojnë dhimbjen kur ikën. I du fort fytyrat e ngrysta të njerëzve që i ka kërrus komunizmi, vujtja e varfëria. Ndërsa Prishtina ka byrek e qyfte t’mira. Edhe beton ka me shumicë. Megjithëkëtë, as era e egër e dimrit se fshin butësinë e pleqve të urtë që i rastis tek-tuk. Përgjithësisht, shqiptarët në të dy krahët e tunelit mbajnë thasë me halle e derte. Pak prej tyre ta kallzojnë një gëzim që mund t’i ketë trokit në derë. Siç duket, jeta është rënduar e vështirësuar. Veç taksave, haraqit, borxheve e papunësisë, ka edhe shumë manipulime me fjalët e ndrydhura prej gjasmë udhëheqësve të vendit.
Lajmet e fundit thonë se objektet e kultit (lexo: xhamitë) do mbikqyren prej Shërbimit Inteligjent Kombëtar. Në fakt, një kërkesë e tillë doli edhe prej imamit të një xhamie diku në Tiranë. Më çuditi inferioriteti. Ose të drejtë ka imami. Kjo shoqëri s’ka më vend për një copëz shpirt që prehet brenda mureve të shtëpisë së Zotit. Kësisoj, duhet vëzhguar e kontrolluar qytetari deri në imtësi, në mënyrë që të ngjyhet bollshëm me frikë, stres, inferioritet dhe ankth. Sa më tepër kontroll, aq më shumë konflikt. Ose heshtje. Kështu pra, qytetarët dalëngadalë do shpërfytyrohen, do tëhuajsohen, dhe, së fundmi, do terrorizohen deri në pikën ku të mos ketë më kthim.
Edhe në mos qoftë e vërtetë se Shqipërinë e Kosovën do i përpijë ISIS-i, nëpërmjet diskursit dhe fjalimeve do trumbetohen masat, derisa prej frikës e depresionit të vetvrahen. Zhveshja e individit prej identitetit do çojë jo më larg se në greminë.
Me ndjek zemrën
Thonë se dikur jetonte një burrë me emrin Mexhnun, i cili qe dashuruar marrëzisht mbas një vajze me emrin Lejla. Ai i hutuar s’njihte më njeri, s’dëgjonte më se ç’flitej për të, as i bënin përshtypje shikimet plot përbuzje e vrerë. Lejla e tij ishte ma e bukur se krejt bota, dhe ai s’do harxhonte as edhe një çast të vetëm për të mendu diçka tjetër veç saj.
Një ditë, Mexhnuni, derisa ecte nëpër shkretëtirë, nga mërzia e malli s’vërente asgjë. I kaloi pranë një burri që po falej atypari. Me të mbaruar faljen, burri i xhindosur i tha, “Shkretëtira është e madhe dhe e hapur. Pse më dole para kur po falesha?” Mexhnuni i zhytur në dashuri e pyet, “Kë po adhuroje?” Përgjigjja e burrit ishte, “Zotin”. Mexhnuni e pyet sërish, “E dashke Zotin?” Burri i kthehet shkurt, “Po”. Mexhnuni, i përmalluar e i përvëluar, i thotë, “Të ishe i dashuruar kështu siç thua, ti s’do më kishe parë fare mua kur po kaloja pranë teje.”
Ky dialog kaherë më ka ngacmuar. Mexhnuni si sinonim i njeriut të përkushtuar, në shoqërinë tonë duket sikur është tretur ose ndërruar me një qenie që punon mekanikisht, përthith çdo informacion me ose pa dobi, dhe, mbi të gjitha, e intrigon jeta dhe puna e tjetrit. Mexhnuni, i çmenduri pas dashnisë, është sinonimi i ndjekësit të zemrës, shpirt i butë, dhe pranues i çdo sfide në jetë. Ai nuk merr me forcë asgjë, as atë që e do më shumë se veten. Mexhnuni është njohës i mirë i artit të “pritjes”. Madje, i devotshëm te madhnia e Dashnisë.
Në ditët tona janë të rrallë njerëzit që presin, durojnë, përkushtohen dhe nuk cyten prej të huajve. Do ishte gabim trashanik të thuash se bota është një top i madh ku të gjithë jetojnë në lumturi e harmoni të plotë. Injoranca që ka lulëzuar gjer në pafundësi të irracionales është e rrezikshme po aq sa heshtja e qeverisë kundrejt padrejtësive që po u bëhen romëve, ashkalinjëve apo emigrantëve. S’do hamendje se shtetet po trazohen nga disa organizma të krijuar prej gabimeve të fuqive të mëdha. Lufta duket e pashmangshme. Por edhe shpresa për ditë më të mira s’shuhet kollaj.
Ka akoma fëmijë që rriten në fshat dhe u pëlqejnë fluturat. Ka edhe të tillë që u pëlqen qumështi kur zien. Ka besimtarë të mirë shumë, që flasin me ëndje dhe dashurohen si Mexhnuni. Ka edhe politikanë të aftë, që ligjërojnë rrjedhshëm dhe punojnë me djersën e ballit. Ka edhe hoxhallarë që flasin butë, derisa ta shujnë zjarrin e inateve, sikurse priftërinj që hapin portën për të pastrehët. Ka akoma diçka të mirë për të dhënë bota jonë, në mos dashni, atëherë pak buzëqeshje. Se ndryshe do harrohemi në heshtje, prej frikës. Kësaj frike që po e instalojmë mjeshtërisht deri në palcë. /tesheshi.com/
