Edhe sikur të mos ishte Specialja, ka plot vend për një debat publik në Kosovë mbi etikën e luftës. Kjo, kur sheh se shumë nga figurat e djeshme me veshje militare, sot, në pozitat e drejtimit të shtetit me kostum e kravatë, “prej dashurisë së madhe për Kosovën, gati e kanë marrë me vete të gjithën në shtëpi” – sipas një shprehjeje shpotitëse që qarkullon në fjalorin denoncues të kosovarëve karshi kastës politike drejtuese.
Lufta ka vetinë t`i shenjtërojë si ngjarjet, e si njerëzit. Fjala vjen, vështirë të besohet se Vojo Kushi, mbi tankun fashist, e ka lëshuar granatën mbi kokat e armiqve duke i sharë njëherazi me rob shpie, siç përflitet se ka ndodhur; jo, besohet ajo që është shkruar në librat shkollorë të komunizmit, se, nën një ekstazë heroike, ai ka klithur fort: rroftë partia!
Dhe, duke iu referuar një debati mbi etikën e luftës nacionalçlirimtare në Shqipëri, ithtarët e sistemit komunist, nën akuzë, gjithnjë janë mbrojtur duke u kapur pas një “barke shpëtimi”, siç ka qenë lufta kundër pushtuesit. Ata kurrë nuk e pranojnë se idealet e larta të një lufte përthyen ose shkërmoqen fare tek karakteret njerëzore.
Ne besojmë se baca Adem nuk ka pasur asnjë ëndërr për pushtet kur ka qit pushkë ndaj serbit; ashtu siç e sotmja e Kosovës, dhe përgjithësisht periudha e pas luftës, na bën të dyshojmë se shumë ndër trimat e `98 -`99-ës kanë pasur të tjera projeksione ndaj së ardhmes në çastin kur kanë qit dhe ata pushkë.
Përndryshe, nuk kishin pse riskonin aq shumë në kushte paqeje për të marrë “mallkimin” e popullit, si të dështuar në betejën për ndërtimin e një shteti e shoqërie dinjitoze.
Pra, ky është një debat që i tejkalon Specialen dhe motivet e errëta të saj për të komprometuar figurat qendrore të luftës, e, rrjedhimisht, vetë luftën dhe UÇK-në.
Eshtë ky një “debat special” të cilin Kosova e ka të nevojshme ta mbajë aktiv.
Sepse, le ta imagjinojmë për një çast sikur baca Adem të kish mbetur gjallë nga ajo epope heroike në Prekaz, e sot të ishte një drejtues komune në Skënderaj i përfolur për abuzime me fonde tenderash. Edhe si imagjinatë është e papranueshme, e jo më si realitet.
Por, nga ana tjetër, le t’i imagjinojmë Thaçin, Veselin, e të tjerë si ata, si të rënë në luftë; kurrë nuk do të na kishte shkuar në mendje se në kushte paqeje do e qelbnin muhabetin në politikëbërje. Përkundrazi, një brerore shenjtërie do e përshkonte imazhin e tyre ideal.
Specialja do merret me atë nëse ata janë përfshirë në krime ose jo gjatë luftës. Por Specialja nuk gjykon me kutin e “ndjeshmërisë” ndaj shtetit që ata drejtojnë, politikës që udhëheqin, për llojin e betejës që bëjnë në paqe. Nën ethe lufte ndodh që dhe ta tejkalosh masën. Nervi i një lufte, kur sheh të të shkojë për dhjamë qeni i afërmi, nëna, babai, fëmija, vëllai, shoku, nuk të jep shumë rehati mendore për të dalluar engjëllin nga djalli tek kundërshtari përballë; kjo, nëse është fjala për krime me karakter etnik.
Ne e dimë se Specialja e sapokrijuar vjen nga një tokë e nëndheshme interesash e kalkulimesh politike e diplomatike për kushedi çfarë qëllimesh finale. Ne dallojmë paksa nuancat, por kurrë konturet, që do të duhen vite të qartësohen. E mira do qe sikur qëllimi i saj të jetë vërtet fisnik, jo për të ndëshkuar ndonjë krim në kushte lufte, por për të deligjitimuar një skotë figurash drejtuese, të cilët me paaftësinë administruese dhe amoralitetin politik po e komprometojnë të djeshmen emblematike në luftë më shumë se akuzat e pritshme të Speciales. /tesheshi.com/
