Edhe pse narrativa politike e mazhorancës, por dhe debati i nxehtë me opozitën, ka bërë që reforma në drejtësi të duket si “llampa e Aladinit” për ta vënë nën shina këtë Shqipëri të dreqosur në çdo aspekt, ka një tregues që ajo nuk do mund ta mbrothësojë këtë vend. Reforma, edhe nëse do ketë për rezultat ndonjë arrestim, siç dhe konturohet në përshtypje, do jetë më së shumti si “integrimi europian”, pra, diçka butaforike, pa thelb, diçka që në fund nuk i përgjigjet realitetit të gjërave dhe ka një distancë me të. A nuk është ky togfjalësh sot, pra, “integrimi europian”, gjëja më e pavlerë, më false, më “pa bukë”, në raport me realitetin, që ka komplet një tjetër pamje, një tjetër gjuhë, një tjetër faktologji…
Atëherë, shtrohet çështja: a mund ta instalojë drejtësinë e munguar në shoqërinë shqiptare reforma në drejtësi?!
E para, ky është një konceptim i ngushtë i fjalës “drejtësi”, i kumtit të gjerë që përfaqëson si nocion, gjë që nuk mund të rregullohet thjesht me ndërhyrje juridike. Sepse drejtësia, para se të jetë ligj, është, ose duhet të jetë, princip. Dhe ky princip nis të formohet ose shformohet që nga klima shoqërore dhe sociale në të cilën gatuhet njeriu që do e vërë atë në zbatim.
Dhe, në një shoqëri ku është cenuar rëndë institucioni i familjes, raporti me pronën, arsimi, vizioni udhëheqës, raporti shtet/individ, etj., vështirë se një reformë e struktuar vetëm juridikisht do mund t’i bëjë ballë një padrejtësie të përhapur si masë kancoregjence në pothuajse të gjitha marrëdhëniet njerëzore, qoftë dhe në ato më të rëndomtat.
Mjafton fakti që në 25 vite gjysma e popullsisë i ka vjedhur pronën gjysmës tjetër, dhe kjo me vetëdije të plotë, për të kuptuar se këtu padrejtësia është bërë mënyrë jetese, pa asnjë antikorp për ta luftuar, aq më pak ligjor.
Sepse një pikëpyetje e madhe lind: Kjo qeverisje që po e promovon kaq shumë reformën në drejtësi si një ndër kryeveprat e saj, sa ka mundur që të përçojë drejtësi në tre vjet që e udhëheq vendin? A ka shfaqur ajo ndjeshmëri ndaj më të dobëtit, të pambrojturit?
A ka mundur ajo t’u ofrojë njerëzve një shtet vërtet shërbëtor dhe të përulur?
A ka mundur ajo që ta shprehë principin e drejtësisë në emërimet e saj, duke vënë nëpër poste njerëz të ndershëm e të aftë?
A ka mundur ajo që të zvogëlojë diferencat mes të fortëve dhe të dobtëve në trajtim?
Pra, a ka mundur ajo që, para se të reformojë drejtësinë në pikëpamje juridike, ta reformojë atë si princip tek vetja, duke nisur që nga komunikimi, sjellja, etika? A ka ajo shprehi të modestisë, të dëgjimit, të pranimit të gabimit, të pendesës?
Vështirë të thuhet që po, i ka.
Edhe në rastin e deklamimit se “po bëhet shtet”, ka një padrejtësi të dukshme, sepse si referencë merret vetëm forca e ligjit për t’i paguar detyrimet shtetit, e aspak e kundërta, ajo që shteti është bërë më i përkushtuar ndaj qytetarit. Mjafton rendi, ku askush, pavarësisht nëse është përzier në punë të liga ose jo, nuk asnjë garanci që më së paku pronën e ka të ruajtur nga shteti, qoftë dhe orën e dorës.
Ja pra pse reforma në drejtësi është një hiç, derisa nuk ekziston drejtësi në princip. /tesheshi.com/
