“Herën tjetër që do të kaloj pranë një tufe delesh në rrugë, do t’ju mendoj.”
Kjo është shprehja që përdori ambasadori amerikan gjatë një takimi me studentë, profesorë dhe ministra të qeverisë në një qendër të trajnimit profesional. Diplomati i huaj duket e zotëron mirë gjuhën shqipe, pasi e di fort mirë kuptimin e një fjalie të këtij lloji, që ne shqiptarët e “shkathët” zakonisht ua kushtojmë njerëzve të trashë, pak “dede”. Kemi shumë shprehje të tilla, si “popull dele”, “duken si tufë delesh”, dhe, duke e zhvilluar fjalorin, përfundojmë tek “kal karroce”, “nuk vihet gomari para kalit”, e kështu me radhë. Pasuria jonë frazeologjike për t’i dalluar të leshtët vjen nga përvoja jonë blegtorale e bujqësore, gjë që Donald Lu jo vetëm e ka kuptuar më së miri, por edhe bën shaka, çka do të thotë se në nivelin gjuhësor të shqipes i bie të jetë më lart se pjesa dërrmuese e ligjvënësve.
Një diplomat i huaj nuk mund të dalë jashtë sinoreve të profesionit të tij, përndryshe do të bënte faje të rënda, ndaj e mira është ta njohë gjuhën e vendit ku shërben, në mënyrë që t’i përdorë ngjyrimet emocionale të saj për të përcjellë mesazhe qoftë dhe tërthorta. Ma merr mendja se Donald Lu, ose, siç kanë nisur ta thërrasin në Tiranë, Don Lu, nuk i është drejtuar askujt tjetër veç të rinjve. Ai i ka kujtuar delet gjindjes rinore pikërisht në ditën kur i famshmi dekriminalizim mori kthesën e pritur drejt regresit. Një njeri i lodhur duke takuar politikanë që e rrejnë, juristë që e rrejnë, gjykatës që e rrejnë, prokurorë që e rrejnë, shoqëri civile që e rren, duhet të jetë emocionalisht i tronditur, sepse i duhet t’i ngjizë synimet dhe objektivat e vendit të tij, e qëllimet e karrierës, në një vend rrenacak, në një ambient të prishur.
Kështu, shpresa e fundit mbeten të rinjtë, ata që deri tash nuk kanë gjë në dorë, por pas pak vitesh do të jenë bijtë të cilët do marrin frenat e këtyre etërve degjenerata. Ndaj i kujtoi delet, ndaj vuri në dukje se lloshët nuk kanë si t’ia dalin.
Ka shumë mundësi që edhe Don Lu ta ketë dëgjuar në ndonjë zijafet këngën e famshme shqiptare, “Dy dele, treqind pare”. Eshtë një këngë tejet e shkurtër, dhe me një tekst pa kurrfarë kuptimi: “Dy dele, dy dele e treqind pare/ qo moj nuse, qo moj nuse me hi në valle/ merre dhandrrin, merre dhandrrin dor’ për dore/ sa lezet, sa lezet të paska hije/ si byreku, si byreku në tepsije”.
A thua t’i dukemi kaq të leshtë? /tesheshi.com/
