Irani vazhdimisht ka thyer ligjin ndërkombëtar dhe rezolutat e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, ndërkohë që presidenti amerikan Barak Obama vazhdon t’i dorëzohet kërkesave të Teheranit. Çfarë bëri ai kur Irani intensifikoi përfshirjen e vet ushtarake në Siri? Ai e ftoi Teheranin në bisedimet për paqe rreth konfliktit.
Irani ka burgosur disa qytetarë amerikanë, por Obama në vend që t’i bënte presion Teheranit, ai vazhdoi me bisedimet rreth programit bërthamor. Më pas Irani arrestoi biznesmenin amerikan Siamak Namazi me banim në Dubai. Obama firmosi me Teheranin një marrëveshje për programin bërthamor duke i ofruar lehtësime të jashtëzakonshme të sanksioneve. E megjithatë, Trupat e Gardës Revolucionare Iraniane menjëherë pas kësaj testuan disa herë me radhë raketat balistike, duke shkelur marrëveshjen bërthamore dhe rezolutat e Këshillit të Sigurimit.
Administrata Obama i thotë Kongresit se do të vendosen sanksione të reja mbi 11 entitete dhe persona në Iran. Megjithatë, pas përgjigjes së Teheranit se do të përshpejtonte programin e raketave balistike, Obama i shtyu sanksionet për një periudhë “të papërcaktuar”, në pritje të “veprimeve të mëtejshme diplomatike.”
Këtë javë, pasi disa vende rajonale e ulën nivelin e marrëdhënieve diplomatike me Teheranin ose i shkëputën ato krejtësisht për shkak të shkeljeve të detyrimeve ndërkombëtare, liderët mospërfillës iranianë zbuluan, e madje u mburrën, me një arsenal raketor të nëndheshëm të quajtur Emad, i cili është i aftë të mbajë koka bërthamore.
Për më tepër, njeriu numër dy i Gardës Revolucionare Iraniane, brigadieri Hossein Salami, u mburr me numrin e raketave që posedon Irani. Gjithashtu, në mënyrë provokuese, Teherani lëshoi një raketë afër aeroplanmbajtëses amerikane Harry Truman në ngushticën e Hormuzit. Irani vazhdon të provokojë, e megjithatë Obama dhe aleatët e tij perëndimorë vazhdojnë ta kthejnë kokën nga ana tjetër.
Politika e shpërblimeve
Politika e tij e vazhdueshme vetëm me shpërblime ndaj Iranit na bën të besojmë se nuk do të ketë asnjë pasojë për agresionin dhe aktet e paligjshme të Iranit. Kjo sjellje provokuese vjen nga të dyja palët; të moderuarit dhe ndjekësit e vijës së ashpër.
Obama e sheh marrëveshjen bërthamore si kurorëzimin e politikës së tij të jashtme në Lindjen e Mesme. Ai përpiqet të shmang çdo veprim që mund ta minojë këtë marrëveshje. Kjo ka çuar në përmbushjen e vazhdueshme të dëshirave të Iranit, çka do të ketë pasoja të rënda për sigurinë kombëtare dhe rajonale.
Obama nuk e kupton se Irani, për arsye ekonomike, ka më shumë nevojë për marrëveshjen bërthamore se Shtetet e Bashkuara. Ai duhet ta kuptojë se nëse Iranit i jep gishtin ai të merr krahun. Duke i dhënë Iranit vetëm shpërblime nuk do të japë efektin e dëshiruar.
Pa një përgjigje të duhur nga fuqitë botërore dhe komuniteti ndërkombëtar ndaj provokimeve të Iranit, fuqitë rajonale do të jenë të detyruara të krijojnë një koalicion për të kundërshtuar ambiciet e tij hegjemonike. Ky do të jetë një zhvillim pozitiv pasi do të shënojë daljen e një udhëheqjeje rajonale të pavarur nga fuqitë botërore dhe interesat e tyre të ndryshme.
Kjo nuk do të thotë se fuqitë botërore nuk do të ndërhyjnë më në rajon, por do të ketë më shumë gjasa që ato t’i bëjnë llogaritë e politikave të tyre më me kujdes – për shkak të koalicionit rajonal të pavarur – përpara se të veprojnë në mënyrë të njëanshme.
*Autori është studiues iraniano-amerikan, autor dhe specialist i politikës së jashtme amerikane. Rafizadeh është presidenti i Këshillit Ndërkombëtar Amerikan. Ai është anëtar i bordit të Harvard International Review pranë Universitetit të Harvardit dhe anëtar i Këshillit për Marrëdhëniet Ndërkombëtare në Harvard. Ai është anëtar i Projektit Gulf 2000 në Universitetin e Kolumbias, Shkolla e Çështjeve dhe Punëve të Jashtme. Më parë ka shërbyer si ambasador pranë Këshillit Kombëtar Iraniano-Amerikan në Uashington.
/tesheshi.com/
