Kanë kaluar dhjetë ditë nga katastrofa më e madhe në historinë e Turqisë. Numri i të vdekurve tejkaloi 35,000 të martën, ndërsa punonjësit e shpëtimit bënë mrekulli duke nxjerrë njerëz të gjallë nga rrënojat.
Ndërkohë, ka një fluks të vazhdueshëm ndihme drejt zonave të fatkeqësisë, çka dëshmon për solidaritetin e jashtëzakonshëm mes qytetarëve turq. Nuk na mbetet gjë tjetër veçse ta mbajmë gjallë këtë solidaritet për të shëruar plagët e dy tërmeteve të mëdha dhe për të rindërtuar qytetet tona të shkatërruara. Ne duhet të vazhdojmë të ndihmojmë të mbijetuarit. Në fakt, ekziston nevoja për të zhvilluar një model dinamik për të siguruar që donacionet të korrespondojnë me nevojat e njerëzve në terren.
Tani për tani, banorët vendas kanë nevojë për tenda, kontejnerë dhe ngrohje. Gjatë ditëve dhe javëve në vijim, ata do të duhet të kthehen në normalitet dhe të ndërtojnë banesa të përhershme. Ne duhet të promovojmë më tej gatishmërinë për fatkeqësitë në të gjithë vendin dhe të rindërtojmë të gjitha qytetet e prekura në përputhje me politikat që pasqyrojnë këtë ndërgjegje. Është sigurisht një lajm i mirë që tërmetet nuk dëmtuan asnjë nga projektet e banesave publike.
Tema të shumta për të diskutuar
Fatkeqësia e fundit, e cila preku rreth 13.5 milionë njerëz, do të ndikojë në Turqi në mënyra të shumta. Politikanët dhe mediat do të kritikojnë në mënyrë të pashmangshme shtetin, qeverinë dhe vendimmarrësit. Vlerësimi i nivelit të gatishmërisë dhe performanca e qeverisë pas fatkeqësisë bien brenda kufijve të politikës. Është gjithashtu normale që opozita të vërë në dyshim partinë në pushtet. Në të vërtetë, ne jemi të detyruar të respektojmë zemërimin e të gjithë qytetarëve që humbën të dashurit e tyre. Është përgjegjësi e politikanëve të përballen me atë zemërim dhe të bëjnë çmos për të lehtësuar dhimbjen.
Megjithatë, tre probleme shumë serioze janë shfaqur si pasojë e tërmeteve të dyfishta që ndohën në Kahramanmaraş:
- Gënjeshtra në rrjetet sociale
- Akuza të pabaza dhe raciste që synojnë komunitetin sirian
- Diskurset destruktive politike që portretizojnë shtetin dhe institucionet publike si armik
Ka një përpjekje të vazhdueshme për të nxitur “zemërim të ri politik” kundër Presidentit turk, duke kombinuar këto tre elemente me anti-Erdoganizmin e opozitës politike dhe mediave të huaja. Me fjalë të tjera, ka njerëz që duan që zemërimi shkatërrues të zëvendësojë zinë.
Gënjeshtra në çdo lloji
Të gjitha llojet e gënjeshtrave – nga gjendja e spitaleve dhe digave te përfshirja e ushtarëve turq në përpjekjet e ndihmës, plaçkitjet e supozuara dhe azilkërkuesit sirianë – janë shpërndarë në platformat e mediave sociale. Për të shtuar fyerjen ndaj lëndimit, ajo fushatë, e cila shfrytëzon emocionet njerëzore, është mbështetur nga Grupi Terrorist Gylenist (FETÖ) dhe përdoruesit e lidhur me PKK. Nuk mund të pritet që organizata të tilla, të cilat i kanë shkaktuar dëme të rënda Turqisë, të legjitimohen pas një katastrofe të madhe.
Në të njëjtën kohë, disa politikanë u shfaqën si armiq të vendit tonë duke e drejtuar atë zemërim ndaj sirianëve, të cilët përjetuan të njëjtën fatkeqësi përkrah nesh. Është gjithashtu e padrejtë të pretendohet se “fatkeqësia e shekullit” – një frazë që i referohet tërmeteve të dyfishta që shkatërruan 10 provinca turke – të shihet si përpjekje për të “ekzagjeruar shkallën e asaj që ndodhi përmes operacioneve të perceptimit për të mohuar përgjegjësinë”.
Ndryshe nga aleatët e tij të krahut të djathtë, kryetari i Partisë Republikane Popullore (CHP) kryesore të opozitës, Kemal Kılıçdaroğlu mendon të refuzojë të kontaktojë me Presidentin Rexhep Tajip Erdogan pas një fatkeqësie të tillë duke e përdorur për arsye politike. Përkundrazi, veprimet e tij përbëjnë partizim dhe vetëmargjinalizim. Ai mund të kishte qëndruar në solidaritet dhe të kritikonte qeverinë. Kılıçdaroğlu mund të ketë zbutur tonin e tij për shkak të kritikave në rritje, megjithatë pozicioni i tij është në mënyrë alarmante pranë Partisë Demokratike të Popullit (HDP).
Përtej politikës
Në të vërtetë, Mithat Sancar, një nga bashkëkryetarët e HDP-së, nuk e kishte problem të thoshte fjalët e mëposhtme në përpjekjen e tij për të kritikuar reagimin e qeverisë ndaj fatkeqësisë: “Ajo që bën më mirë kjo qeveri është organizimi i së keqes. Kjo qeveri është më e aftë në fushën e organizimit të së keqes.”
Interesante, Sancar nuk harroi të njohë vendimin e organizatës terroriste PKK për të ndalur sulmet e tyre për shkak të tërmeteve të dyfishta si “një hap të rëndësishëm”, ndërsa e përshkruante qeverinë turke si “të keqen e organizuar”.
Është e mundur të hapet sistemi politik i vendit për të vënë në dyshim apo kritikuar politikanët. Instrumentalizimi i zemërimit për të portretizuar shtetin dhe institucionet publike si armik, megjithatë, nuk është politikë. Është radikalizëm, margjinalizim dhe shkatërrim. /tesheshi.com/
*Burhanettin Duran është Koordinator i Përgjithshëm i Fondacionit SETA dhe profesor në Universitetin e Shkencave Sociale të Ankarasë. Ai është gjithashtu anëtar i Këshillit të Sigurisë dhe Politikave të Jashtme të Presidencës Turke.
