Pandemia e COVID-19-s, veç pasojave fatale për mijëra njerëz në botë, ka gjeneruar dhe një debat mbi mënyrën e bërjes së testeve në popullatë. Një pjesë e vendeve ia dedikojnë suksesin në numrin e paktë të viktimave testimit gati masiv të popullsisë, ndërsa ka shtete ku është praktikuar testimi në formë gjurmimi i rasteve, domethënë, shtrirja e tij te njerëzit e afërt dhe në kontakt me një të sëmurë.
Debati vlen për sa kohë që ende nuk është e qartë se cila mënyrë e testimit është më e efektshme për të ndërprerë zinxhirin e transmetimit të sëmundjes pandemike, në kushtet kur miliona njerëz janë mbyllur brenda shtëpive me të mirë a me të keq dhe rrezikojnë ta pësojnë dhe nga pasoja të tjera që sjell mungesa e një jete normale.
Një debat i tillë po zhvillohet dhe në Shqipëri. Qeveria ka deklaruar nëpërmjet kryeministrit se janë ekspertët e shëndetësisë ata që kanë vendosur mbi strategjinë e testimit. Sipas kësaj strategjie, është ndjekur forma e gjurmimit dhe testimi i të dyshuarve, dhe për pasojë nuk kemi shumë testime, diçka më pak se tre mijë deri tani.
Në këtë debat më së tepërmi tashmë politik, opozita pretendon se qeveria po kërkon të fshehë realitetin me testimet e pakta dhe se strategjia e ndjekur nuk do të ketë sukses për t’i dhënë fund izolimit të imponuar të njerëzve në tërë vendin. Ajo i qëndron fort pikëpamjes se nevojitet testim masiv për të zbuluar shtrirjen reale të virusit dhe gjendjen e vërtetë.
Duke lënë mënjanë këtë debat (dhe) politik, pa e shpërfillur, por duke kuptuar se ai ashtu politikisht nuk çon asgjëkundi, e mira është të përqendrohemi te ca pyetje mbi testet, prej nga mund të vijë dhe përgjigjja se cila strategji është më e vlefshme.
Cila është praktika e bërjes së testit dhe në ç’përqindje përgjigjja është e saktë? Bëhet fjalë për një test për koronavirus në përgjithësi apo specifikisht për COVID-19? A analizohet ndërtimi sekuencial i virusit, kyçi për një identifikim të saktë? Ç’pajisje përdoren për bërjen e testeve? A janë ato të posaçme për këtë virus pandemik? A janë brenda kritereve të duhura?
Këto pyetje mjaftojnë për të dhënë një përgjigje deri diku të pranueshme për llojin e strategjisë së ndjekur. Të gjitha ato sillen rreth saktësisë së përgjigjeve të testeve të kryera. Në këtë mënyrë, nëse saktësia e përfundimeve të analizave laboratorike sillet në një përqindje që nuk kap majat e mundshme, atëherë është e kotë të kërkohet testimi masiv i popullsisë.
Çdo testim i tillë masiv me një probabilitet të caktuar gabimi do të na jepte një panoramë krejt të rreme të përhapjes së virusit dhe do të çonte rrjedhimisht në vendime të gabuara. Edhe në rastin më të mirë, nëse përqindja e saktësisë së përgjigjeve të testimeve do të ishte në nivele të larta (absolute sigurisht që nuk bëhet fjalë), në kushtet e një përhapjeje të shpejtë të virusit, gjendja mund të ndryshonte në më pak kohë nga ç’mund të duhej për t’i përfunduar të gjitha testimet.
Secila prej këtyre strategjive ka të mirat dhe të këqijat e veta, por ajo që po ndiqet aktualisht duket më e sakta sido që ta shohësh, patjetër nëse nuk e politizojmë. Më e pakta, e mban popullsinë më të qetë dhe nuk e lë ta kapë paniku për shkak të numrit të vogël të të infektuarve të identifikuar. Tjetër, ruan vigjilencën te të gjithë njerëzit, që ndryshe do të kishin një përgjigje për sigurinë dhe palëvizshmërinë e së cilës nuk do t’i garantonte askush. Për më tepër, testimi masiv do të kërkonte veç shpenzimeve ekonomike më të mëdha dhe shumë e më shumë kohë për t’u kryer, gjithsesi pa një fund të besueshëm.
Vërtet, Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO) ka bërë thirrje për sa më shumë testime, por sido që ta shohësh këtë thirrje, duhet kujtuar se vetë ky organizëm gaboi bujshëm në vlerësimin e rrezikshmërisë së këtij virusi. OBSH-ja deklaronte më 10 janar në faqen e saj zyrtare se hulumtimi paraprak sugjeron se nuk ka transmetim domethënës të virusit midis njerëzve! Ajo nuk rekomandonte masa të veçanta shëndetësore për udhëtarët. Vetëm në fund të muajit të parë të këtij viti u pranua nga OBSH-ja se kishte gabuar në vlerësimin e situatës dhe se rreziku global ishte shumë i lartë, e jo siç kishte thënë ditë më parë, i moderuar!
Loja me testet është e tepërt në këtë kohë, më e para sepse vetë testi është në lojë dhe jo gjithmonë i besueshëm. /tesheshi.com/
