Nga Gjon Neçaj
Njësia administrative Lekbibaj, që deri para një viti emërtohej komunë, në krahinën e largët të Nikaj Merturit, ndodhet 27 km larg qytetit “Bajram Curri”. Deri para viteve nëntëdhjetë të shekullit të kaluar, banonin mbi 9000 banorë të shpërndarë në 12 fshatra. Gjatë 25 viteve të traznicionit shqiptar, kanë migruar dhe emigruar rreth 80 përqind e banorëve të krahinës, duke mbetur në trojet e tyre “patriotë” të devotshëm 2000 banorë.
Indentiteti i banorëve është autokton me besimin katolik, por çudia ndodh kur në regjistrat e gjendjes civile, apo dokumenteve të tjera të identitetit të këtij çerek shekulli, lexon emra sfidues të kohës, duke dalë jashtë rregullave kishtare dhe çdo zakoni të ruajtur me shekuj. Shumë prej moshave 20-25 vjeçare kanë emra të “çuditshëm” për këdo që informohet rreth gjeneraliteteve të tyre.
Herët, para mëse një shekulli, fenrat janë pagëzuar dhe me emra kafshësh shtëpiake femrat, si Pulë, Macë, Zogë, Bubë, Shytë, apo meshkujt Murrec, Balec, Kurtesh, etj.
Por pas mëse një shekull, perceptimi i emrave ndryshon , po tashmë me një “kod” bashkëkohor disi të veçantë, përshtatur personazheve publikë realë të kohës dhe ndryshimit të sistemit.
Prindër të ndryshëm, frymëzuar nga ngjarje dhe personazhe, kanë përjetësuar tek pasardhësit e tyre emra të përveçëm, duke sfiduar edhe emrat fetarë, legjionit të cilit i përkasin. E janë pikërisht ata që jetojnë në vendlindjen e tyre pa u larguar asnjëherë prej saj.
Sa i përket femrave, emri i përdorur ende tani, pas një shekulli, radhitet Bjeshka, por që pasohet me Florida, me shumicë, Levdiana ( ka lerë Diana pas vdekjes së princeshës),V erona,qyteti mbi ujë në Itali, Milona, Juge; dhe ndër meshkuj me Ylberi, Florini, apo Avion.
Por të ngacmojnë më shumë veshin emra si Brigel, Klinton e mëse një herë Mertur, emri i fisit, etj.
Për t’u studiuar mbetet vënia e emrit i të madht të muzikës së lehtë shqiptare, të ndjerit Ferdinand Deda, emri dhe mbiemri i të cilit “jeton” në një fshat të largët. Ndërsa Aleksandër Peçi siluron notat e pentagramit në fshatin Lekbibaj.
Sfidues është emri Demokrat, simbol i ndryshimit të sistemit. E ndërkohë, duke analizuar emrat e pagëzuar nga banorët e kësaj zone ndër më të thellat në Shqipëri, krijohet ideja e një studimi të paracaktuar prej tyre, duke nxjerrë në pah karakterin e tyre gjurmues, zgjuarsinë dhe krenarinë që ata mbartin.
E aq më interesante është dhe ndryshimi i identitetit, për arsye punësimi në emigracion, si Zhivko, i cili shiqare është me nuanca sllave. Ndërsa Agimi, një fotograf i zonës, larguar nga kjo jetë para një viti, fëmijës së tij i vën emrin Foto, në nderim të profesionit të tij. /tesheshi.com/
