Nga Blerim Kore
Në kalanë veneciane të qytetit antik të Butrintit, atje ku përmbyllet rregullisht guida turistike e çdo vizitori, po zhvillohet çdo fundjavë eventi ”Aromë tradite në Butrint”, një aktivitet i llojit panair i kulinarisë tradicionale, me produkte të gatitura nga duart e amvisave të qytezës së Ksamilit. Eventi i panairit që zgjon kureshtjen e qindra turistëve të huaj, u inicua nga Agjencia ”AJMMI”(Agjencia Jonianë e Mjedisit, Medias dhe Informacionit), në kuadër të projektit të mbështetur nga PPNEA,( Shoqata për Ruajtjen e Mjedisit Natyror në Shqipëri), ”Nxitje e aktiviteteve të qëndrueshme që promovojnë produktet tradicionale në Parkun Kombëtar të Butrintit.”.
Turistët
Qindra turistë të nacionaliteteve të ndryshme që u ndodhën në qytetin antik të Butrintit, në përfundim të guidës së tyrë për të parë vlerat arkeologjikë e historike të sitit pasuri e UNESCO-s, janë suprizuar nga panairi i cili ishte organizuar në platenë e kështjellës veneciane ku ndodhet edhe Muzeu bashkëkohor i Butrintit dhe nga ku pamjet fantastike të hapësirës që zotëron kështjella mbi akropolin antik, shtrihen deri tej në Kanalin e Korfuzit dhe qytetit grek me të nëjtin emër.
Grupe turistësh të huaj, anglezë, çekë, polakë, rusë, hungarezë etj., bëjnë një ndalesë në dalje osë hyrje për në Muze, ose në ngjitje apo zbritje prej shkallëve të kështjellës së mrekullueshme, për të shikur disa nga produktet e gatuara nga disa gra të qytezës turistike të Ksamilit. ”Si quhet kjo?”, ”Dua një,””Dua dy porcione, edhe për burrin”, ”Ooo, shumë e shijshme!…”.”Fantastike!…”,”Ooo,kjo është surprizë, ky panair…nuk ishtë në guidën e prezantuar…një befasi?…ok!..”-dëgjon në kështjellë përshtypjet e tyre për kulinarinë tradicionale shqiptare të hapësirës përreth Parkut Kombëtar të Butrintit.
Amvisat e Ksamilit
Ato janë të moshave të ndryshme. Vijnë nga krahina të ndryshme të Shqipërisë pasi Ksamili kështu është: një ndërthurje krahinash, komunitetesh, kulturash, nga Tepelena, minoriteti grek, nga Çamëria, nga Vlora, Korça, Labëria, Përmeti, Kukësi, Dibra; Ksamili pra është një mini-Shqipëri. E tillë si një galeri traditash kulinarie tradicionale, kjo mini-Shqipëri erdhi në Panairin ”Aromë tradite në Butrint”. Ferasete Veliu ka sjelle aromë traditë nga Çamëria, sikurse edhe Dhurata Proi nga Konispoli.
Sofie Doda, solli aromën e mirë të amvisave nga Dropulli me gatime të veçanta, shumë të pëlqyeshme. Po nuk mungoi në këtë panair edhe brushtulli, edhe petaniku i Labërisë, edhe bakllavaja çame me 40 petë, edhe qumështori, japrakët…”Të gjitha u shijuan nga turistët,thonë organizatorët. Për Sofien, sot vetëm sa u cek pak në larminë e prodhimeve të duarve të grave ksamiliote por mundësitë për të prodhuar më shumë dhe për t’i tregtuar këtu në Butrint janë të mëdha. Kështu, ndihmohen edhe ekonomite familjare të grave që janë të papuna. Është njëlloj vetëpunësimi vazhdimi i këtij projekti, thotë dropullitja që është martuar me Flamurin nga Tepelena.
Organizatorët
Për Shkëlqim Hajnon, drejtues i AJMMI-t, kjo nismë synon nxitjen e aktiviteteve të qëndrueshme që promovojnë produktet e tradicionale në Parkun Kombëtar të Butrintit.
Ky është një fillim i mbarë që do të vazhdojë gjatë verës, duke krijuar mundësi ekonomike për familjet në nevojë të Ksamilit, po edhe më gjerë në këtë hapësirë të Parkut Kombëtar, të mirënjohur tashmë ndërkombëtarisht prej mijëra e mijëra turistëve nga anë të ndryshmë të globit .
Parku Butrint
Gjergji Mano, drejtori i Parkut Kombëtar të Butrintit, e përshëndet këtë nismë dhe ka nënshkruar edhe një marrëveshje bashkëpunimi më AJMMI-n për vazhdimësinë e promocioneve të tilla në kuadër të nxitjes së aktiviteteve të qëndrueshme që promovojnë produktet e tradicionale në Parkun Kombëtar të Butrintit dhe hapësirën përreth. ”Unë e përshendes çdo nismë që promovon resurse të njohura dhe të panjohura të traditave tona në këtë hapësirë, sikurse këtë bashkëpunim dhe njëherësh inkurajoj si AJMMI-n edhe PPNEA, organizatën e parë mjedisore ne Shqipëri për suportin që jep në mbështetje të nismave të tilla që promovojn vlera, trashëgimie në një mjedis unikal si ky i Parkut kombetar të Butritnit, thotë Mano. /tesheshi.com/
