Kompesim monetar dhe kompesim fizik, ose një miksim mes dy varianteve, janë mundësitë që kanë pronarët për t´u kompesuar për pasuritë e tyre të paluajtshme, të cilat u janë njohur, por nuk i posejdojnë në praktikë.
Përmbyllja e fazës së parë, asaj të vlerësimit ekonomik për dosjet e para ’95, rihap një tjetër faqe, atë të aplikimeve, ku pronarët duhet të zgjedhin formën me të cilën duan të kompensohen.
Shpërblimi në të holla është parë për shumë kohë si varianti më i mirë, pas kthimit të pronës aty ku ishte e mundur, por pas miratimit të skemës së re, duket se një pjesë e pronarëve, janë të prirur të heqin dorë nga kjo alternativë. Kjo për vetë faktin se masa e përfitimit që iu është përllogaritur nga Agjensia e Trajtimit të Pronave (ATP) nuk është ajo që kishin pritur.
Risia pas miratimit të ligjit të ri, është përfshirja e një formulari të posaçëm për kërkesat e veçanta, hapësirë kjo e krijuar, duke u dhënë mundësi pronarëve që të mos vijojnë të presin deri në pafundësi për të gëzuar pronën e tyre.
Kjo do të thotë që pavarësisht vitit të dosjes, vlerës, apo llojit të pasurisë ata mund të bëhen pjesë e skemës së kompensimit menjëherë, por kjo i provon nga e drejta për përfitim të plotë. Ata mund të marrin një pjesë të vlerës duke hequr dorë nga pjesa e mbetur, shkruan Panorama.
Pronari trajtohet financiarisht përmes një kërkese të paraqitur nga ana e tij për të përfituar 20% të shumës brenda 1 viti, 30% brenda 3 vitesh dhe 40% brenda 5 vitesh, duke hequr dorë nga pjesa tjetër e vlerës. Për ta konkretizuar, nëse kemi një vendim të vitit 2005, i cili mund të trajtohet financiarisht menjëherë në vitin e parë për 20% të vlerës së pronës duke hequr dorë nga pjesa e mbetur.
Ndryshime ka pësuar edhe skema e kompensimit fizik. Ligji përcakton që toka truall të kompensohet financiarisht, ndërsa toka bujqësore, pyjet, kullotat dhe livadhet, të përfshira rishtazi në proces, do të orientohen nga kompensimi fizik. Pronarët mund të zgjedhin që të kompensohen nga fondi i tokës që ka agjencia në posedim, por edhe në këtë rast gjërat nuk janë aq të thjeshta sa edhe mund të duken. Për herë të parë, në ligj është përfshirë koncepti i ankandit.
Kjo do të thotë se pronarët do t’i nënshtrohen një faze konkurrimi mes tyre. Sikundër ndodh në çdo garë, fitues shpallet edhe ofertuesi më i mirë.
Në fillim të muajit maj, ATP publikoi edhe regjistrin me vendimet që datojnë në 1995. Kështu, numri total i dosjeve të vlerësuara financiarisht është 10.763. Për pjesën e mbetur ATP-ja ka afat deri në 2019./tesheshi.com/
