Ndërtuar në periudhën e Mesjetës, qiellgërvishtësit në Cuenca qëndrojnë krenarisht mbi majën e një shkëmbi, duke u ofruar banorëve pamje spektakolare të fshatit spanjoll…
Qyteti mbi kodër
Vendosur në lartësinë e faqeve të pjerrëta të maleve që ngrihen mbi gjeratoret e lumenjve Huécar dhe Júcar, rreth 170 kilometra në lindje të Madridit, ndodhet qyteti mesjetar i Spanjës, Cuenca. Qyteti është një përzjerje e peizazhit natyror dhe kullave që bien mbi fushat spanjolle, të famshme nga romani Migel de Servantes, “Don Kishoti”.
Një shembull habitshëm i ruajtur mirë i një qyteti të fortifikuar mesjetar, Cuenca u ndërtua fillimisht nga maurët në shekullin e tetë, dhe ka pasur si sundimtarë muslimanë ashtu edhe të krishterë. U pushtua nga mbreti Alfonso VIII i Kastijës në shekullin e dymbëdhjetë dhe u shkatërrua pjesërisht në luftën gadishullore (pjesë e luftërave të Napoleonit) në fillim të viteve 1800.
Edhe pse nga muret e tij të fortifikuar mbetet vetëm një kullë, dy blloqe guri dhe një hark, shumë ndërtesa të rëndësishme kanë mbijetuar, përfshirë edhe katedralen e parë gotike të Spanjës, Bazilikën e Zonjës sonë të Mëshirës, dhe El Castillo, mbetjet e fortesës arabe të qytetit. Duke marrë në konsideratë domethënien e arkitekturës së qytetit, UNESKO e shpalli Cuenca-n, pjesë të trashëgimisë botërore në vitin 1996.
Fortifikimet donin të thonin se kishte shumë pak hapësirë për ta zgjeruar qytetin, kështu që banorët e Cuenca-s u ngjitën lart, duke ndërtuar godina të holla e të gjata rreth e rrotull lagjes San Martin për të strehuar popullsinë në rritje.
Mbetet e paqartë se kur u ndërtuan këta “qiejgërvishtës”, por ekspertët i datojnë në fund të periudhës së Mesjetës – diku midis shekujve të 11 dhe të 15-të. Kjo i bën qiellgërvishtësit e Cuenca-s të renditen mes më të vjetërve në botë.
Arkitektët u përshtatën me peizazhin e dallgëzuar duke ndërtuar mbi shkëmbinj, gjë që rezultoi në ndërtesa që duken se janë të një lartësie të ndryshme, në varësi të perspektivës së atij që kqyr.
Që nga rruga Alfonso VIII (në foto), ndërtesat janë të larta tre deri në pesë kate. Sidoqoftë, për dikë që qëndron në rrugën e afërt
Santa Catalina – që është në një vendndodhje më të ulët sesa rruga e Alfonsos – të njëjtat ndërtesa duken të larta nga 10 deri në 12 kate.
Shembuj të tjerë tërheqës të arkitekturës së Cuenca-s janë të famshmet “Casas Colgadas”, apo Shtëpitë e Varura, që kanë si tipar ballkone prej druri që dalin trupit të ndërtesës, sipër lumit Huécar.
Shtëpitë e Varura nuk i janë nënshtruar restaurimeve të mëdha si godina të tjera në qytet dhe ende ruajnë të gjithë elementët e tyre origjinalë. Tre nga Shtëpitë e Varura janë të vizitueshme; brenda njërës prej tyre është edhe muzeumi i Artit abstrakt spanjoll.
Një pjesë e 55 mijë banorëve të Cuenca-s ende banojnë në këta qiejgërvishtës, edhe pse shumë prej ndërtesave i janë nënshtruar rimodelimit dhe restaurimit gjatë shekullit të kaluar. Për banorët, mungesa e ashensorëve kompensohet nga panorama mahnitëse përmbi qytetin historik dhe fushat e gjelbra të fshatit.
Shëtitja përmes rrugëve të ngushta të Cuenca-s është një përvojë dramatike. “Ndërtesat janë kaq impresive nga distanca, mirëpo kur qëndron pikërisht poshtë tyre dhe vështron lart, prania e tyre është imponuese”, thotë fotografi Rodolfo Contreras. “Me dhjetë kate midis teje dhe qiellit, mund të imagjinohet madhështia arkitekturore që duhej për të ndërtuar këto godina më shumë se 500 vjet më parë”.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
