Shkalla e lindjeve në pothuajse të gjitha vendet e botës nuk do të jetë e mjaftueshme për të mbajtur popullsinë e tyre të qëndrueshme deri në fund të shekullit, sipas një studimi të madh të botuar së fundi që paralajmëron zgjerimin e pabarazive midis kombeve të pasura dhe të varfra.
“Fertiliteti po bie në mbarë botën,” thotë raporti i botuar në revistën shkencore The Lancet, i cili vë në dukje se më shumë se gjysma e vendeve tashmë kanë norma të lindshmërisë shumë të ulëta për të ruajtur nivelet e tyre të popullsisë.
Dhe “në të ardhmen lindshmëria do të vazhdojë të bjerë në mbarë botën.”
Raporti bazohet në të dhënat nga Barra Globale e Sëmundjeve, një projekt i financuar nga Fondacioni Bill & Melinda Gates, dhe synon të përpilojë të dhëna për shëndetin e shumicës së vendeve.
Studiuesit vlerësuan jo vetëm nivelet aktuale të lindjeve në vendet, por gjithashtu u përpoqën të llogarisin zhvillimin e tyre të ardhshëm bazuar në shumë faktorë, si niveli i arsimimit dhe vdekshmëria e fëmijëve.
Ata arritën në përfundimin se në 155 vende dhe territore nga 204, lindshmëria deri në vitin 2050 nuk do të jetë e mjaftueshme për të mbajtur popullsinë e tyre të qëndrueshme. Deri në vitin 2100, numri i këtyre vendeve pritet të arrijë në 198, pra 97% e totalit.
Studiuesit parashikojnë se popullsia në vendet e varfra do të vazhdojë të rritet për disa kohë, ndërsa do të bjerë në vendet e zhvilluara. Konkretisht, deri në fund të shekullit, shumica e lindjeve do të regjistrohen në vendet me të ardhura të ulëta ose të mesme, ku më shumë se gjysma e tyre do të ndodhin në vendet e Afrikës Sub-Sahariane.
Ky çekuilibër rrezikon të ketë “efekte të rëndësishme” si në shoqëri ashtu edhe në ekonomi.
Deri në vitin 2021, 110 vende regjistruan nivele të lindjeve nën nivelin e 2.1 fëmijëve për grua që nevojiten për të mbajtur popullsinë e tyre të qëndrueshme.
Raporti thekson tendencat veçanërisht shqetësuese në vende si Koreja e Jugut dhe Serbia, ku niveli i lindjeve është nën 1.1 fëmijë për grua.
Ndërsa rënia e nivelit të lindjeve në vendet më të pasura është e lidhur me më shumë mundësi për gratë në arsim dhe punë, studiuesit theksojnë se ekziston një nevojë urgjente për të përmirësuar aksesin në metodat moderne të kontracepsionit dhe edukimit në rajone të tjera më të varfra.
Shumë nga vendet më të varfra “do të luftojnë për të mbështetur popullsinë më të re dhe me rritjen më të shpejtë në botë në disa nga vendet më të paqëndrueshme ekonomikisht dhe politikisht”, sistemet shëndetësore të të cilave janë nën presion dhe të prekur nga ngjarjet ekstreme të nxehtësisë, tha Stein Emil Folstedt i Institutit për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit (IHME) në Universitetin e Uashingtonit në Seattle.
Megjithatë, studiuesit e Organizatës Botërore të Shëndetësisë shprehën rezervat e tyre për këto parashikime.
Ata kritikuan disa zgjedhje metodologjike të studiuesve, duke nënvizuar në veçanti se shumë vende të varfra aktualisht nuk kanë të dhëna të mjaftueshme, ndërsa nënvizuan se ulja e lindshmërisë mund të ketë avantazhe (në mjedis, ushqim…) përveç disavantazheve (në sistemin e pensioneve ose krahun e punës). /tesheshi.com/
