Nga Musa Mustafa
8 vjet më parë, më 17 mars 2008, në veri të Mitrovicës, do të regjistroheshin dy të vrarë, mbi 100 të plagosur dhe 53 serbë të arrestuar, pasi një konflikti në mes të grupeve të armatosura të serbëve në njërën anë dhe KFOR-it e njësive speciale të UNMIK-ut, në anën tjetër.
Ngjarja ndodhi kur grupet serbe, të prirë nga pjesëtarët e së ashtëquajturës Civilna Zastita (Mbrojtja Civile serbe) dhe udhëheqës politikë serbë të Kosovës, të cilët tani janë integruar në institucione të Kosovës, pas shpalljes së Pavarësisë së Kosovës më 17 shkurt, okupuan me dhunë objektet e Gjykatave dhe Prokurorive në veri të Mitrovicës.
Institucionet ndërkombëtare, pas këtij okupimi të dhunshëm nga ana e serbëve, filluan bisedimet me grupe serbe duke tentuar që t’i bindin ata që të lirojnë objektet e drejtësisë në veri. Dhe pas dështimit të bisedimeve, më 17 mars, KFOR-i dhe Policia e UNMIK-ut në atë kohë, filluan një operacion ushtarako-policor për kthim të gjykatave nën kontrollin e ndërkombëtarëve.
Që nga ajo kohë, Mitrovica ka ngelur pa gjykata e prokurori, të cilat u zhvendosën në Vushtrri, ku ende e ushtrojnë aty aktivitetin e tyre.
Në anën tjetër, nga dy të vrarët, njëri ka qenë pjesëtar i njësisë speciale të policisë së UNMIK-ut nga Ukraina dhe tjetri ka qenë pjesëtar i plicisë së Kosovës, Nebojsha Vukomanoviq, por që është vrarë nga snajperët e KFOR-it, pasiqë ka luftuar në anë e serbëve.
Edhe pas 8 viteve, policia e UNMIK-ut në atë kohë e më pas as EULEX-i, nuk ka arritur që vrasësin e policit ukrainas të UNMIK-ut ta nxjerrë para drejtësie.
Zyrtarë të EULEX-it i kanë thënë portalit tesheshi.com se ende janëduke hetuar rreth vrasjes së policit në fjalë nga Ukraina.
Katër vjet më vonë, më 2012-ën, EULEX-i për këtë incident ka ngritur aktakuzë kundër Miodrag Raliq, Marjan Ilinçiq, Zoran Çaviq, Dragan Millojeviq, Nebojsha Joviq dhe Avni Krasniqit.
Personat e dyshuar për ngjarjet e marsit, 6 sosh, janë akuzuar për 22 vepra penale, duke përfshirë këtu marrje ilegale të objekteve të gjykatës në veri të Mitrovicës, thirrje për rezistencë, pengim të personave zyrtarë, rrezikim të Kombeve të Bashkuara dhe të personave shoqërues etj. Gjithashtu ata janë akuzuar edhe për shkatërrim të pronës së tundshme, përhapje të urrejtjes etnike, mosdurimit etnik dhe përçarjes.
Disa nga këta persona janë dënuar me kusht deri në 1.6 vite, ndërsa që disa të tjerë janë liruar nga akuzat.
Kronologjia e asaj dite
-KFOR-i dhe policia e UNMIK-ut më 17 mars, kanë rikthyer në orët e hershme të mëngjesit, kontrollin e objektet e Gjykatës dhe Prokurorisë së Qarkut në veri të Mitrovicës.
-Gjatë këtij operacioni 8 ushtarë të KFOR-it dhe mbi 25 policë të UNMIK-ut janë lënduar nga armët e zjarrit të përdorura nga ana e serbëve.
-Mediat serbe atë botë patën raportuar se për mbi 60 serbë janë të lënduar gjatë konfrontimit me forcat ndërkombëtare të sigurisë. Në anën e protestuesve është lënduar rëndë edhe një pjesëtar i SHPK-së (Shërbimi Policor i Kosovës) në rroba civile, -Nebojsha Vukomanoviq, i cili kishte qenë në mesin e protestuesve dhe i armatosur.
-Fillimisht u arrestuan 53 serbë në objektin e gjykatës, për të mbetur më vonë 32 nën pranga, pasi serbët ndaluan konvojin e automjeteve me të burgosur dhe i kishin liruar 21 bashkëkombës të tyre.
-Veriun e Mitrovicës tani e kontrollojnë trupat e KFOR-it, pasi policia e UNMIK-ut është tërhequr nga kjo pjesë e qytetit, ndërsa pjesëtarët serbë të SHPK-së janë liruar nga detyra.
-Operacioni policor për lirimin e objektit të gjykatës në veri filloi rreth orës 05:35. Policia e UNMIK-ut, e mbështetur nga trupat e KFOR-it, ndërhyri në lokalet e Gjykatës Komunale dhe e Qarkut dhe me këtë rast ka arrestoi 53 persona duke përfshirë edhe femra. Sipas policisë , gjatë këtij operacioni nuk ka pasur përdorim të forcës. “Të arrestuarit do të dërgohen në qendrat e mbajtjes të cilat janë të lira nëpër Kosovë”, thënë zyrtarë të policisë në atë kohë. Ata shtuan se serbët janë arrestuar me dyshimin e bazuar se kanë okupuar në mënyrë ilegale ndërtesën e cila ishte në përgjegjësi të UNMIK-ut.
-Dhjetëra serbë, që kur kishin hyrë, me dhunë e kanë e mbajtur objektin e Gjykatës dhe Prokurorisë së Qarkut në Mitrovicë.
-Zyrtarë policorë biseduan me përfaqësuesit serbë për të liruar objektin e marrë me dhunë, por protestuesit refuzuan ta bënin një gjë të tillë. Dy orë pas fillimit të operacionit, një masë prej rreth 300 protestuesve u mblodhën afër objektit të gjykatës i cili ishte siguruar nga trupat e KFOR-it dhe filluan të hedhin gurë e koktej molotovi.
-Rreth orës 08:10 ndodhi një shpërthim, me ç’rast tre policë të UNMIK-ut dhe dy ushtarë te KFOR-it u lënduan. “Sulmet dyshohet të jenë kryer me granata dore”, tha zyrtari policore i UNMIK-ut . Po ashtu, së paku dy automjete të KFOR-it dhe dy tjera të UNMIK-ut u përbysën nga protestuesit. Forcat e rendit përdorën gaz lotsjellës dhe shok-bomba për të shpërndarë masën.
-Ndërkohë, filluan të shtënat nga civilë të armatosur me AK-47 dhe pushkë gjysmë automatike në drejtim të KFOR-it dhe policëve të UNMIK-ut. Sipas burimeve, të shtënat kryesisht erdhën nga drejtimi i varrezave të shqiptarëve që grupet serbë i kishin përdorur si istikame. Zyrtarë të KFOR-it konfirmuan se protestuesit përdorën armë zjarri. “Ata përdorën armë zjarri dhe kanë plagosur 8 ushtarë të KFOR-it”, tha një zëdhënës i KFOR-it në atë kohë. Nga ana tjetër, ai shtoi se edhe paqeruajtësit përdorën armët e zjarrit, por vetëm duke shtënë në ajër. Radikalizmi i situatës me fillimin e të shtënave me armë zjarri ka bërë që të tërhiqet policia nga pjesa veriore e Mitrovicës dhe situatën ta merr nën kontroll KFOR-i.
-Pas sulmeve me mjete shpërthyese që dyshohet të kenë qenë granata dore dhe armë zjarri, policia u urdhërua që të tërhiqet nga veriu i Mitrovicës, ndërsa situatën e merr nën kontroll KFOR-i. Burimet jozyrtare në atë kohë, bënë të ditur se mbi 40 policë të UNMIK-ut u lënduan, ndërkaq burimet zyrtare theksojnë shifrën e 25 policëve.
-Mediat serbe transmetuan drejtorin e spitalit në veri të Mitrovicës, Vladimir Axhiq, i cili tha se janë lënduar rreth 70 persona. “Pacientët të cilët i kemi pranuar kanë lëndime nga shok-bombat dhe gazit lotsjellës. Njërit nga pacientët ia kemi larguar një sferë metalike”, ka thënë Axhiq për agjencinë e lajmeve B92 . Në gjendje të rëndë ka qenë dhe pjesëtari serb i SHPK-së, Nebojsha Vukomanoviq, i cili është transportuar për në Kragujevc të Serbisë, por që nga plagët e marra ka ndërruar jetë.
E tashmë, objektet e gjykatës dhe prokurorisë në veri të Mitrovicës vërtet tani janë nën kontrollin e EULEX-it, por që ato ende e ushtrojnë funksionin në objektin e ish-gjykatës komunale në Vushtrri.
Pra Mitrovica është i vetëm vend në Kosovë, por edhe më gjerë që nuk ka gjykatë e prokurori në qytet. /tesheshi.com/
