Industria turke e mbrojtjes nuk kufizohet më vetëm në eksportin e dronëve dhe sistemeve të armëve. Ajo po kalon në një nivel të ri, duke vendosur praninë e saj në zemër të Evropës, shkruan kështu Protothema.
Kompania Baykar, e njohur për prodhimin e mjeteve ajrore pa pilot turke – dhe në pronësi të dhëndrit të Tayyip Erdogan – është bërë industria e parë turke e mbrojtjes që ka marrë një numër evropian të TVSH-së.
Ky është një veprim që shkon përtej simbolikës: Baykar po krijon entitete ligjore në Evropë, duke importuar produktet e saj me një pullë evropiane, duke anashkaluar kështu pengesat, burokracitë doganore dhe ndjeshmëritë politike. Në këtë mënyrë, teknologjitë turke kalojnë kufijtë jo vetëm me eksportet, por edhe si produkte “vendase” evropiane.
Italia dhe Britania e Madhe, ndalesat e para
Baykar ka hyrë tashmë në partneritete strategjike me Italinë dhe Britaninë e Madhe, duke hapur shtigje të reja për njohuritë turke në fushat e aeronautikës, elektronikës dhe eksporteve ushtarake. Kontaktet e kompanisë nuk kufizohen vetëm në programet e armatimeve – ato shtrihen në zhvillimin e përbashkët të teknologjisë, investimet në infrastrukturë dhe programet kërkimore.
Ky “pushtim” po kryhet me vulën e tregut. Turqit nuk presin më miratime politike ose marrëveshje shtetërore. Ata veprojnë në terma të sipërmarrjes, sinergjive të korporatave dhe rrjetëzimit ndërkombëtar.
Ekspansionizëm komercial me qëllim euron
Motivimi kryesor? Paratë evropiane. Programet e armatimeve, tenderët evropianë dhe projektet e përbashkëta të shteteve anëtare të BE-së janë një burim i madh financimi. Duke u regjistruar si një kompani evropiane, Baykar bëhet i pranueshëm për grante, pjesëmarrje në tendera dhe partneritete me kompani evropiane.
Ky është një depërtim metodik, i cili shpesh e gjen BE-në të papërgatitur dhe pa një linjë të unifikuar përgjigjeje. Ndërsa disa vende e shohin Turqinë si një partner të domosdoshëm, të tjerët janë të shqetësuar për natyrën politike të këtij zgjerimi.
Një dhëndër me një strategji
Selcuk Bayraktar, bashkëpronar i Baykar dhe bashkëshorti i vajzës së Tayyip Erdogan, nuk është vetëm një biznesmen. Ai është personifikimi i strategjisë turke të mbrojtjes. Ai kombinon njohuritë teknologjike, axhendën kombëtare dhe ambicien globale. Fakti që ai tani po eksporton Bayraktar TB2 dhe Kızılelma në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe tani në Evropë tregon gjerësinë e ambicieve të tij.
Çfarë do të thotë kjo për Evropën?
Turqia ka gjetur një mënyrë për të hyrë në tregun evropian nga dera e pasme. Jo si një kandidat për anëtar apo një aleat gjeopolitik, por si një lojtar që flet gjuhën e tregut dhe përdor vetë strukturën e BE-së për t’u zgjeruar.
Dhe ky zgjerim nuk bëhet me armë – bëhet me numra tatimorë, kontrata dhe hyrje në regjistrat tregtarë.
Baykar është vetëm fillimi. Turqia po organizon praninë e saj në Evropë në terma të normalitetit të biznesit, duke i bërë produktet turke të duken evropiane. Në një botë ku “kush bën çfarë” ka më pak rëndësi sesa “kush e shet i pari”, Ankaraja duket se e ka kuptuar më mirë lojën.
Dhe tashmë po luan fort… me eurot, përfundon qasjen e saj Protothema. /tesheshi.com/
