Një shekull pasi babai dhe nëna e tij u larguan nga bolshevikët në Rusi, matematikani i njohur Alexei Sosinsky përjetoi përsëritjen e historisë kur Presidenti Vladimir Putin filloi një pushtim të Ukrainës, shkruan Reuters.
Pasi u rrit në Francë dhe Shtetet e Bashkuara, Sosinski u kthye në atdheun e prindërve të tij në 1957 dhe ndërtoi një karrierë të shkëlqyer akademike. Por tani, në moshën 85-vjeçare, ai është përsëri në mërgim, kur Putini shkoi në luftë vitin e kaluar, Sosinski u largua nga Moska në mes të natës, me dy valixhe në duar.
“Unë nuk hezitova fare, bëra menjëherë gjithçka që ishte e mundur për t’u larguar,” i tha ai Reuters në një intervistë telefonike dhe shpjegoi se si një ish-student i siguroi atij një biletë avioni për në Stamboll (i njëjti qytet në të cilin babai i tij u arratis me anije në 1919), dhe më pas u nis për në Paris, ku jeton vajza e tij.
Ai vazhdon të mësojë studentë në Rusi me ndihmën e aplikacionit Zoom dhe mendon se pjesën tjetër të jetës do ta kalojë në mërgim.
Luftë dhe paqe
Gazetari i Reuters vazhdon duke shkruar se historia familjare, të cilën Sosinski e kujton me krenari dhe detaje të dhimbshme, është një mikrokozmos i historisë ruse të trazirave, luftërave dhe represionit që ka zgjatur për më shumë se një shekull.
Nëna e matematikanit, Ariadna Chernova, ishte e bija e Viktor Chernovit, një revolucionar socialist, i cili shërbeu për një kohë të shkurtër si president i Asamblesë Kushtetuese të Rusisë në 1918 përpara se ajo të shpërbëhej nga bolshevikët.
Ajo u arratis nga Rusia në vitin 1923 me nënën dhe motrat e saj dhe në Francë u takua (dhe më vonë u martua) me një tjetër mërgimtar, Bronislav Sosinski, i cili mori dekoratën më të lartë për trimëri në Ushtrinë e Bardhë që luftoi kundër bolshevikëve në Luftën Civile Ruse.
Aleksei lindi në Francë në vitin 1937, gjatë Luftës së Dytë Botërore, babai i tij ishte luftëtar në radhët e rezistencës kundër nazistëve si dhe rob lufte. Pastaj familja u transferua në New York në vitin 1948, ku Bronislav punoi për OKB-në. Alexei e pa Rusinë për herë të parë në mesin e viteve 1950, pas vdekjes së Stalinit, kur familja shkoi atje me pushime.
Ai u befasua nga “standardi absolutisht i tmerrshëm i jetesës”, madje edhe në Moskë, por vendosi “kundër çdo logjike” të transferohej atje në vitin 1957 dhe të studionte matematikën, lëndë për të cilën ai besonte se Moska ishte “qendra e botës”.
Nga fillimi i viteve 1970 ai ishte asistent profesor në Universitetin Shtetëror të Moskës dhe kishte fituar një reputacion mbarëbotëror në fushën e gjeometrisë të njohur si teoria e nyjeve. Por karriera e tij mori një trajektore në rënie kur me një mik shkruan një letër në 1974 në mbrojtje të Aleksandr Solzhenitsyn, një shkrimtar disident që ishte dëbuar nga Bashkimi Sovjetik. E drejtuar në një revistë letrare franceze, letra u përgjua nga KGB-ja dhe si pasojë shoku i tij humbi punën.
Sosinski u udhëzua të paraqiste një aplikim për klasat e marksizëm-leninizmit, por thotë se nuk ishte në gjendje ta bënte këtë.
“E grisa atë copë letre, mora një fletë të bardhë dhe shkrova letrën time të dorëheqjes në departament – një gjë krejtësisht e çmendur për t’u bërë,” i tha ai Reuters, duke vazhduar se si punoi si redaktor për një revistë shkencore për 13 vjet përpara se të kthehej në mësimdhënie.
Regjim i tmerrshëm
Dekada më vonë, ai ende tregon për problemet. Ai thotë se Perëndimi e ka nënvlerësuar jashtëzakonisht “inteligjencën, zgjuarsinë, imoralitetin dhe mizorinë e plotë të Putinit”, aftësinë e tij për t’u përshtatur me sanksionet dhe përdorimin e suksesshëm të mediave shtetërore për të “hipnotizuar” njerëzit.
“Është absolutisht e tmerrshme që njerëzit normalë dhe të zakonshëm të mbështesin këtë regjim të tmerrshëm”, tha Sosinski, duke shtuar se presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky është një hero që, pavarësisht gabimeve të tij, po bën një “punë fantastike”.
Matematikani rus thotë se tani dëshiron të vdesë në Francë, në vendin ku ka lindur dhe nuk pret që lufta në Ukrainë të përfundojë deri atëherë.
“Jam shumë pesimist, sepse jam i sigurt se lufta nuk do të përfundojë në jetën time. Kjo është lloji i luftës ku askush nuk fiton”, shton ai.
Megjithatë, si në të kaluarën, Sosinski është i shqetësuar për mërgimin. Ai thotë se po mendon një kthim të shkurtër, vetëm për të parë miqtë dhe për të vizituar një shtëpizë në fshat jo larg Moskës, ku bënte ski në dimër dhe notonte në liqen gjatë verës.
“Shpresoj se një ditë do ta kapërcej frikën e represionit dhe do të kthehem në Rusi gjatë verës – nëse jo vitin e ardhshëm. Vajza ime menjëherë pushtohet nga paniku kur përmend kthimin në Rusi dhe mendon se do të më futin menjëherë në burg dhe do të më bëjnë Zoti e di se çfarë për mua. Pra, së pari duhet ta bind atë se ajo nuk duhet të shqetësohet.” /tesheshi.com/
