Fushata zgjedhore në Maqedoni ka shënuar dhe përfshirjen në ligjërimin politik të fjalës “Zot”. Madje paradoksi në këtë rast qëndron në faktin se partia në pushtet, BDI e Ali Ahmetit, edhe pse ideologjikisht mbizotërohet nga nuanca marksiste, nuk e ka për gjë që t’i referohet qiellores në funksion të votave dhe rrjedhimisht qëndrimit në pushtet. Ndërkohë, BESA, risia e kësaj fushate, ështëmë e troçtë në frymën e saj, shprehur dhe me aksiomat përkatëse, siç ishte ajo që thoshte se “Nëse beson në Zot, eja në konventën e “Rilindjes me Besë”. Sociologu Ali Pajaziti, njohës i këtij realiteti dhe i kësaj gjuhe, jep shpjegimet e veta se përse ndodh kjo…
Intervistoi: Miradie Hasani
Si duhet kuptuar thirrja e Lëvizjes BESA “Nëse beson në Zot eja”?
Thirrja e Lëvizjes Besa “Nëse beson në Zot eja!” është një pasqyrim i dëshpërimit kolektiv të shqiptarëve të Maqedonisë nga antivlerat e partisë në pushtet, nga shkelja në besë, është thirrje tek një njësi referencialetranshendentale, Zoti, që kur përmendet Ai vihet vija e kuqe që nuk mund të kalohet. Në fakt koncepti religjioz në politikë është gjë e mirënjohur për partitë e djathta dhe konservatore në të katër anët e botës, përfshirë SHBA-të dhe Evropën. Dihet se betimi i presidentit amerikan bëhet me dorën mbi librin e shenjtë. Këtu tek ne, religjioni dhe fryma e tij paraqitet si litar i shpëtimit të jetës politike dhe të asaj shoqërore në përgjithësi nga degradimi që edhe partia në pushtet po edhe opozita e saj nga 2002 e kanë shkaktuar në të gjitha dimensionet e jetës duke përhapur veset dhe duke “tradhtuar” besën e dhënë elektoratit. Zoti është epiqendra dhe burimi i moralit dhe i kthimit natyrës së pastër humane, dëlirësisë, respektit, besnikërisë, modestisë për hir të Tij”.
Sa partitë politike shqiptare e keqpërdorin fenë, duke marrë parasysh se ligjëratat fetare në xhami përfshihet politike?
Është e vërtetë që partitë politike në Maqedoni e shfrytëzojnë fenë por edhe instanca më e lartë e myslimanëve të këtushëm luan me një kartë shumë të rrezikshme, atë të ngjyrosjes me bojërat e njërës parti politike, gjë që u pa edhe nga kuvendi i konakut të prijësit të BFI-së, ku e gjithë tajfa e BDI-së ishte prezente në një aheng, në një kohë kritike, parazgjedhore, që është skajshmërishtjo korrekte meqë BFI paraqet institucionin e të gjithë besimtarëve, jo vetëm të një partie politike. Kjo është irrituese për xhematin, komunitetin e besimtarëve. Para disa viteve partia tjetër, PDSH ishte patron i fetarizmës institucionale, që sot të konstatojë se ka gabuar me futjen e hundëve atje ku s’e ka pasur vendin. Preferencat politike të teologëve janë gjë e natyrshme si të çdo qytetari tjetër, por agjitimi nga katedra (qyrsija) e tempullit fetar është një gjë e panatyrshme dhe denigruese. Nga ana tjetër e panatyrshme është edhe heshtja e hoxhallarëve kur dikush me padije flet për fenë, siç ndodhi para do kohe në Dibër, kur njëri nga liderët politikë, i proviniencës në esencë afetare, dha decizion (fetva) të çuditshëm, interpretime xhahilçe lidhur me kodin fetar. S’është në rregull ta trimërosh xhemaliun ta thotë të vërtetën para atij që afirmon të pavërtetën, dhe vetë të heshtësh. Ndërkohë, respekt për përjashtimet që dolën dhe e thanë hakun.
Çfarë ndikimi ka përmendja e fesë te shqiptarët e Maqedonisë?
“Për shqiptarët e Maqedonisë feja është një shenjtëri, një vlerë mbi vlerat, një kodeks dhe mënyrë jetese, është fryma e shumicës dominante. Fetaria dhe spiritualiteti këtu janë më të gjalla çdo kundtjetër anekënd shqiptarisë. Kjo është një e vërtetë sociologjike dhe kulturologjike e pamohueshme.
Besa e shqiptarëve dhe feja a kanë pikë të përbashkët, dhe nëse jo për çfarë arsye përdoren këto në platformë?
Besa dhe feja janë nocione shumë të afërta. Vetë feja është besatim, betim para Krijuesit, para Zotit për të respektuar normat e caktuara nga Ai. Fetari duhet të jetë besnik dhe besniku është shumë afër fetarisë. Shkelja në besë është tradhti, është blasfemi. Feja kërkon besnikërinë ndaj fjalës së dhënë në pakohësi (ezel) dhe të jetuarit në bazë të kontratës që njeriu ka me Zotin për nënshtrim, përulje dhe jetë brenda kornizës së të vërtetës, vlerave, virtyteve, të mirës kolektive. Përveç partisë Lëvizja BESA edhe BDI në pushtet, kryetari i kësaj Ali Ahmeti, duke përmendur se fenë nuk e shfrytëzon për të fituar vota, megjithatë tha se: “Nuk do të hyjnë vetëm myslimanët në parajsë, sepse ka edhe fe të tjera të cilat kanë njerëz të mirë dhe ata meritojnë të shkojnë në parajsë. Edhe partia opozitare PDSH duke thënë se nuk po keqpërdorin fenë në zgjedhjet e kaluara tha se “Allahu është i madh”. Në krahasim me partitë shqiptare në Maqedoni, ato maqedonase,sipas Kishës Ortodokse të Maqedonisë, në mitingjet e tyre të elektoratit maqedonas nuk e kanë keqpërdorur fenë. /tesheshi.com/
