Studimet kanë provuar se rënia në pritjen e fëmijëve është e dukshme përpara se ekonomia të nisë të tkurret.
Në kërkim të sinjaleve se po afrohet një recesion ekonomik? Numëroni sesa gra janë shtatzana. Ky është përfundimi i një studimi të ri kërkimor në Shtetet e Bashkuara që u sugjeron ekonomistëve dhe investitorëve të tregojnë vëmendje ndaj fertilitetit për të kuptuar nëse po afrohet një tkurrje ekonomike.
Artikulli i botuar në revistën kombëtare të Zyrës së kërkimeve ekonomike tregon se, në vigjilje të tre recesioneve të fundit në Shtetet e Bashkuara, numri i ngjizjes së fëmijëve nisi të bjerë të paktën gjashtë muaj përpara se ekonomia të tregonte shenjat e ngërçit. Ndërsa studimet e mëparshme kanë vënë në dukje sesi nivelet e lindshmërisë ndjekin ciklet ekonomike, kërkimi në fjalë është i pari që tregon se rënia e fertilitetit është një tregues kryesor për recesionin ekonomik.
Daniel Hungerman, profesor i ekonomisë në universitetin Notre Dame dhe një nga autorët e raportit, thotë se është “tronditëse” që rënia e numrit të shtatzanive ishte e dukshme përpara recesionit që erdhi pas krizës financiare të vitit 2007, pasi prej shumë ekspertëve dhe prej shumë kohësh është thënë se tkurrja ishte shumë e vështirë të parashikohej.
“Asnjë nga ekspertët nuk e parashikoi mbërritjen e recesionit dhe në muajt e parë të tij, liderët e biznesit ishin të bindur se ekonomia po ia dilte mbarë”, thotë ai. Në fakt, statistikat e fertilitetit tregojnë një histori të ndryshme.
Numri i ngjizjeve në Shtetet e Bashkuara u rrit lehtë midis gjysmës së parë të vitit 2006 dhe gjysmës së parë të vitit 2007. Por në vazhdim, niveli i rritjes u bë negative në çerekun e tretë të vitit, kur treguesit e bursave amerikane ishin ende duke kapur nivelet më të larta të të gjitha kohëve dhe gjashtë muaj përpara rënies së ngjashme në prodhimin ekonomik.
Analiza përdori të dhëna për 109 milionë lindje në Shtetet e Bashkuara midis viteve 1989-2016 për të shqyrtuar sesi niveli i fertilitetit ndryshoi përmes tre cikleve të fundit ekonomike – në fillim të viteve 1990, në fillim të viteve 2000 dhe në fund të viteve 2000. Analiza gjeti lidhje të ngjashme në të treja rastet.
“Një mënyrë që mund ta shpjegojë lidhjen është se vendimi për të pasur një fëmijë, shpesh, reflekton optimizmin e njerëzve për të ardhmen”, thotë Kasey Buckles, një tjetër profesor i universitetit Notre Dame dhe bashkë-autor i studimit. Kërkimet që publikohen në revistën kombëtare shpesh zhvillohen nga akademikët në universitetet e tyre.
Ekipi gjeti se rënia në ngjizjen e fëmijëve parashikon recesionet me përparësi, më mirë sesa shumë tregues të tjerë që përdoren rëndom si besimi i konsumatorëve, niveli i pasigurisë dhe blerjet e sendeve me vlerë të madhe si lavatriçet apo makinat.
Korelacioni midis fertilitetit dhe recesionit nuk është perfekt. Ka pasur periudha kur ngjizja e fëmijëve ka rënë por jo ekonomika.
Profesori Buckles thotë: “Mund të jetë e vështirë në praktikë të përcaktohet nëse një rënie me një çerek në fertilitet është vërtet sinjal për një tkurrje të ardhshme ekonomike. Sidoqoftë, kjo është e vërtetë edhe për shumë tregues të tjerë ekonomikë që përdoren zakonisht”.
Nëse ekonomistët do ta marrin në konsideratë këtë tregues të fertilitetit, kjo do të ishte hera e parë që propozohen vlerësime ta pazakonta të performancës ekonomike. Jo më herët se në vitet 1920, ishte sugjeruar që gjatësia e fundeve të grave gjurmonte performancën e tregut të aksioneve – duke rënë dhe duke u rritur respektivisht.
Kreu i “Estée Lauder”, Leonard Lauder propozoi një tregues buzëkuqi në vitin 2001, me pretendimin se blerjet e kozmetikës ishin të lidhura në mënyrë të ndërsjellë me shëndetin e ekonomisë. Ideja u hodh poshtë më pas. Recesioni i vitit 2008 erdhi me rritjen e indeksit të kravatave, shitjet e të cilave, pretendohen se rriten për shkak të frikës së punonjësve për vendet e tyre të punës.
Alan Greenspan, ish-shefi i Rezervës Federale amerikane përdori për gjurmim shitjet e veshmbathjeve të burrave, që sipas tij, bien në prag të recesioneve pasi burrat – apo partneret për ta – vonojnë blerjen e veshmbathjeve të reja gjatë kohëve të ëvshtira ekonomike.
Ka mundësi që nivelet e lindshmërisë të bien gjatë recesioneve ekonomike për shkak se një numër shtatzanish mund të përfundojnë në abort. Por, pas studimit të të dhënave të disponueshme, autorët dolën në përfundimin se numri i këtyre rasteve nuk kishte ndikim të mjaftueshëm në rezultatin e studimit.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
