Në këtë kohë kur PD po përjeton krizën më të thellë të saj që nga themelimi, deri atje sa përflitet dhe shuarja si forcë politike nëse vijon me këtë trend përçarjeje, po përflitet shumë e kaluara e saj e ndritshme në një kontekst historik si partia e parë anti-komuniste, ku në përbërje kishte dhe shumë emra intelektualësh. Madje profilin e saj më të fortë karshi një PP-je, e më më pas PS-je të mirëstrukturuar si organizëm politik afro 50-vjeçar, e kishte tek emrat e saj impresionues nga sfera intelektuale, por dhe qytetare.
Le të kujtojmë se kur PD humbi zgjedhjet e para në vitin 1991, ato të 31 marsit, ngushëllim për elektoratin e saj nën dëshpërim për fitoren sërish të komunistëve, ishte të fituarit prej saj në qytetet kryesore, e përkthyer kjo si përkrahje në pjesën më të iluminuar të shoqërisë, ndërkohë që PP kishte marrë vota, sipas një gjykimi paksa militant, në pjesën më të pagdhendur të saj, thënë ndryshe më fshatare.
Sigurisht që nga PD firuan shumë figura të saj në vite, me pozitë të fortë politike, por pati dhe ca ta tjerë me staturë edhe intelektuale që sot pakkush i kujton.
Dhe po të reflektosh sot se kë ka larguar PD-ja në vitet e para, të duket se ajo që bëri Basha me Topallin, Patozin, Bregun, Genc Rulin e Ridvan Boden as që mund të krahasohet.
Ridvan Bode vërtetë ka qenë 3 mandate ministër i Financave të Shqipërisë dhe një mandat zv.ministër, por nëse e krahason me Dhimitër Anagnostin, një nga krijuesit dhe intelektualët më unikë që ka Shqipëria, largimi i Bodes nuk të duket gjë e madhe.
Sepse nuk u trajtua edhe gjë e madhe largimi i Anagnostit.
Regjizori i famshëm shqiptar ka qenë deputet i Partisë Demokratike në dy legjislaturat e para të demokracisë. Natyrisht i zgjedhur në Bregun e tij dhe përfaqësonte tërë krahinën e Himarës, e cila nuk përdorej si mish për top për orekset e Athinës e Tiranës.
Anagnosti u bë edhe ministër Kulture në qeverinë e Aleksandër Meksit, por u mënjanua për t’i bërë vend Teodor Laços, i cili do t’i siguronte vota Sali Berishës për të miratuar draftin e Kushtetutës që u rrëzua me referendum.
Dhe Anagnosti nuk ishte i vetmi.
Ashtu iu humb vula dhe shumë emrave të tjerë të njohur. Inxhinieri nga më të zotët në vend për ndërtimin e digave të hidrocentraleve, Emin Musliu, u largua si pa gjë të keq sapo kundërshtoi prishjen e Qeverisë së Stabilitetit.
Ishte edhe deputet i PD-së në vitin 1991 ku fitoi bindshëm në Durrës.
Abdi Baleta, një tjetër emër i njohur. Pedagog i së Drejtës Ndërkombëtare dhe nga drejtuesit e parë të Komitetit të Helsinkit.
Ish-ambasador i Shqipërisë në OKB. U riavijëzua në Parlament si një zë unik për çështjen kombëtare por që theu edhe tabu të rëndësishme në lidhje me kontekstin historik dhe politik të shqiptarëve. U mënjanua nga Sali Berisha që në vitin 1995.
Ishte po ashtu dhe i ndjeri Petrit Kalakula, i cili për një kohë u emërua edhe ministër i Bujqësisë.
Bashkë me Anagnostin dhe Baletën ishin kundërshtarë të ashpër të ligjit 1751 për tokën bujqësore dhe u kthyen në kundërshtarë edhe të privatizimit ashtu siç u bë për fermat dhe të gjithë trojet e ndara nga shteti.
Alfred Serreqi, shefi i i parë i diplomacisë postkomuniste për katër vjet, sot nuk është në asnjë cep të Partisë Demokratike.
E njëjta gjë mund të thuhet edhe për ish-kryeministrin Aleksandër Meksi, i cili deri para 5 vjetëve ka qenë vetëm formalisht anëtar i Këshillit Kombëtar të PD-së.
Por ka edhe më: deputetë të PD-së kanë qenë Robert Ndrenika, Xhevdet Ferri, Ndriçin Xhepa, të cilët u afruan në PD në kohën më të vështirë për të, por që sot askush nuk i përmend qoftë edhe si një fllad erëmirë politik që ka kaluar në selinë blu.
Ndërkohë në qytete të ndryshme, PD pësoi hemoragjinë më të madha të intelektualëve që shpresuan tek ajo, pikërisht pak vite nga 1992-shi.
Jo më kot në kryeqytet PD-ja në vitin 1997 pësoi humbjen më të madhe 17 me 0 në të gjitha zonat elektorale. Lidershipi i selisë blu nuk e lexoi kurrë politikisht atë mesazh, por u mor me alibi.
Në vitin 2005, PD rierdhi në pushtet edhe si frymë, falë KOP-it, një tjetër impakt politiko-intelektual tek njerëzit, të cilët shpresuan për herë të dytë tek Berisha apo lidershipi i të djathtëve.
Por vitet e mira të fillimit u gremisën dhe ja ku jemi tashmë me një PD vështirë të imagjinueshme se mund të vinte deri në këtë pikës sa të diskutohej dhe ekzistenca e saj. Ngjan kjo metamorfozë me atë të tre ekipeve të mëdha shqiptare në futboll, Tiranës (ish-17 Nëntori), Partizanit e Dinamos, që erdhi një ditë dhe e panë veten të rënë nga kategoria, një gjë gjithashtu e paimagjinueshme deri dje. /tesheshi.com/