Nga Mehmet Çelik
Turkmenët, të cilët kanë një gjuhë dhe kulturë shumë të ngjashme me turqit që jetojnë në Turqi, po e çojnë jetën prej shekujsh përgjithësisht në Irak, Iran, në veri të Sirisë, në pjesë të Lindjes së Mesme dhe të Azisë Qendrore.
Turkmenët janë vënë në qendër të vëmendjes mes sulmeve ajrore ruse dhe të regjimit sirian kundër popullsisë civile që jeton në Sirinë veriore, përfshirë rajonin e Latakias, ku një numër i madh turkmenësh jetojnë prej qindra vitesh.
Për më tepër, turkmenët në Sirinë veriperëndimore, në krahasim me ata të Azisë Qendrore, kanë lidhje më të ngushta familjare me turqit që jetojnë në Turqi, për shkak të largësisë gjeografike dhe ndarjes së të njëjtës të shkuar historike nën Perandorinë Otomane.
Nën regjimin baath dhe të pakicës alevite, të udhëhequr nga Beshar Esadi, e më herët nga Hafiz Esadi, turkmenët, me një popullsi rreth tre milionë, janë përballur për shumë vite me shtypjen dhe diskriminimin. E njëjta gjë mund të thuhet për turkmenët që jetojnë në Irak dhe Iran.
Me nisjen e revoltës siriane në vitin 2011 dhe me luftën civile që e ka pasuar atë për gati pesë vjet, turkmenët janë vënë në krah të forcave të opozitës së moderuar kundër forcave të regjimit; kjo është arsyeja pse janë nën sulmet e vazhdueshme të forcave siriane të regjimit, të mbështetura nga Irani dhe Rusia.
Ditët e fundit, turkmenët, pavarësisht luftës së tyre kundër terroristëve të ISIS-it, kanë qenë objektiv i sulmeve ajrore të regjimit sirian dhe të Rusisë në rajonin malor Turkmen, çka ka rezultuar me vrasjen e një numri të madh civilësh.
Forcat e regjimit i zgjeruan operacionet e tyre javën e shkuar me ndihmën e sulmeve ajrore ruse dhe
kryen sulme të njëkohshme në rajonet Fërënllëk, Axhësë dhe Avanllë, që janë nën kontrollin e forcave opozitare të moderuara, i thanë dëshmitarët agjencisë së lajmeve Anadolu Agency.
Turqia i ka mbështetur aktivisht turkmenët nëpërmjet kanaleve humanitare dhe diplomatike.
Mes sulmeve të fundit të Rusisë, Turqia thirri të dërguarin rus dhe i paraqiti shqetësimet në lidhje me sulmet ruse mbi civilët në rajon.
Rusia pretendon se sulmet ajrore kanë si objektiv terroristët e ISIS-it, me gjithë kritikat nga bashkësia ndërkombëtare, duke e fajësuar Rusinë për vënien në shenjë të forcave opozitare të moderuara.
Një avion luftarak rus i rrëzuar të martën nga Turqia pranë kufirit sirian shkeli hapësirën ajrore turke pavarësisht se u paralajmërua dhjetë herë në pesë minuta, bëri të ditur në një njoftim ushtria turke.
Dy avionë turq F-16 në patrullim përgjatë kufirit u përfshinë në rrëzimin e avionit luftarak, thotë njoftimi ushtarak.
Avioni u rrëzua në veriperëndim të Sirisë, pranë rajonit turkmen të Bajërbuxhakut.
Forcat ushtarake turke kanë bërë të njohur gjithashtu një analizë të rrugës së avionit të rrëzuar rus, duke treguar hyrjen dhe daljen e tij në hapësirën ajrore të Turqisë. Moska, në anën tjetër, deklaroi se mund ta provonte se avioni nuk e kishte lënë hapësirën ajrore siriane.
SHBA-të, NATO-ja dhe aleatët e tjerë të Turqisë e kanë mbështetur këtë të fundit, duke u shprehur se vendi ka të drejtën t’i mbrojë kufijtë e tij, e se të dhënat tregojnë se avioni rus e ka shkelur hapësirën ajrore turke. Rusia e pati shkelur po ashtu në tetor hapësirën ajrore turke, dhe Ankaraja pati kërkuar mospërsëritjen e incidenteve të tilla.
Presidenti Rexhep Tajjip Erdogan e kritikoi ashpër të martën Moskën për sulmimin e qëllimshëm të turkmenëve në rajon, duke deklaruar se bashkësia ndërkombëtare e di se ISIS-i nuk është në atë rajon, por se atje ka vetëm turkmenë. Erdogani theksoi se mbështetja e Turqisë do të vazhdojë për turkmenët, pasi ata janë “vëllezërit dhe motrat” e Turqisë.
Marrë nga Daily Sabah
Përktheu Bujar M. Hoxha – tesheshi.com
