Gjatë tre viteve të fundit të agresionit rus kundër Ukrainës, vendet donatore kanë ofruar një fluks të vazhdueshëm, por të kufizuar ndihme.
Sipas të dhënave nga Programi i Monitorimit të Mbështetjes së Ukrainës në Institutin e Kielit për Ekonominë Botërore, Ukrainës i janë ndarë pothuajse 267 miliardë euro ndihmë në tre vitet e fundit, që është më shumë se 80 miliardë euro në vit.
Nga shuma totale, 130 miliardë euro (49 për qind) u ndanë për ndihmë ushtarake, 118 miliardë euro (44 për qind) për mbështetje financiare dhe 19 miliardë euro (shtatë për qind) për ndihmë humanitare.
Shtetet e Bashkuara dërguan ndihmat më të mëdha – 64 miliardë euro ndihmë ushtarake dhe 50 miliardë euro ndihmë financiare dhe humanitare, por nëse shikojmë Evropën në tërësi, është donatori më i madh me 70 miliardë euro ndihmë financiare dhe humanitare dhe 62 miliardë euro ndihmë ushtarake.
Dobësimi i ndihmës amerikane filloi në mesin e vitit 2023 dhe fluksi i ndihmës u reduktua ndjeshëm gjatë nëntë muajve kur Kongresi i SHBA bllokoi çdo projektligj të ri ndihme. Edhe pse fluksi i ndihmës u rivendos disi në fund të vitit 2024, kthimi i Donald Trump në presidencë ngre pyetje në lidhje me të ardhmen e mbështetjes ushtarake amerikane, e cila mund të rrisë ndjeshëm presionin mbi qeveritë evropiane.
Megjithëse këto shifra duken mbresëlënëse, shuma totale është relativisht e vogël kur krahasohet me PBB-në e vendeve donatore. Gjermania, Britania e Madhe dhe SHBA mobilizuan më pak se 0.2 për qind të PBB-së në vit për të ndihmuar Ukrainën, ndërsa Franca, Italia dhe Spanja ndanë rreth 0.1 për qind.
Vetëm subvencionet e taksave gjermane për naftën u kushtojnë taksapaguesve tre herë më shumë në vit sesa ndihma totale ushtarake e vendit për Ukrainën.
Kur shikohet pjesa e ndihmës në PBB-në e vendeve donatore, vendet e Evropës Lindore janë në krye.
Në fillim të luftës, mbështetja ushtarake për Ukrainën vinte kryesisht nga arsenalet ekzistuese kombëtare. Megjithatë, konflikti i zgjatur i varfëroi këto furnizime dhe ndihma ushtarake gjatë viteve 2023 dhe 2024 erdhi gjithnjë e më shumë nga prodhimi industrial.
Ky ndryshim është veçanërisht i dukshëm në Gjermani, ku pothuajse tre të katërtat e pajisjeve ushtarake për Ukrainën u porositën drejtpërdrejt nga industria, ndërsa 48 për qind e ndihmës ushtarake amerikane erdhi nga porositë e reja.
Mbretëria e Bashkuar mbështetej më shumë në stoqet ekzistuese, kështu që 22 për qind e ndihmës erdhi nga porositë e reja.
Në vitet në vijim, sfidat kryesore do të jenë ruajtja e vazhdimësisë në ndihmë, ndërtimi i kapaciteteve industriale dhe krijimi i mekanizmave më efikas të prokurimit të përbashkët.
Teksa konflikti merr karakteristikat e një lufte përkeqësimi, koordinimi dhe investimi evropian në sektorin e mbrojtjes bëhen të pashmangshme për të mbështetur Ukrainën.
