Evropa shënon 70-vjetorin e Deklaratës së Schumanit, dokumenti i parë politik për fillimin e procesit të integrimit evropian, në një kohë kur ajo po përballet me një nga sfidat më të mëdha që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, kriza shëndetësore, ekonomike dhe sociale e shkaktuar nga pandemia e koronavirusit.
Në këtë ditë, 9 maj 1950, ministri i atëhershëm i Punëve të Jashtme të Francës, Robert Schuman, propozoi krijimin e Komunitetit Evropian të Qymyrit dhe Çelikut, i cili u themelua më pak se një vit më vonë, në 18 prill 1951.
Pesë vjet pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, Schuman propozoi kombinimin e prodhimit të qymyrit dhe çelikut, duke bërë një luftë midis kundërshtarëve historikë Francë dhe Gjermani “jo vetëm e paimagjinueshme, por edhe materialisht e pamundur”.
“Unifikimi i prodhimit të qymyrit dhe çelikut duhet të sigurojë menjëherë krijimin e një themeli të përbashkët për zhvillimin ekonomik, si hap i parë drejt një federate të Evropës, e cila do të ndryshojë fatin e atyre rajoneve që kanë kohë që janë angazhuar në prodhimin e armëve dhe viktimat më të shpeshta të së cilës ishin vetë”, u tha . ndër të tjera në një dokument të paraqitur nga Schuman para gazetarëve francezë dhe të huaj në Quai d’Orsay, selia e Ministrisë së Punëve të Jashtme franceze në Paris.
Ishte ideja e Jean Monnet, një politikan dhe biznesmen francez, për të cilin Schuman mori përgjegjësi politike. Në atë deklaratë, Schuman propozoi një qasje graduale që do të çonte në një integrim gjithnjë e më të ngushtë.
“Evropa nuk do të krijohet menjëherë ose sipas një plani të vetëm. Ajo do të ndërtohet përmes arritjeve konkrete që së pari do të krijojnë solidaritetin e vërtetë. Unifikimi i kombeve të Evropës kërkon heqjen e armiqësisë antike midis Francës dhe Gjermanisë. Çdo veprim duhet t’u adresohet këtyre dy vendeve”, thuhet në deklaratë.
Nisma franceze u pranua nga Gjermania, Italia, Belgjika, Luksemburgu dhe Hollanda. Më 18 prill 1951, në Paris, ato gjashtë vende nënshkruan marrëveshjen për krijimin e Komunitetit Evropian të Qymyrit dhe Çelikut, me institucione të përbashkëta, i cili ishte hapi i parë drejt Bashkimit Evropian të sotëm.
Në 1985, Këshilli i Bashkimit Evropian vendosi në Milano të shënojë 9 majin si Ditën e Evropës në kujtim të Deklaratës së Schumanit.
Këto ditë, në lidhje me krizën koronare, një fjali citohet shpesh nga kujtimet e Jean Monnet, mikut të Schuman dhe një prej arkitektëve të BE-së.
“Evropa do të goditet në kriza dhe do të jetë shuma e zgjidhjeve të pranuara në ato kriza,” shkroi Jean Monnet.
Sfidat e krizës koronare
Deri më tani, kjo ka provuar të jetë e vërtetë. Mbetet për t’u parë nëse ky do të jetë rasti për atë që ka thënë Monnet, një krizë e cila ka goditur të gjithë botën dhe ka shkaktuar pasoja të rënda ekonomike dhe sociale.
Bashkimin Evropian po përballet me një goditje në ekonomi që nuk është regjistruar që nga Depresioni i Madh. /tesheshi.com/
