Kroacia është një tokë tërheqëse për shumë arsye, e në shumë aspekte, disa nga të cilat ia vlejnë edhe për rekordet Gines. Ky është rasti i një lokaliteti në Istria që bën pjesë në komunën e Pinguentes e që vjen me titullin si qyteti më i vogël në botë. Bëhet fjalë për qytetin Hum, një realitet që përfshin shumë pak banorë, ndoshta njëzetë të tillë, dhe që shtrihet në një sipërfaqe prej 100 metrash gjatësi dhe 30 gjerësi. Por edhe këto dimensione shumë të vogla janë në gjendje të ofrojnë përvoja unike: mjafton të shëtisësh në dy rrugët e tij të vetme për t’u gjendur në një dimension jashtë kohës.
Ky realitet vjen nga kohët e Mesjetës kur, rreth shekullit të 11-të, Istria i përkiste mbretërisë së Francës: mbi rrënojat e një shkëmbi antik ndërtohet kështjella e Hum-it dhe shtëpitë që përbëjnë krejt qytetin. Sot mund të klasifikohet si një qytet-monument, një shembull i rrallë i një qendre urbane zhvilluar në brendësi të mureve mesjetare që ka mbetur i pandryshuar me kohën. Aty kanë bërë vend dy rrugica , shtëpitë, muzeu komunal dhe dy kisha.
Në qytet mund të hysh nga një portë antike, e vetmja hyrje e mbështetur mbi një portal prej bronzi ku janë gdhendur fjalët: “Eja të vizitosh këtë qytet të vogël ku guri i rëndë lëshon nxehtësi”. Ky është në fakt, shkëmbi me të cilin janë ndërtuar ato pak shtëpi dhe që mbulon krejt arkitekturën dominuese.
Dashamirësit e artit nuk mbeten të zhgënjyer: në zemër të Hum-it mund të admirosh, në fakt, afresket e një autori të panjohur që vijnë nga zemra e shekullit të 12-të, gdhendje më të hershme apo afreske të tjera me vlerë të padiskutueshme artistike.
Një botë tepër tërheqëse, e vlefshme për të pasur një arsye të mirë që të vizitosh lokalitetin e vogël kroat dhe për të përshkuar në këmbë rrugën glagolite, 7 kilometra të gjatë që lidh hyrjen në shkëmb.
Në fushat që rrethojnë rrugën ngrihen monumente gjigande prej guri që përfaqësojnë shkronjat e alfabetit glagolik që qytetarët e kësaj zone kanë përdorur deri në fillimet e shekullit të 19-të. Hum është i rëndësishëm si nga pikëpamja historike, por edhe natyrore pasi është i rrethuar nga pyje dhe kodrina që dhurojnë një panoramë dhe një mundësi të shkëlqyer për të gjithë admiruesit e natyrës. Sidomos për një reflektim të mirë përpara se të kthehesh në civilizim.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
