Në vitet e para që pasuan rënien e komunizmit në Shqipëri, kur shqiptarët po bënin secili sipas mendjes së vet bilancet e 50 vjetëve të kaluara pa të drejtë fjale, kishte komente që ngrinin lart trashëgiminë e Enver Hoxhës sa i takon zhdukjes së analfabetizmit dhe kujdesit shëndetësor falas.
Kështu, pas vdekjes së Fidel Kastros, liderit revolucionar komunist të Kubës, në shtypin perëndimor, po dalin edhe komente të cilat shkojnë në të njëjtën linjë me komentet që dëgjohen edhe sot në Shqipëri: “ishim mirë në kohën e Enverit”.
Dhe ja tashmë, në Kubë të dhënat flasin se 100 për qind e popullsisë di shkrim dhe këndim, ndërsa jetëgjatësia shkon paralel me atë të vendeve më të para në botë, pavarësisht fondeve e rezervave të kufizuara. Në një artikull në The Guardian, thuhet se këto të dhëna mund t’i kenë zili edhe kombet më të zhvilluara.
Sipas artikullit, që bën një përmbledhje të ndjesive të njerëzve pas vdekjes së Fidel Kastros, thuhet se për kritikët e tij, ai ishte një despot totalitarist, një kundërshtar i lirisë së fjalës dhe një person i vendosur për të mbajtur me çdo kusht revolucionin e tij të fituar me vështirësi.
Por, për mbështetësit dhe admiruesit e tij, ai ishte një lider, qasja e lartësuar dhe praktike e të cilit ndaj kujdesit social e bëri Kubën me sisteme shëndetësore dhe arsimore për t’u pasur zili.
Të dhënat nga agjencia e OKB për fëmijët, UNICEF tregojnë se arsimimi fillor mes të rinjve në Kubë është në nivelin 100 për qind, ndërsa është zhdukur analfabetizimi mes të rriturve. Në vende të tjera të rajonit, shifrat nuk flasin kaq pozitivisht.
Pjesa më e madhe e arritjeve në arsim janë kryer në vitet e hershme të revolucionit, e jo më pak gjatë fushatës kundër analfabetizmit të vitit 1961 gjatë së cilës me qindra mijë kubanezë, përfshirë nxënës shkolle, u mobilizuan për të arsimuar bashkëpatriotët e tyre.
Statistikat, sidoqoftë, sipas gazetës, priren të maskojnë mungesat e zakonshme në ditët e sotme të strehimit, ushqimit dhe transportit, si dhe koston e lartë të mallrave bazike si librat, sapuni dhe veshjet.
Akoma edhe më mburravece janë pretendimet për standardet e kujdesit shëndetësor të Kubës. Reputacioni i ishullit për ekselencë mjekësore – një përparësi e shijuar prej kohësh nga qeveritë aleate dhe vendet e goditura nga katastrofa natyrore dhe emergjenca mjekësore – u ngrit në qiell së fundmi nga vendosja e stafit kubanez mjekësor në pjesë të Afrikës perëndimore gjatë krizës së ebolës.
Në tetor 2014, 15 mijë punonjës të mjekësisë dolën vullnetarë për të marrë pjesë në përpjekjet e ndihmës. Më shumë se 450 doktorë të trajnuar kubanezë dhe infermierë mbërritën në Liberi, Guinea dhe Sierra Leone për të luftuar sëmundjen, duke u shndërruar në forcën më të madhe mjekësore të ndihmës nga një vend i vetëm.
Një mjek tha për agjencinë Reuters në atë kohë se ai dhe kolegët e tij ndjenin se kishin përgjegjësi për të ndihmuar: “Ne e dimë se ç’mund të ndodhë. Ne e dimë se do shkojmë në një mjedis armiqësor. Por është detyra jonë. Kështu jemi edukuar”.
Proporcioni i lartë që ka Kuba në doktorë për pacientë si dhe qendrat komunitare të qasjes në kujdesin shëndetësor, kanë qenë prej kohësh nën syrin ziliqar të shumë vendeve perëndimore- jo më pak të Britanisë së Madhe, që dërgoi ekipe dhe delegacione në Kubë për të zbuluar sesi menaxhohet sistemi me një buxhet të ulët. Pavarësisht mungesave serioze të ushqimit dhe të ilaçeve, vendi ka arritur në vijimësi të mbajë popullsinë prej 11 milionë banorësh të shëndetshme deri në moshë të shtyrë.
Jetëgjatësia në Kubë është 81 vjeç për gratë dhe 77 vjeç për burrat. Në Britaninë e Madhe është respektivisht 83 dhe 79, por ndërsa e para shpenzon 2.475 dollarë për person në kujdesin shëndetësor, e dyta shpenzon 3.337 dollarë. Kuba shpenzon 11.1 për qind të prodhimit të brendshëm për shëndetësinë, ndërsa Britania e Madhe 9.1 për qind.
Ka nga ata që argumentojnë se, sidoqoftë, suksesi i Kubës në përkujdesjen sociale i detyrohet si politikës dhe pragmatizmit, sikundër dhe shpirtmadhësisë e barazisë qeverisëse.
Si tha një diplomat perëndimor për The Guardian në vitin 2007: “Shëndeti dhe arsimi janë shtyllat e ligjshmërisë së revolucionit, kështu që qeveria duhet t’i bëjë të funksionojnë. Nëse nuk e bën, e humbet të gjithë autoritetin e vet moral”.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
