Nga Blendi Gashi
Shumë zhurmë po bëhet mbi pranimin e Kosovës në UNESCO, aty ku evidentohen, përfshihen e më pas merren në mbrojtje të gjitha ato vlera unike monumentale që ka një vend. Shqipëria ka katër të tilla, pra që janë marrë në mbrojtje prej saj: qytetet Berat e Gjirokastër, qytetin antik të Butrintit, si dhe këngën polifonike.
Po Kosova çfarë pretendon të ketë në UNESCO fill pas pranimit të saj në organizatën e njohur ndërkombëtare që merr në mbrojtje vlerat unike të trashëgimisë botërore të njerëzimit?
Arkeologët kosovarë kanë mendime të ndryshme rreth çështjes se cilat monumente kuturore mund të merren në mbrojtje nga UNESCO, nëse shteti ynë pranohet aty.
Milot Berisha, arkeolog, në një prononcim për tesheshi.com thotë: “Nga qendrat më të rëndësishme të trashëgimisë kulturore të vendit tonë, si atyre me karakter sakral apo profan, disa plotësojnë kushtet potencialisht për t`u nominuar në listën e monumenteve dhe lokaliteteve që mund të vihen nën mbrojtje të UNESCO-s. Nga këto, sipas mendimit tim, prinë qyteti antik Ulpiana që pritet të shndërrohet në park arkeologjik, pastaj, Kalaja e Novobërdës, Kalaja e Prizrenit, Kalaja e Harilaqit, Municipiumi në Dresnik por edhe Municipium DD që gjendet në fshatin Soçanicë, në veri të Kosovës dhe shumë lokalitete/monumente tjera që mund të shëndrohen në atraksione të rëndësishme kulturore, dhe potencialisht mund të kontribuojnë fuqishëm edhe në zhvillimin ekonomik të vendit”.
Arkeologu Luan Gashi, thotë për tesheshi.com se nëse do të pyeteshen arkeologët e Kosovës, ata do të kishin rekomandimet e tyre, por që UNESCO i ka kriteret e veta. Gjithsesi, edhe në propozimet e tij përfshihen ato që rendit kolegu Berisha:
“Sa i përket se cili lokalitet duhet të mbrohet nga UNESCO që kandidati i parë do të ishte Ulpiana si qytet antik. Sa i përket Kalave, si ajo e Prizrenit etj, unë e di që në botë ka shumë kala më të bukura dhe më të mëdha se kalatë tona”, ka thënë Gashi
Ylber Vokshi, arkitekt i njohur, i angazhuar së fundi dhe me shkrime kushtuar Kosovës në UNESCO, si një syresh në portalin tesheshi.com, shprehet se Kosova ka boll çka t’i ofrojë kulturës botërore, dhe rendit: 
“Qendra historike e Prizrenit”, “Çarshia e madhe e Gjakovës”, “Kulla e rrafshit të Dukagjinit”, mendoj se duhet të jenë të mbrojtura nga UNESCO”, ka deklaruar Vokshi për tesheshi.com.
Shtetet që e kanë përkrahur anëtarësimin e Kosovës në UNESCO
Kërkesën për pranim të Kosovës në UNESCO formalisht e ka parashtruar Shqipëria, ndërsa është përkrahur nga 45 vende, ndër to SHBA, Gjermania, Britania, Franca, Austria, Sllovenia, Irlanda, Holanda, Luksemburgu, Danimarka, Finlanda, Suedia, Turqia si dhe Estonia, Letonia e Lituania. Po ashtu është mbështetur edhe nga Emiratet e Bashkuara Arabe, Arabia Saudite, Katari, Kuvajti, Bahreini, Belizi, Burkino Faso, Çadi, Kostarika, Bregu i Fildisht, Republika Domenikane, Salvadori, Gaboni, Gambia, Gana, Grenada, Guineja, Haiti, Hiondurasi, Jordania, Lesoto, Omani, Panama, Papua Guineja e Re, Senegali, Somalia , Sudani Jugor, Togo, Tanzania dhe Vanuatu.
UNESCO ka selinë qendrore në Paris të Francës. Disponon një buxhet vjetor prej afër 330 milionë dollarësh dhe ka një staf prej 2 mijë vetash në 65 zyra të ndryshme anekënd botës.
/tesheshi.com/
