Presidenti i COP29 Mukhtar Babayev në konferencën e OKB-së për ndryshimet klimatike iu drejtua zyrtarëve të atyshëm të shtunën, duke u bëri thirrje atyre që të “kapërcejnë ndarjen”.
“Sytë e botës janë drejt nesh, por koha nuk është në anën tonë dhe unë ju kërkoj që të rritni angazhimet e ndërsjella tani”, tha ai.
Aleanca e Shteteve të Vogla ishullore (AOSIS), e cila përfaqëson shtetet e vogla ishullore, u tërhoq nga negociatat. Ata kanë qenë një nga grupet më të zëshme në thirrjen për veprim më të shpejtë të klimës, pasi këto kombe janë me të vërtetë në vijën e parë të ngrohjes globale.
Rritja e deteve përbën një kërcënim ekzistencial për vende të tilla si Maldivet, ku rreth 80% e tokës është më pak se një metër mbi nivelin e detit.
Një studim i publikuar në vitin 2018 zbuloi se shumë ishuj atoli të ulët mund të bëhen të pabanueshëm nga mesi i këtij shekulli për shkak të përmbytjeve të rregullta bregdetare. Ishujt e vegjël, përfshirë ato në Karaibe, janë gjithashtu të prekur në mënyrë disproporcionale nga rreziqe të tjera klimatike, të tilla si stuhitë tropikale. Anëtarët e AOSIS kanë dhënë pak kontribut në ndryshimet klimatike dhe në përgjithësi u mungojnë burimet për t’u përshtatur me temperaturat në rritje.
Më 22 nëntor 2024, sesioni miratoi gjithashtu një projekt-propozim që flet për sa para do të merrnin vendet e varfra nga ato më të pasurat për t’u marrë me ndryshimet klimatike.
Kjo është një rritje në para, nga 250 miliardë dollarë në 300 miliardë dollarë. Por dihet se vendet e varfra duan afër 500 miliardë dollarë për të qenë kompetentë për t’u marrë me ndryshimet klimatike.
Teksti “inkurajon” vendet në zhvillim të japin gjithashtu para – sipas Marrëveshjes së Parisit të vitit 2015, vetëm vendet më të pasura duhet të japin para. Është thënë tashmë se kjo është një vijë e kuqe kryesore për shumë vende në zhvillim,
Vendeve në zhvillim mund t’ju pëlqejë fakti që ekziston një angazhim për të trefishuar shumën e parave të caktuara në mënyrë specifike për të mbrojtur njerëzit nga ndryshimet klimatike. Historikisht, shumica e parave kanë shkuar vetëm për reduktimin e emetimeve të gazeve serrë.
Çfarë do të duhej që vendet në zhvillim ta pranonin këtë projekt-marrëveshje? A mund të mjaftojë rritja e sasisë së parave në 500 miliardë dollarë?
Kjo shpjegon pse përfaqësuesit e vendeve “të vogla” janë kaq të zemëruar për marrëveshjen, për të cilën ata thonë se “tregon një përbuzje të tillë për njerëzit e cenueshëm”.
Kreu i një grupi me ndikim që përfaqëson vendet më të varfra thotë se bisedimet për klimën po vazhdojnë.
“Ende në konsultim intensiv,” shkroi në X Evans Njewa, president i Grupit të Vendeve më pak të zhvilluara, i cili është nga Malavi.
“Ne mbetemi të përkushtuar ndaj një procesi të drejtë dhe të ekuilibruar. Është për mbijetesën e 1.1 miliardë njerëzve tanë dhe planetit tonë,” tha ai. /tesheshi.com/
