Nga Ylli Pata
Firmosja e dekretit të shtetësisë shqiptare për Kryepeshkopin e Kishës Ortodokse, Anastas Janullatos nga Presidenti Ilir Meta, ndodhi dje; por sipas të gjitha gjasave ajo është “pjekur” që më parë.
Ilir Meta mori një vendim që padyshim do të hapë mjaft diskutime në publik pasi përbën një çështje shumë sensitive, për të cilën kanë hezituar 6 presidentë në të shkuarën.
Por Meta, ndryshe nga standardi që kërkoi prej qeverisë, më saktë Ramës, për Jerusalemin, pra atë të konsultimeve paraprake, që në fund të fundit se ka kurrë sensitetin e bërjes së grekut Janullatos-shqiptar, vetë ai nuk bëri asnjë konsultim.
Të paktën publikisht nuk ka pasur asnjë diskutim me ata palë që këtë çështje e kanë kundërshtuar, si brenda komunitetit ortodoks ashtu edhe jashtë tij.
Kryepeshkopi Janullatos, në vitin 1991 erdhi si një zgjidhje provizore, por qëndroi plot 27 vjet në krye të Kishës, duke u bërë disa herë pjesë e polemikave të forta jo vetëm me qeverinë por edhe me pjesë të ndryshme të shoqërisë.
Ilir Meta ka qenë gjithmonë më i afërt me qarqet e Athinës, madje një vit më parë, kur ishte kryetar Kuvendi, shkoi me një delegacion zyrtar në kryeqytetin helen, duke dalë si faktor qetësues i marrëdhënieve shqiptaro-greke dhe nxjerrë Edi Ramën si njeriu që kërkon t’i prishë ato.
Presidenca, në letrën që bëri publike dje bën të ditur se ka zbatuar ligjin e shtetësisë, pasi një shtetas shqiptar bëhet kur ka të paktën 5 vjet qëndrim të përhershëm në Republikën e Shqipërisë.
Por çështja e Kryepeshkopit nuk ka qenë një procedurë të thjeshtë, pasi nuk bëhet fjalë për një qytetar që kërkon shtetësinë pas plotësimit të procedurave, por për një hierark të lartë të një prej komuniteve religjoze kryesore.
Përveç kësaj, zoti Janullatos është referencë politike e Athinës zyrtare, krerë të së cilës sa herë vizitojnë Tiranën, takojnë vetëm atë.
Ilir Meta, përveç konsultimit institucional me qeverinë apo Kuvendin, do të duhet të konsultohej edhe me ekspertë të historisë, kulturës, por edhe diplomacisë.
Ndërkaq, brenda komunitetit ortodoks shqiptar ka një grup jo të vogël që është kritik me politikën e ndjekur nga Kryepeshkopi Janullatos. Ky grupim drejtohet nga prifti i Elbasanit, Nikolla Marku, kisha e së cilit është e vizituar nga mjaft ortodoksë që kërkojnë rite fetare në gjuhën shqipe.
Zoti Janullatos është kritikuar pikërisht për çështjen e Autoqefalisë, përdorimin e shqipes në liturgji dhe emërimin e priftërinjve jo shqiptare në kishat kryesore të këtij komuniteti. Por natyrisht ka edhe argumente që mund të përligjin aktin e shtetësisë, falë punës që kryepeshkopi ka bërë për ringritjen e Kishës.
Por të gjitha këto kërkojnë një debat publik dhe natyrisht një konsultim të gjerë e të thelluar. Më pas akti i shtetësisë do të vinte natyrshëm nëse do të merrej.
Vetëm para dy ditësh, Presidenti i shkroi zyrtarisht Donald Trump për votën e Shqipërisë në OKB, duke i thënë se ai nuk është pyetur për këtë akt dhe nuk ishte dakord.
Por për dekretin e Janullatosit kë pyeti Ilir Meta? Kujt duhet t’i shkruajë dikush që është kundër këtij akti?
Ai tashmë ka hyrë në fletoren Zyrtare dhe nuk bëhet më, por precedent krijoi një standard të dyfishtë që do të debatohet gjatë…/tesheshi.com/
