Nga Bashkim Kastrati
Kriza e paralajmëruar energjetike krijon pasoja të në shumë dimensione. Përveç pasojave të drejtpërdrejta në jetën e qytetarëve dhe bizneseve që veprojnë në Kosovë, jostabiliteti energjetik është një sinjal shumë i keq për investitorët potencial të huaj.
Furnizimi stabil me energji elektrike është njëri nga kushtet bazë për secilin investitor që dëshiron të investojë në Kosovë. Kompanitë serioze nuk investojnë në një vend ku nuk ka stabilitet energjetik, sepse kjo do t’u shkaktonte dëme të mëdha bizneseve të tyre, veçanërisht atyre prodhuese.
Prandaj lajmet e tilla se kanë mbaruar rezervat e qymyrit dhe se vendi mund të zhytet në një krizë të madhe energjetike pas dy jave tregojnë për një jostabilitet të madh energjetik. Edhe nëse ky problem zgjidhet në kohë reale, vetë fakti se Kosova rrezikohet nga situata të tilla është një mesazh jashtëzakonisht i keq për investitorët që mendojnë të investojnë kapitalin e tyre në shtetin e Kosovës.
Alarme të tilla shqetësuese vijnë pikërisht kur mendohet të fillohet ndërtimi i termocentralit “Kosova e Re” e cila thuhet se përveç së i siguron energji të mjaftueshme Kosovës, ka kapacitet edhe për të eksportuar për vendet e rajonit.
Në bazë të hulumtimeve dhe raporteve të organizatave vendore dhe ndërkombëtare, jostabiliteti energjetik ka qenë ndër vite një nga pengesat kryesore për ardhjen e investimeve të huaja në Kosovë.
Energjia elektrike është “alfa dhe omega” e investitorëve
Ekonomisti Lulzim Beqiri ka thënë për tesheshi.com se kjo çështje së pari është papërgjegjësi e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, e cila ka për detyrë të shpronësojë atë pjesë në mënyrë që të hapet rruga për dalje nga kriza energjetike që e pret Kosovën. Ai mendon se ngërçi politik dhe papërgjegjësia politike kanë rrezikuar që qytetarët të shqetësohen pa masë si pasojë e mundësisë së mbetjes pa energji elektrike.
Ai thotë se Qeveria e Kosovës, përkatësisht qeveritë e të gjitha legjislaturave vetëm sa e kanë dëmtuar imazhin e Kosovës në arenën ndërkombëtare. Ai rikujton faktin se Kosova në të gjitha raportet vlerësuese ka notë negative, korrupsioni, nepotizmi, mos sundimi i ligjit, stabiliteti politik janë ato që e karakterizojnë Kosovën në lajmet ndërkombëtare.
“Energjia elektrike është alfa dhe omega që një investitor duhet ta ketë, ne ende ballafaqohemi me probleme me drita, përderisa qëndrojmë në krye të rezerva me linjit, i gjithë rajoni e ka kaluar këtë problem madje ata e kanë avancuar aq shumë sa që janë shumë hapa më larg Kosovës, këtu do të duhet të merret dikush në përgjegjësi politike e penale, si ka mundësi që kaq shumë investime janë bërë edhe ende vuajmë për energji elektrike”, theksoi Beqiri.
Beqiri mendon se kriza e fundit energjetike ka edhe konotacion politik, për arsye se po bëhet në kohën kur pritet të formohen Institucionet e vendit dhe ka tendenca të shmangies së vëmendjes së qytetarëve nga realiteti i hidhur.
“Jemi dëshmitarë se sa herë që ka probleme me formimin e institucioneve zhvendoset vëmendja në gjëra të tilla. Thjesht nuk ka arsye për një krizë energjetike, kjo më shumë është papërgjegjësi se sa mungesë e kapaciteteve për të prodhua energji”, u shpreh Beqiri.
Jostabiliteti energjetik vë në panik edhe investitorët që veprojnë në Kosovë
Ekonomisti Mustafë Kadriaj ka thënë për tesheshi.com se kriza me energji elektrike është një paradoks që e përcjellë Kosovën që nga paslufta. Sipas tij, është e pakuptimtë që Kosova të ketë krizë me furnizim me energji elektrike kur dihet që është ndër vendet në nivel botëror me resurse natyre të lëndës së parë për prodhim të energjisë elektrike.
“Janë disa pyetje që duan përgjigje njëherë e përgjithmonë: Kush po e shkakton krizën me energji elektrike? Në llogari të kujt shkon kriza e energjisë elektrike? Deri kur kështu? Këto pyetje çdo ditë bëhen nga qytetari i Kosovës. Nëse Kosova ka krizë siç është furnizimi me energji elektrike, ku është si vend që e prodhon, paramendoni sa në rrisk është ekonomia e Kosovës, duke u bazuar që Kosova ka një import mbi 85%”, thotë Kadriaj.
Ai thotë se në kuptimin e plotë të fjalës krizë reale nuk ka, por Kosova ka një krizë që po e përcjellë faktori njeri, përkatësisht lidershipi kosovar, partitë politike që për apetite të tyre po e dëshmojnë çdo ditë e më shumë se flakin interesin e ekonomisë dhe të qytetarit të Kosovës.
Ai thotë se është e pa kuptimtë të thuhet që Kosova rrezikohet me rezerva të lëndës së parë duke e ditur që disponon me lëndë të pare të mjaftueshme, poashtu një korporatë siç është KEK-u nuk duhet të bëjë alarm në një afat brenda dy javëve, sepse minimumi një vit do të duhej të jepte alarmin.
Kadriaj thotë se përveç sinjaleve negative që jostabiliteti energjetik mund të shkaktojë për investitorët potencial, situata të tilla alarmi, krijojnë një shqetësim dhe pasiguri edhe tek bizneset aktuale të cilat tashmë veprojnë në Kosovë.
“Në këtë krizë politike që ka Kosova mjafton edhe një panik për krizë me energji elektrike. Si do të shihet Kosova nga investitorët e huaj për investime të mundshme. Uroj që 3 gushti të gjejë Kosovën me qeveri dhe t’i merr detyrat që t’i kthehet perspektiva Kosovës”, theksoi Kadriaj. /tesheshi.com/
