Ndërsa thashethemet për një gjendje të jashtëzakonshme filluan të përhapeshin në Rusi në fillim të marsit, disa të rinj u larguan shpejt nga atdheu i tyre, nga frika se do të rekrutoheshin dhe do të dërgoheshin në fushën e betejës në Ukrainë.
Ata janë pjesë e mijëra njerëzve që kanë ikur nga Rusia që prej 24 shkurtit, ndërkohë që presioni është në rritje nga ana e popullatës që kundërshton luftën.
Ivan *, 17 vjeç, u largua nga Rusia për në Turqi të hënën.
“Nuk mendoj se është normale që në shekullin e 21-të njeriu mund të merret në ushtri kundër dëshirës së tij për një vit të tërë. Tani rekrutët po dërgohen në vijën e parë. Unë jam kategorikisht kundër ‘operacionit ushtarak’ të kryer nga vendi im,” i tha ai Al Jazeera-s, duke ironizuar me togfjalëshin e përdorur terminologjinë e udhëheqjes shtetërore kur i referohet luftës në Ukrainë.
Pasi insistoi fillimisht se vetëm ushtarë profesionistë do të luftonin në Ukrainë, Ministria ruse e Mbrojtjes më vonë pranoi se kishte vendosur rekrutë në fushën e betejës, disa prej të cilëve ishin vrarë ose kapur.
“Si të shmangni shërbimin ushtarak?”
Rusia ka pasur një sistem rekrutimi që nga periudha cariste. Në atë kohë, rekrutët mund të detyroheshin të shërbenin deri në 15 vjet. Por rekrutimi modern u krijua në epokën sovjetike.
Çdo mashkull i aftë për punë nga mosha 18 deri në 27 vjeç, teorikisht, duhet të shërbejë një vit në ushtri, dhe refuzimi sjell dënime të rënda deri në dy vjet burg.
Përjashtim bëjnë studentët, të dënuarit dhe të afërmit e ushtarëve të vrarë, si dhe kujdestarët e anëtarëve të familjeve me aftësi të kufizuara. Ata mund të shtyjnë shërbimin ushtarak.
Në praktikë, shumë të tjerë kanë mundur të shmangin rekrutimin me mënyra të ndryshme. Ata me para kanë zgjedhur ryshfetin, me anë të të cilit merrnin kartela mjekësore për të vërtetuar se nuk ishin të përshtatshëm për ushtrinë. Të tjerë se kishin probleme psikologjike ose që falsifikonin të dhënat e shkollës.
“Na është bërë shpesh pyetja: ‘Si të shmangim shërbimin?”, tha për Al Jazeera-n Elena Popova, koordinatore e Lëvizjes së Ndërgjegjes Ruse.
“Në përgjithësi kam vënë re se njerëzit janë qenë shumë të frikësuar në shumë mënyra që nga fillimi i kësaj lufte. Ata ndjejnë se liria e tyre është nën presion”, shtoi ai.
Ekziston një mënyrë tjetër për të shmangur shkuarjen në ushtri.
Sipas kushtetutës ruse, njerëzit bindjet fetare ose personale të të cilëve janë në kundërshtim me shërbimin ushtarak, si dhe anëtarët e pakicave të caktuara etnike që jetojnë një mënyrë jetese tradicionale, mund të zgjedhin “shërbimin civil alternativ” në vend të ushtrisë.
Bindje të tilla fetare ose personale janë të përcaktuara në mënyrë të paqartë – thjesht të thuash që je pacifist, për shembull, nuk mjafton, sepse duhet vërtetuar.
“Unë nuk jam i trajnuar për të vrarë”
Kjo mund të bëhet përmes një procedure burokratike që përfundon me një ekzaminim para një komiteti ushtarak. Nga dhjetëra mijëra njerëz që regjistrohen çdo vit në ushtri, vetëm një pjesë e vogël ka mundësinë e shërbimit alternativ.
Grisha Retvanov, 29 vjeç, ishte në shërbimin civil alternativ nga viti 2018 deri në vitin 2020, si portier në një shtëpi pleqsh pranë shtëpisë së tij në Shën Petersburg.
“Kushtet ishin të shkëlqyera. Rreth e rrotull kishte pyll dhe natyrë. Por më e rëndësishmja është se unë nuk jam trajnuar për të vrarë”, tha ai.
Shtatëmbëdhjetë vjeçari Vjeçeslav, i cili kërkoi të mos publikohej mbiemri i tij, thotë se ka në plan të aplikojë për një shërbim alternativ.
“Kjo është e frikshme. Konflikti do të përfundojë një ditë, por deri atëherë është e frikshme që diçka e tillë të ndodhë në kohën tonë dhe në vendin tonë”, tha ai duke folur për luftën.
“Nuk mund ta imagjinoj as të lëndoj fizikisht një njeri tjetër. Edhe kur më fyejnë ose bëjnë diçka të tmerrshme me ata që dua, unë mund të zemërohem ose të mërzitem, por nuk mund t’i lëndoja. Kjo është jashtë mendjes sime”, shtoi ai.
Por për Ivanin në Turqi, alternativa është e tepërt.
“Kanë kaluar dy vite nga jeta ime”, thotë ai. “Diku në 18 muajt e ardhshëm do të kthehem në Rusi dhe do të aplikoj për vizë gjermane, por në të ardhmen, nuk do të kthehem në Rusi për më shumë se tre muaj derisa të bëhem i papërshtatshëm për shërbimin ushtarak në moshën 28-vjeçare”.
“Unë mund të kthehem në atdheun tim dikur në një të ardhme të largët, por kjo do të jetë kur të jetë ndryshe, një vend i lirë.” /tesheshi.com/
