Nga Halit Yerebakan
Për shumë vite, ne kemi kërkuar përgjigje në pyetjen: “A është organike apo është konvencionale?” A janë organikët vërtetë organike? A ka ndonjë ndryshim të madh midis ushqimeve organike dhe jo-organike? A nuk duhet të preferojmë produktet jo-organike?
Hulumtimet në lidhje me këtë çështje kanë vazhduar për shumë vite. Nëse e lëmë këtë mënjanë, ka diçka të qartë; ju keni bërë një hap të madh për shëndetin tuaj nëse zgjidhni perime dhe fruta organike. Çfarë shihni kur vizitoni dyqane të frutave dhe perimeve në çdo treg? Fruta dhe perime të ndritshme, të buta, të gjalla… Unë e di se ato duken spektakolare në rafte, por nuk është ajo që duhet të jetë pasi edhe bimët kanë defekte natyrore si njerëzit.
Në botën e bimëve, ekuivalentët e produkteve të bukurisë që përdorim janë dhjetëra substanca kimike që fermerët përdorin për të parandaluar insektet, barishtet, sulmet kërpudhore dhe prishjen e tyre. Bimët që janë më të ndjeshme kanë nevojë më shumë për kimikate. Disa janë me fat dhe nuk janë të prekur nga kimikatet.
Në këtë artikull, unë do të ndaj me ju bimët që kanë një aftësi natyrore sfiduese ndaj kimikateve të frutave dhe perimeve që ju duhet të preferoni si organike, nëse është e mundur pasi ato janë të ekspozuar ndaj pesticideve intensive.
Sipas analizës së fundit në Journal British Nutrition, frutat dhe perimet organike kanë një ndikim të rëndësishëm pozitiv në gjendjen tuaj shëndetësore, sepse ushqimet organike përmbajnë më shumë antioksidantë dhe më pak kimikate. Zgjedhja jetësore si ngrënia e ushqimeve organike janë mënyra më e mirë për të përballuar të gjithë stresin dhe tendosjen e jetës moderne.
Si ndikojnë ushqimet organike në trupat tanë?
Zgjedhja e ushqimeve organike mund të zvogëlojë ekspozimin tuaj ndaj kimikateve bujqësore. Për shembull, kadmiumi, një metal helmues i cili gjendet në plehra, prek trupin tuaj për 48 për qind më pak kur preferoni ushqime organike. Produktet organike mund të zvogëlojnë dhimbjet e muskujve, përmirësojnë shëndetin e zemrës dhe mbrojnë lëkurën nga rrezet e diellit. Ushqimet organike përmbajnë më shumë antioksidantë, parandalojnë sëmundjet, në masën 20 deri në 40 për qind, zvogëlojnë infeksionet. Përdorimi i mishit organik dhe pulave zvogëlon rrezikun e kontaktit me super-mikrobet të cilat janë rezistente ndaj antibiotikëve dhe kanë një normë vdekjeprurëse prej 30 për qind.
Produktet organike zvogëlojnë gjasat e ekspozimit ndaj pesticideve kimike. Rreziku i produkteve organike që përmbajnë kimikate është 30 për qind më pak se produktet konvencionale. Ekspozimi ndaj substancave kimike, veçanërisht insekticide neurotoksike, shkaktojnë zhvillimin e fetuseve tek fëmijët e vegjël. Qumështi organik është një zgjedhje e mençur sepse përmban acide yndyrore omega-3 më të shëndetshme për zemrën dhe trurin.
Përdorimi i produkteve organike është më i shëndetshme për trupin tonë, rrit mikroorganizmat, të njohura si fenole bimore parandaluese të kancerit.
Frutat, perimet mund të ekspozohen ndaj insekticideve intensive, por ju duhet të preferoni ato organike.
Qershia
Qershia është frutë i dobët pa asnjë mbrojtje. Ato janë të pambrojtur ndaj gjërave të dëmshme si mizat e frutave. Edhe nëse vetëm pak është i ndotur me baktere ose viruse, të gjitha frutat duhet të hiqen sipas rregullave të karantinës. Dhe kështu, kultivuesit përdorin më shumë insekticide me frikën e humbjes së prodhimeve të tyre.
Selino
75 për qind e kësaj kulture rritet në vjeshtë dhe në dimër kur shiu dhe era promovojnë shpërthimin e sëmundjeve bakteriale dhe kërpudhave. Dhe meqenëse hamë tërë selinon, duhet të mbulohen shumë kimikate për ta mbrojtur atë nga bakteret e dëmshme. Askush nuk i pëlqen të gjejë kërcell selino që është gjysmë i ngrënë nga krimba.
Pjeshka
Pjeshka është një frutë i ëmbël dhe i lëngshëm, mund të jetë aq tërheqës për insektet aq sa është për njerëzit. Fermerët i përdorin pesticidet çdo javë midis lulëzimit dhe vjeljes, ndërsa pjeshka e pjekur e mban atë brenda. Prandaj, pjeshkët duhet të lahen shumë mirë. Është një nga frutat që duhet patjetër të jetë organike.
Molla
Molla është e ëmbël, aromatike dhe e shijshme mund të preken nga më shumë se 30 lloje insektesh dhe të paktën 10 sëmundje të ndryshme. Fungicidet dhe kimikatet e tjera aplikohen në mollë pasi ato merren për të parandaluar njollat e vogla që mund të ndodhin gjatë ruajtjes, që mund të jetë deri në nëntë muaj. Nëse nuk gjeni mollë organike, mos harroni të lani me ujë të bollshëm.
Nektarina
Nektarinat janë të ndryshëm nga pjeshkat. Është një frutë që doli nga mutacioni natyror i pemës së bukurosheve; prandaj, nuk është për t’u habitur që ato janë të ndjeshëm ndaj shumë dëmtuesve, duke përfshirë pulat e frutave. Falë sipërfaqes së lëmuar të tyre, ato nuk mbajnë pesticide aq sa mbajnë pjeshkat. Nga ana tjetër, janë më të ndjeshëm ndaj prishjeve dhe plagëve.
Piperi
Ndryshe nga disa perime të tilla si brokoli, specat e ëmbël nuk kanë përbërës të hidhur për t’u përdorur si shpërthyes insektesh. Rrudhat në speca mund të shkaktojnë grumbullimin e pesticideve, prandaj kujdesuni.
Spinaqi
Spinaqi është një bimë e preferuar nga insektet e ndryshme, duke përfshirë karkalecat. Në të njëjtën kohë, ajo tenton të thith DDT, e cila është një insekticid shumë helmues dhe kokëfortë, nga toka. Këto substanca kimike mund të mbahen në tokë deri në 10 vjet pasi janë ndaluar.
Lakra jeshile
Para se të shitet në tregje, gjethet e jashtme të saj nuk mund të hiqen dhe prandaj çdo dëm do ta bëjë atë të paqëndrueshëm. Fermerët spërkatin atë më shumë insekticide për të parandaluar insektet, duke përfshirë ato të mira, sepse edhe insektet që janë armiqtë natyrorë të dëmtuesve mund të mendohet si ndotës në të korrat.
Frutat dhe perimet që ne nuk kemi nevojë të jenë organike
Frutat dhe perimet që duhet të jenë organike pasi ato janë të ekspozuar ndaj shumë kimikateve. Tani, unë do të flas për fruta dhe perime që kanë mburojat e tyre mbrojtëse
Qepë
Qepët prodhojnë kimikatet e tyre mbrojtëse. Komponentët e pakëndshëm të squfurit parandalojnë insektet nga qepët e përtypur. Megjithëse fermerët përdorin insekticide në fillim të sezonit të prodhimit, mbetjet e barërave hiqen pasi që shtresa e tyre të thahet gjatë korrjes.
Ananasi
Shumica e pesticideve të përdorura në kultivimin e ananaseve aplikohen në pjesën e hershme të sezonit të prodhimit. Prandaj, mbetjet minimale mund të shihen pas vjeljes. Pas heqjes së lëkurës, kimikatet lirohen.
Avokado
Shumica e insekticideve të përdorura për avokado, të cilat janë të njohura në vendin tonë kohët e fundit, grumbullohen në lëkurat e tyre. Prandaj, ju mund të konsumoni këto fruta qetësisht.
Misëri i ëmbël
Meqë misri pastrohet para se të hahet, kimikatet e përdorura gjatë prodhimit janë hedhur larg. Misri është një nga ushqimet që ju nuk keni nevojë ti preferoni organike.
Bizeleja
Bizelet, janë perime të domosdoshme në ushqimet tona, janë të mbrojtura nga kimikatet duke ju falneduara lëkurës së tyre.
Kivi
Grenzat ndihmojnë në kontrollin e dëmtuesve që ushqehen me kivi. Prandaj, nuk ka nevojë për kimikate.
Lakra
Insekticidet përdoren në prodhimin e tyre, por gjethet e jashtme që thithin kimikatet e dëmshme hidhen përpara se të zënë vendin e tyre në raftet e tregut.
Pjepri dhe Shalqiri
Pjeprat dhe shalqiri kanë shtresa të trasha që nuk konsumohen. Dhe kështu, ne nuk jemi të prekur edhe nëse pesticidet janë mbuluar me to.
Patëllxhani
Lëkura e rrëshqitshme e patëllxhanëve mban të gjitha insekticidet. Prandaj, mund ta përdorni në mënyrë të sigurt pasi të lani mirë.
*Dr. Halit Yerebakan është kardiolog i cili ka mbaruar studimet në Columbia University të SHBA-së dhe është anëtar i disa bordeve në Amerikë.
Përgatiti: Shkëlzen Rrecaj – /tesheshi.com/
