Nga Bashkim Kastrati
Procesi i privatizimit në Kosovë nuk ka dhënë rezultatet e pritura. Shumë ndërmarrje që janë privatizuar nuk janë riaktivizuar kurrë ose i është ndërruar fusha e prodhimit. Gjithashtu edhe shumë toka janë privatizuar me çmime jashtëzakonisht të ulëta.
Por ende ka asete të ndryshme të privatizuara në Kosovë dhe kjo gjë ka krijuar dilemën se si të veprohet me këto asete kur kemi parasysh përvojën e keqe në këtë aspekt.
Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP), në vazhdën e publikimeve të informatave për procesin e zhvilluar të privatizimit të Ndërmarrjeve Shoqërore në Republikën e Kosovës, ka publikuar raportet me listat e aseteve të pa shitura të ndërmarrjeve shoqërore brenda dhe jashtë Kosovës, si dhe listën e aseteve të pa shitura të ndërmarrjes Trepça jashtë Kosovës.
Kosova ka qindra asete të paprivatizuara brenda dhe jashtë vendit. Këto asete përfshijnë: Fabrika, garazha, tokë, hotele, ndërtesa administrative, tokë komerciale, banesa lokale dhe tokë, ndërtesa administrative dhe tokë, depo, zyra dhe lokale. Të gjitha këto ndërmarrje në total bëjnë 162 asete të paprivatizuara e që janë jashtë vendit.
Këto asete gjenden në disa vende të rajonit, më konkretisht në ato vende që kanë qenë pjesë e ish-Jugosllavisë. Në Bosnje dhe Hercegovina janë 15 asete, Kroaci 5, Mal të Zi 35, Maqedoni 7, Serbi 99 dhe në Slloveni 1.
Por në këto shifra nuk janë përfshirë edhe asetet e Trepçës të cilat janë jashtë vendit. Gjiganti Trepça i ka 11 asete në Serbi, në Kroaci 3 dhe në Bosnjë Hercegovinë gjithashtu 3 asete.
Përveç aseteve të cekura më lartë e që janë jashtë vendit, brenda Kosovës janë të pashitura edhe këto lloje të aseteve: Barnatore, asete të paluajsthme, bodrume, depo të derivateve, ferma, kioska, lumë dhe rrugë, miniera, pompa të deriviateve, pushimore, qendër rehabilituese, shtëpi, tokë bujqësore, tokë komerciale, tokë ndërtimore, treg etj. Në total ky numër i aseteve është 1690, ndërsa 463 prej tyre janë në Prishtinë, 532 asete në Pejë, 245 në Prizren, 142 në Gjilan dhe 308 në Mitrovicë.
Duhet të ndryshohet forma e privatizimit
Lulzim Beqiri, magjistër i ekonomisë, ka thënë për tesheshi.com se duke pasur parasysh dështimin e privatizimit me ndërmarrjet e privatizuar jam i mendimit se duhet ndërruar forma e privatizimit, sipas mendimit tim këto asete do të duhej që t’i jepen në shfrytëzim atyre personave që plotësojnë disa kritere që do të jenë në dobi të Republikës së Kosovës dhe të qytetarëve të saj.
“Ato kritere do të ishin që këto fabrika apo asete të jepeshin falas në shfrytëzim me kushtin që të riaktivizoheshin dhe të punësonin një numër të caktuar të punëtorëve në varësi të sferës së veprimtarisë që ato kanë, kjo do ta rriste ekonominë dhe prodhimin vendor njëkohësisht edhe do të zvogëlonte numrin e të papunëve”, thotë Beqiri.
Ai thotë se duhet pasur kujdes se si bëhet privatizimi i aseteve të mbetura dhe të mos përsëritën gabimet dhe skandalet që e kanë përcjellë procesin e privatizimit që nga paslufta.
“Nuk do të preferoja formën e njëjtë të privatizimit siç ka ndodhur deri më tani, ne jemi dëshmitarë të dështimit të shumë fabrikave pasi që ato asnjëherë nuk u riaktivizuan edhe ato që janë aktivizuar kanë hasur në probleme serioze deri në falimentim”, theksoi Beqiri.
Moskompletimi i bordit të AKP-së ka penguar shitjen e aseteve
Në lidhje me privatizimin e aseteve të mbetura ka diskutuar edhe Komisioni për Ekonomi i Kuvendit të Kosovës. Kryetari i këtij komisioni, Muhamet Mustafa, shtroi nevojën që problemet e AKP-së të analizohen më shumë në të ardhmen, dhe të ketë informata më shumë për spinofet speciale. Ai tha se duhet të i shiten asetet dhe njëkohësisht të ruhet vlera e tyre, ndërka kërkoi që deri në shtator të miratohet një plan i detajuar për përfundimin e procesit të privatizimit dhe të likuidimit.
Ndërsa ushtruesi i detyrës së drejtorit të menaxhmentit te AKP-së Avni Jashari, ka thënë se si pasojë e Bordit të pakompletuar të Drejtorëve të AKP-së, gjatë vitit 2015 ka pasur pak shitje të aseteve. Ai theksoi se sa u përket aseteve të uzurpuara, deri në dhjetor të vitit 2015 kanë qenë 270 asete te shfrytëzuara pa kontratë, dhe gjatë kësaj periudhe janë liruar nga uzurpatorët 116 raste, dhe lirimi i këtyre aseteve po vazhdon edhe sot ne tërë Kosovën. Po ashtu ai tha se sfidat e AKP-së për gjatë këtij viti janë: numri i madh i aseteve të pashitura ende si dhe numri i madh i rasteve gjyqësore në procesin e likuidimit. /tesheshi.com/
