Nga Blendi Gashi
Ato nuk merren me llafe (ndonjë hall dhe mund ta qajnë mes vedi), nuk rrijnë gjithë ditën para televizorit për të ndjekur telenovelën e rradhës, ngado të vijë ajo, nga Amerika e largët (latine), apo nga Turqia “fqinje”, por janë shtrënguar të punojnë, me shtiza e penj leshi ndër duar, për të nxjerrë pre tyre ca bukurira të nevojës praktike, që janë hem traditë e kulturë, e hem mall në shitje për të siguruar jetesën. Këto janë pra, gratë e minatorëve të Mitrovicës, të cilat i takon tek “Panairi i Artizanateve dhe Trashëgimisë Kulturore 2015” që është hapur në Prishtinë.
Ky panair është manifestimi më i madh i artizanatit në Kosovë, i cili ndihmon promovimin e vlerave të kulturës dhe trashëgimisë kulturore.
Në mesin e shumë grave që kishin dalur për të prezantuar dhe shitur produktet e tyre, ishte edhe Emine Tahiri, drejtoreshë e Shoqatës ‘Gratë e Minatorëve’, nga Mitrovica.
Ajo për portalin mbarëkombëtar ‘Te Sheshi’, ka treguar në hollësi për punën që bën së bashku me gratë e minatorëve, kohën kur kanë nisur të merren me punë dore dhe për Shoqatën që e ka hapur personalisht në vitin 2000.
“Në fshatin Suhadoll të Mitrovicës gjendet punëtoria ku qytetarët nga mbarë vendi mund të vijnë për të shikuar produktet. Në Shoqatë punojnë nga shtëpia edhe 15 gra të minatorëve. Unë dhe gratë e minatorëve punojmë punë artizanale me të cilën edhe mbajmë familjet dhe fëmijët. Kemi filluar të merremi me punë të ndryshme dore që nga koha kur i kanë larguar nga puna burrat që punonin si minatorë. Këtë punë të gjitha gratë e bëjmë me kënaqësi. Punojmë veshje kombëtare, qorape, pollovera, kapuqa etj”, ka treguar ajo.
Drejtoresha e kësaj shoqate pranon se nuk ka interesim të madh për të blerë produktet e tyre, por përkundër kësaj thotë se ajo dhe gratë e minatorëve i mbajnë familjet me punën që bëjnë.
“Interesimi i qytetarëve për të blerë produketet artizanale nuk është aq i madh. Më shumë ka punë gjatë dimrit, por prap jo kënaqshëm. Po të ishte mundësia t’i prezantonim produktet në ndonjë shtet evropian besoj se puna do të ishte më e madhe, por në Mitrovicë ku gjendet punëtoria, ka pak punë sepse një krizë e madhe i ka kapluar qytetarët”.
Ajo, më tej tregon se shoqata që drejton punon edhe produkte të tjera, si garnitura, e fustane të cilat janë të kërkuara nga konsumatorët gjatë stinës së verës, kur fillon sezoni i dasmave.
“Verës ka punë më shumë. Dasmat e bëjnë të vetën, poashtu edhe ardhja e mërgimtarëve. Shtohet intersimi për të blerë fustane e garnitura, bluza e veshje kombëtare”, ka thënë drejtoresha Tahiri.
Eminja ka treguar se merr pjesë në të gjitha panairet që mbahen brenda Kosovës, por thotë se vetëm një herë ka prezantuar produktet e saj në Shqipëri, pasi nuk ka mundësi financiare të shkoi sërish atje.
“Të premten dhe të shtunën do të mbahet panairi në Mitrovicë dhe do të preznatoi produktet e shoqatës. Fatkeqësisht marr pjesë vetëm në panairet që organizohen në Kosovë. Në Shqipëri vetëm një herë kam qenë prezent në një panair. Për shkak të mjeteve financare nuk kam pasur mundësi më të shkoj në ndonjë panair atje”, ka thënë ajo.
Eminja, ka treguar se materialin për të punuar produktet artizanale e merr në Gjermani dhe Norvegji.
Ndryshe, Panairi i Artizanateve dhe Trashëgimisë Kulturore 2015 organizohet nga Qendra e Gruas “Dera e Hapur” dhe është i njëmbëdhjeti me radhë, që nga viti 2005.
Panairi organizohet në kuadër të Ditëve të Trashëgimisë Kulturore Evropiane në Kosovë. /tesheshi.com/