Izraeli po përgatiste një sulm të përbashkët ndaj objekteve bërthamore iraniane me mbështetjen e SHBA-së, por Presidenti Donald Trump bllokoi planin në favor të bisedimeve diplomatike me Teheranin, raporton NYT.
Vendimi pasoi debatet e brendshme në Uashington, ku shqetësimet për një luftë rajonale tejkalonin mbështetjen për veprime ushtarake.
Sipas raportit, kishte dy qëndrime të kundërta në administratë, një që përfshinte komandantin e CENTCOM-it, gjeneralin Michael E. Kurill, i cili mbështeti planet e Izraelit dhe një tjetër që shqetësohej për tërheqjen e Shteteve të Bashkuara në një luftë rajonale dhe kërkon që t’i jepet një shans diplomacisë.
The Times pretendoi se vizita e nxituar e kryeministrit Benjamin Netanyahu në Shtëpinë e Bardhë në fillim të këtij muaji ishte për të bindur presidentin të autorizonte sulmin, i cili dështoi.
Vendimi pasoi disa muaj debati të brendshëm në Uashington, thuhet në raport.
Trump në fund zgjodhi diplomacinë në një kohë kur Irani shihej si i dobësuar ushtarakisht dhe ekonomikisht. Debati theksoi tensionet midis zyrtarëve më të ashpër dhe atyre që pyesnin veten nëse një sulm ushtarak mund të ndalonte realisht ambiciet bërthamore të Iranit pa shkaktuar një luftë më të gjerë. Për momentin, konsensusi amerikan duket se kundërshton veprimet ushtarake, veçanërisht pasi Irani ka sinjalizuar hapjen ndaj negociatave.
Sipas Times, zyrtarët izraelitë kanë zhvilluar një sërë planesh për një sulm në maj që synon të ngadalësojë programin bërthamor të Iranit për të paktën një vit. Disa zyrtarë izraelitë ishin optimistë se SHBA mund të miratonte planet, të cilat, sipas burimeve të njohura me këtë çështje, mbështeteshin shumë në përfshirjen amerikane – jo vetëm për të mbrojtur Izraelin nga hakmarrja, por edhe për të siguruar suksesin e operacionit.
Në fillim të këtij muaji, Trump informoi zyrtarët izraelitë për vendimin e tij. Më vonë ai e diskutoi atë me Netanyahun gjatë vizitës së kryeministrit në Uashington, ku ai përdori një paraqitje të përbashkët në Zyrën Ovale për të njoftuar fillimin e negociatave të drejtpërdrejta me Iranin. The Times tha se raportimi i saj bazohej në biseda me zyrtarë të ushtrisë dhe inteligjencës amerikane të njohur me planet e klasifikuara të Izraelit dhe në konsiderata të brendshme konfidenciale administrative.
Me urdhër të Netanyahut, IDF fillimisht përgatiti një plan që kombinonte një sulm ajror me një sulm komando në qendrat bërthamore nëntokësore, me gjasë që përfshinin avionët amerikanë.
Megjithatë, zyrtarët ushtarakë izraelitë u thanë homologëve të tyre amerikanë se operacioni nuk do të përfundonte para tetorit. Duke kërkuar një opsion më të shpejtë, Izraeli filloi ta modifikonte planin në një fushatë më të gjerë ajrore që do të kërkonte ende ndihmën e SHBA.
Fillimisht, disa zyrtarë amerikanë, duke përfshirë gjeneralin Kurill dhe këshilltarin e sigurisë kombëtare, Mike Waltz, ishin të hapur për të shqyrtuar propozimet izraelite. Ata madje hulumtuan se si SHBA mund të mbështesë potencialisht një goditje nëse Trump jep miratimin. Zyrtarët amerikanë thuhet se ranë dakord se çdo përpjekje serioze për të dëmtuar infrastrukturën bërthamore të Iranit do të kërkonte mbështetjen e SHBA.
Me miratimin e Shtëpisë së Bardhë, Kurill filloi transferimin e aseteve ushtarake në rajon. Aeroplanmbajtësja USS Carl Vinson ka mbërritur në Gjirin Persik, duke iu bashkuar USS Harry Truman në Detin e Kuq. SHBA ka vendosur dy bateri raketash Patriot, sistemin THAAD në Izrael dhe gjashtë bombardues stealth B-2 në Diego Garcia në Oqeanin Indian. Avionë luftarakë shtesë ishin gjithashtu në shqyrtim për vendosje, ndoshta në bazat izraelite.
Një numër zyrtarësh të lartë amerikanë e mbështetën vlerësimin e Gabbard. Shefi i Shtabit Susie Wiles, Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth dhe Zv/Presidenti JD Vance shprehën dyshime për mençurinë e goditjes. Disa kishin frikë se kjo do të çonte në një luftë rajonale dhe do ta detyronte Iranin të merrte një vendim përfundimtar për zhvillimin e armëve bërthamore. Edhe Waltz, një skifter kryesor që ka argumentuar më parë se Irani është i prekshëm, shprehu skepticizëm se një sulm izraelit mund të ketë sukses pa ndihmën e SHBA.
Takimi në Zyrën Ovale u zhvillua menjëherë pas ndryshimit të qëndrimit të Iranit. Ndërsa udhëheqësi suprem Ali Khamenei dukej se hodhi poshtë një propozim për negociata të drejtpërdrejta të ofruara nga Trump më 12 mars, zyrtari iranian u përgjigj më vonë më 28 mars me një gatishmëri për t’u përfshirë në bisedime indirekte. Mbetet një debat i konsiderueshëm brenda ekipit të Trump për llojin e marrëveshjes që Irani do të pranonte, por në takim Zv/Presidenti Vance, i mbështetur nga të tjerë, argumentoi se Trump kishte një mundësi të rrallë për të arritur një marrëveshje historike. Burimet e administratës thanë se Trump mund të mbështesë një sulm izraelit nëse negociatat dështojnë.
Gjatë një vizite në Izrael nga 1 deri më 2 prill, Kurill u tha zyrtarëve izraelitë se Shtëpia e Bardhë dëshironte të ndalonte përgatitjet për sulmin. Më 3 prill, gjatë një vizite në Hungari, Netanyahu i telefonoi Trumpit. Sipas burimeve izraelite, presidenti amerikan refuzoi të diskutonte politikën e Iranit përmes telefonit dhe e ftoi Netanyahun në Shtëpinë e Bardhë. Netanyahu mbërriti më 7 prill.
Megjithëse vizita u prezantua publikisht si një mundësi për të diskutuar planin e ri tarifor të Trump, tema kryesore për Izraelin ishte goditja e propozuar. Megjithatë, me Netanyahun në krah të tij, Trump përdori pamjen e Zyrës Ovale për të shpallur hapjen e bisedimeve me Iranin.
Ai i tha Netanyahut privatisht se nuk do të mbështeste një sulm izraelit në maj nëse bisedimet përparonin. Të nesërmen, Trump sqaroi pozicionin e tij: “Nëse nevojitet një zgjidhje ushtarake, kjo do të ndodhë. Izraeli, natyrisht, do ta udhëheqë atë,” tha ai. /tesheshi.com/
