Ideja i erdhi italianit Giovanni Cafaro, dy vjet më parë kur ai sikundër miliona bashkëpatriotë të tij në çfarëdo ditë të dhënë të vitit, po mbante radhë në Milano për të paguar një faturë. “Më shkoi në mendje se mund të bëja të njëjtën gjë për të tjerët”, thotë ai.
Cafaro, që sapo kishte humbur puën, e nisi ndërmarrjen e tij me shumë stil. Ai shpërndau fletëpalosje publicitare për shërbimin që ofronte dhe gjeti disa dhjetëra klientë. Mes tyre përfshiheshin kompani që mendonin se punonjësit e tyre mund të bënin diçka më të mirë sesa të mbanin radhë, si p.sh të punonin. Në këtë proces, ai ka krijuar një profesion të ri: atë të mbajtësit të radhës.
Sipas Codacons, një grup i të drejtave konsumatore, italianët shpenzojnë mesatarisht 400 orë në vit duke mbajtur radhë. Koha e përvitshme e shkuar dëm, sipas përllogaritjeve, kap vlerën e 40 miliardë eurove,
Me dekada, italianët e pasur kanë punësuar njerëz që të qëndronin në radhë për llogari të tyre, për të paguar faturat, për të dorëzuar pako dhe për të menaxhuar çdo burokraci tjetër të kësaj natyre. Por, Cafaro i ka dhënë këtij punësimi një bazë ligjore, duke standardizuar kontratën e tij, me rrogë minimale (10 euro në ditë) dhe me aksesin në industrinë shtetërore të sigurimeve nga aksidentet (në rast, thotë ai, se ndonjë mbajtës radhe rrëzohet nga shkallët e ndonjë godine qeveritare).
Cafaro ofron një kurs prej pesë orësh, që jepet përmes Skype-t. Aty përfshihet nxënia e kërkesave të lodhshme të qeverive qendrore dhe lokale, e departamenteve të ndryshme, për dokumentacionin, firmat dhe pagesat.
Disa qeveri të njëpasnjëshme italiane janë përpjekur të reduktojnë radhët. Nga 14 marsi, anëtarët e publikut mund të aplikojnë për një numër identifikimi që do t’u jepte atyre akses online tek shërbimet publike.
Por nuk është vetëm burokracia komplekse e Italisë që i bën njerëzit të presin në radhë. Sistemi i veçantë italian i cili reflekton një lloj ndrojtje fiskale, luan rolin e saj. Italia ka një nga nivelet më të ulëta të transaksioneve jo-kesh, në të gjithë Europën. “Të paguash me para në dorë është shumë e përhapur dhe njerëzit, përgjithësisht, janë hezitues në përdorimin si të kartave të kreditit ashtu edhe të debitimit të drejtpërdrejtë”, thotë Cafaro. Kjo përputhet me faktin që Italia ka edhe një nga ekonomitë informale më të mëdha në botën e zhvilluar.
Ironikisht, nisma e Cafaros ka krijuar një tjetër shtresë burokracie. Ata që kërkojnë të punësojnë një mbajtës radhe, sipas kushteve të kontratës së re, duhet të paguajnë kontribute sociale dhe të përballojnë dokumentet e të punësuarit, qoftë edhe nëse e mbajnë atë në punë vetëm për një orë. Në vend që të shkurtojë radhët, biznesi i Cafaros po i bën ato edhe më të gjata.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
