Dhjetra kompani të regjistruara në Serbi kanë eksportuar produkte në Rusi që nga fillimi i agresionit rus kundër Ukrainës në fund të shkurtit 2022, duke anashkaluar sanksionet perëndimore kundër këtij vendi, njoftoi Radio Evropa e Lirë (RSE).
Bazuar në të dhënat nga bazat e të dhënave të tregtisë ndërkombëtare, RSE analizoi më shumë se 14,000 dërgesa që mbërritën në Rusi gjatë asaj periudhe. Këto të dhëna tregojnë se produkte me vlerë të paktën 71.1 milionë dollarë janë dorëzuar përmes kompanive serbe, megjithëse janë mallra që janë vendosur në listën e produkteve me rrezik të lartë dhe janë nën sanksionet e vendosura nga BE dhe SHBA ndaj Rusisë, transmeton Beta.
Që nga fillimi i luftës në Ukrainë, Serbia nuk ka pranuar asnjë vendim për sanksione kundër Rusisë.
Një hulumtim shumëmujor i Radios Evropa e Lirë zbulon se si në një vakum të tillë, pa kufizime ligjore, disa kompani serbe kanë fituar miliona.
Produkte teknologjike, por edhe pjesë për aeroplanë
Produktet më moderne teknologjike arritën te klientët në Rusi përmes letrave serbe, dhe në disa raste ato ishin mallra të prodhuesve më të mëdhenj amerikanë të pjesëve kompjuterike mikroelektronike si Intel ose AMD, ndërsa disa kompani serbe shfaqen edhe si eksportues të pjesëve për industrinë e aviacionit ndaj Rusisë, megjithëse bëhet fjalë për mallra që janë nën sanksione që nga fillimi i agresionit ndaj Ukrainës.
Hulumtimi i RSE tregoi se një pjesë e mallrave të prodhuara në Perëndim rieksportohej në Rusi nga vendet e Azisë Lindore përmes kompanive serbe.
“Nga ana tjetër, në Rusi, marrësit e mallrave ishin kompani që janë nën sanksione, madje edhe në listën e Zyrës së Kontrollit të Pasurive të Huaja të SHBA-së (OFAC) për shkak të pjesëmarrjes së tyre në zinxhirin e furnizimit të industrisë ushtarake ruse”, thotë RSE.
Megjithatë, Serbia nuk i thyen rregullat e veta
Theksohet se Serbia nuk po i thyen rregullat e veta sepse nuk respektoi vendimet për sanksionet e BE-së ndaj Federatës Ruse, por thuhet se një vend që nuk respekton vendimet për sanksionet mund të dënohet edhe me ndalimin e importit të teknologjisë moderne të prodhuar në Perëndim.
Ata kujtuan edhe fjalët e presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiç, i cili i tha Komisionerit Evropian për Zgjerim, Oliver Varhelyi, në fund të vitit 2022 se “përmes territorit të Serbisë askush nuk mund t’i anashkalojë sanksionet e vendosura nga BE-ja ndaj Federatës Ruse, sepse Serbia reagon dhe sanksionon përpjekje të tilla”.
Pikërisht në atë periudhë, në muajt e fundit të vitit të kaluar, biznesi jo vetëm u rrit, por u vendosën edhe rrugët dhe mekanizmat përmes të cilave mallrat e ndryshme vinin në Rusi, mësoi RSE.
Asnjë përgjigje
Qeveria e Serbisë dhe Ministria e Tregtisë së Brendshme dhe të Jashtme nuk iu përgjigjën pyetjeve të RSE-së për mënyrën se si kontrollohet kjo, e as nëse dikush është dënuar për shmangie të mundshme të sanksioneve.
Dogana e Serbisë, e cila ka të dhëna për mallrat e eksportuara apo të importuara, nuk i jep publikut dokumentacion për eksportin e kompanive individuale, me arsyetimin se kjo bëhet për të mbrojtur sekretet afariste të kompanisë.
Asnjë nga kompanitë ruse nuk iu përgjigj pyetjeve të RSE-së se si hynë në biznes me kompani nga Serbia. /tesheshi.com/
