Dy studentë nga Katari kanë krijuar një printer 3D që mund të printojë në masë perime, diçka që ata shpresojnë se do të jetë një zgjidhje për rritjen e pasigurisë ushqimore në mbarë botën.
Mohammad Annan, 20 vjeç dhe Lujain Al Mansoori, 21 vjeçe, po përdorin qeliza vegjetale të rritura artificialisht dhe dritën UV për të printuar një prototip karrote të ngrënshme – diçka që nuk është bërë kurrë me perimet.
Studentët e sistemeve të informacionit në Universitetin Carnegie Mellon në Doha fituan çmimin kryesor në kategorinë FoodTech në një konkurs të organizuar së fundmi nga Banka e Katarit për Zhvillim.
Perimet e rritura në laborator
Annan dhe Al Mansoori ndërtuan printerin e tyre 3D nga e para, duke kërkuar në botë për pjesët që u duheshin për të ndërtuar një pajisje që mund të printonte karotat në një mënyrë revolucionare.
Deri më tani, pjatat e ngrënshme nga printerët 3D janë bërë nga perime ose fruta pure – të rritura në mënyrë konvencionale – për të printuar ushqim për njerëzit me vështirësi në të ngrënë, për shembull. Por këto metoda nuk mund të mbështesin prodhimin masiv.
Annan dhe Al Mansoori kanë zhvilluar teknologjinë e stereolithografisë së maskuar, e cila përdor dritën ultravjollcë për “bojë”, për një printer 3D, i cili mundëson printim të shpejtë masiv në krahasim me metodat ekzistuese të printimit 3D.
“Teknologjia jonë mbështet prodhimin masiv sepse përdor dritën ultravjollcë,” tha Annan.
Tandemi i shkencëtarëve përpiqet të shpjegojë projektin e tyre thjesht dhe qartë, por pranon se një nga sfidat më të mëdha ishte bërja e teknologjisë të arritshme për laikët.
“Ekziston një kurbë mësimi për të qenë në gjendje ta komunikosh atë qartë, në mënyrë që të mos jetë shumë e huaj,” tha Annan. “Si ta themi këtë pa u dukur sikur jemi të çmendur?”
Po aq ushqyese sa karotat e zakonshme
Vetëm 2.5 për qind e tokës së Katarit është e punueshme, një problem me të cilin përballen shumë vende të tjera.
“Katari mbështetet shumë në importet,” i tha Anan Al Jazeera-s, duke shtuar se vendi kohët e fundit kishte punuar për të reduktuar këtë varësi dhe për të rritur ushqimin e tij, i cili kishte sfidat e veta.
“Shndërrimi i tokës, i cili as nuk ishte i destinuar për bujqësi, në tokë të punueshme është padyshim një proces shumë i shtrenjtë, kështu që ne donim të ofronim një zgjidhje […] dhe zbuluam se printimi 3D dhe perimet ose frutat e rritura në laborator mund të ofrojnë një alternativë.”
Qelizat nga perimet mblidhen dhe shumohen në kushte laboratorike sterile. Ato përdoren më pas për të krijuar bojën e printerit, e ndjeshme ndaj dritës UV, që përdoret në pajisje. Më pas, qelizat mund të formohen dhe të printohen në formën e një karote ose ndonjë forme të dëshiruar duke përdorur një printer 3D.
“Ne u fokusuam te karotat si dëshmi e konceptit, sepse ato janë lloji më i hulumtuar i perimeve, veçanërisht për sa i përket qelizave staminale. Por në të ardhmen, ne shpresojmë të kërkojmë për printim fruta dhe perime, të cilat janë të rralla dhe shumë specifike për klimën,” thotë Al Mansoori.
Ajo shtoi se karotat e tyre të printuara kanë të njëjtën vlerë ushqyese si karotat e kultivuara në mënyrë konvencionale, sepse karakteristikat e tokës imitohen në laborator.
Sipas raportit të fundit të Kombeve të Bashkuara, të publikuar në korrik, 735 milionë njerëz aktualisht po përballen me urinë, dhe 122 milionë të tjerë kanë qenë të uritur që nga viti 2019, si rezultat i pandemisë COVID-19, ndryshimeve klimatike dhe konfliktit, përfshirë luftën në Ukrainë.
“Tre kilogramë karota 3D 4,12 dollarë”
“Shtesat kryesore të pasigurisë ushqimore dhe kequshqyerjes janë “normalja jonë e re”, thuhet në raport.
Al Mansoori argumenton se kostoja e ushqimit të printuar në 3D mund të jetë një problem, por meqenëse prodhimi nuk mbështetet në sipërfaqe të mëdha të tokës ose kostot e mirëmbajtjes, karotat 3D mund të jenë më të lira.
“Aktualisht, tre kilogramë karota kushtojnë 15 rial (4,12 dollarë). Ne mund të shesim tre kilogramë karrota të shtypura për 10 rial (2,75 dollarë), por janë vetëm karrota. Kur synojmë frutat dhe perimet specifike për klimën, çmimi do të jetë edhe më i ulët”, tha ajo.
Ajo shton se ata shpresojnë që printerët e ushqimit 3D përfundimisht do të përdoren kudo, duke përfshirë restorantet, supermarketet dhe spitalet, “duke e bërë ushqimin të aksesueshëm për njerëzit në mbarë botën”. /tesheshi.com/
