Amerikanët po garojnë me kohën një ditë pasi një avion ushtarak rus rrëzoi dronin e tyre mbi ujërat ndërkombëtare. Ekziston rreziku që rusët të jenë të parët që do të arrijnë në mbetjet e dronit të rrëzuar në Detin e Zi, i cili do t’u sigurojë atyre informacione për teknologjinë e mjetit dhe të dhënat e ndjeshme që mundi të mblidhte.
Shtëpia e Bardhë tha se po merrte masat e nevojshme për të parandaluar që rrënojat e MQ-9 të bien në “duart e gabuar”, por gjithashtu tha se ekzistonte mundësia që ata kurrë nuk do të ishin në gjendje të merrnin dronin sepse vendi i përplasjes ishte “ujë shumë, shumë i thellë.”
CBS publikoi një simulim të animuar të incidentit mbi Detin e Zi, i cili tregon se si dy avionë ushtarakë rusë “ngacmuan” një dron amerikan përpara se ta rrëzonin.
Aeroplani pa pilot amerikan MQ-9 Reaper u ngrit nga baza e tij në Rumani të martën në mëngjes për një mision rutinë zbulimi, i cili zakonisht zgjat nëntë deri në dhjetë orë. Megjithëse dronët Reaper mund të mbajnë raketa Hellfire, droni i rrëzuar amerikan nuk ishte i armatosur. Ai po fluturonte në një lartësi prej 7620 metrash në hapësirën ajrore ndërkombëtare,120 km në jugperëndim të Krimesë me transponderin të ndezur, kur u kap nga dy avionë luftarakë rusë.
Megjithëse fluturimet e Reaper nuk mund të gjurmoheshin në platforma të tilla si Flightradar, supozohet se ato fluturuan brenda të njëjtave kufij të ujërave ndërkombëtare si një dron tjetër amerikan, RQ-4 Global Hawk, i cili mund të kapë pothuajse të gjithë Donbasin nga Deti i Zi.
Në një hark kohor prej afërsisht 30 minutash, dy avionë rusë bënë 19 kalime të afërta me dronin dhe gjatë tre ose katër kalimeve të fundit hodhën një sasi të caktuar karburanti mbi dronin. Përplasja ka ndodhur gjatë kalimit të fundit, ndërsa njëri nga dy Su-27 po i afrohej dronit me shpejtësi të madhe nga pjesa e pasme. Kur avioni ishte nën dron, ai u ngrit pak dhe goditi helikën e pasme të MQ-9.
Një nga tehet e helikës së MQ-9 u përkul në përplasje dhe pilotët e largët ishin në gjendje të hidhnin dronin në Detin e Zi në “një distancë të konsiderueshme” nga vendi ku ndodhi përplasja, tha një zyrtar i Forcave Ajrore të SHBA për ABC News. I njëjti zyrtar e përshkroi rrëzimin si rezultat i “paaftësisë së plotë” të pilotit rus, veprimet e të cilit ishin “plotësisht marrëzi”.
Departamenti Amerikan i Mbrojtjes po punon për deklasifikimin e pamjeve të përgjimit. Avioni rus që rrëzoi amerikanin MQ-9 thuhet se u ngrit nga Krimea e pushtuar, nga baza ajrore Belbek.
Anatoli Antonov, ambasadori i Rusisë në SHBA, erdhi në Departamentin e Shtetit të martën pasdite dhe u takua me Ndihmës Sekretarin e Shtetit për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike Karen Donfried për të diskutuar rrëzimin e dronit amerikan. Ministria ruse e Mbrojtjes deklaroi më pas në një deklaratë se droni amerikan po fluturonte “në drejtim të kufirit shtetëror të Federatës Ruse” dhe se avionët luftarakë ishin dërguar për ta kapur atë.
“Si rezultat i manovrimit të mprehtë, droni amerikan hyri në një fluturim të pakontrolluar me humbje lartësie dhe u përplas me një sipërfaqe uji”, thuhet në deklaratë.
Rusët kanë një histori të gjatë të sjelljes agresive. Një studim i vitit 2021 nga think-tanku amerikan RAND analizoi dhjetëra veprime ushtarake ruse që nuk përfshijnë përdorimin e forcës, por synojnë të ndikojnë në sjelljen e kundërshtarit. Ata i quajtën veprime të tilla “sinjalizim të detyruar”.
Motivi
Dyshohet se avioni amerikan i rrëzuar MQ-9 po operonte në një zonë me rëndësi të veçantë ushtarake për Moskën dhe se rrëzimi ishte një lëvizje taktike që mund të karakterizohet si një “sinjal shtrëngues”. Nëse kjo rezulton e vërtetë, do të thotë se rusët kishin një motiv të qartë për të rrëzuar dronin. Është gjithashtu e mundur që piloti rus nuk ka dashur të rrëzojë avionin, por vetëm ta spërkasë me karburant, por ka filluar të ngrejë hundën e avionit shumë shpejt dhe aksidentalisht ka fiksuar helikën.
MQ-9 Reaper është një aeroplan i madh zbulimi pa pilot i Forcave Ajrore të SHBA-së, i cili pilotohet nga distanca nga një ekip me dy persona. Reaper ka aftësinë të fluturojë për rreth 24 orë, mund të jetë i armatosur ose i paarmatosur dhe është rreth 11 metra i gjatë dhe peshon rreth 2200 kilogramë kur është bosh.
Është projektuar dhe prodhuar nga kompania amerikane General Atomics, dhe ka bërë fluturimin e parë 22 vjet më parë. MQ-9 Reaper është një variant më i ri dhe më i madh i mjetit ajror pa pilot MQ-1 Predator i përdorur nga Forcat Ajrore të SHBA deri në vitin 2018. Dronët Reaper janë më të shpejtë, kanë sensorë superiorë dhe mund të mbajnë më shumë armë sesa Predatorët.
Reaper mund të fluturojë me një shpejtësi maksimale prej 442 km/h, gjë që e bën atë të përshtatshëm për misione afatgjata. Disa nga modelet janë në gjendje të fluturojnë vazhdimisht deri në 34 orë. Pavarësisht aftësisë së MQ-9 Reaper për të hedhur bomba dhe raketa, ai është i prekshëm ndaj sulmit për shkak të mungesës së aftësive mbrojtëse. Sipas Forcave Ajrore të SHBA-së, Reaper përdoret kryesisht si një mjet për mbledhjen e inteligjencës, dhe më pas kundër objektivave dinamikë.
SHBA ende e konsiderojnë Reaper një nga dronët e saj më të mirë dhe nuk i pëlqen t’i humbë ato. Çmimi i një MQ-9 Reaper është rreth 32 milionë dollarë.
Sky News raporton se droni MQ-9 Reaper konsiderohet i diskutueshëm për shkak të përdorimit të tij në operacionet kundër-terroriste amerikane në mbarë botën dhe se është një nga dronët më vdekjeprurës të prodhuar ndonjëherë. Shtetet e Bashkuara kanë përdorur dronët MQ-9 në misione të shumta dhe në luftërat e tyre, duke përfshirë në Afganistan, Irak dhe Siri. /tesheshi.com/
