Biokimisti japonez Akira Edo, i cili zbuloi statinat (substancat kimike aktive të përmbajtura në një gjeneratë më të re të barnave që ulin nivelin e kolesterolit në gjak), ka vdekur në moshën 90-vjeçare, tha një ish-studentë dhe koleg i tij.
Statinat, të cilat mund të mbrojnë kundër sulmeve në zemër ose goditjeve në tru, janë ndër barnat më të zakonshme të përshkruara në mbarë botën.
Keiji Hasumi, një profesor dhe bashkëpunëtor i gjatë i Edos, tha se shkencëtari vdiq më 5 qershor.
“Puna e tij ishte vërtet e mrekullueshme. Statinat nuk ekzistonin para Endo. Ka të njëjtën vlerë dhe ndikim si zbulimi i penicilinës”, tha Hassoumi për AFP.
Mbi 200 milionë njerëz marrin statina
Johns Hopkins Medicine thotë se më shumë se 200 milionë njerëz marrin statina.
Hulumtimet sugjerojnë se më shumë se 200 milionë njerëz po marrin statina dhe se tregu global i statinave ishte me vlerë 15 miliardë dollarë në vitin 2023 dhe pritet të rritet.
Studiuesi “ishte një njeri i ashpër, i rreptë, me mprehtësi dhe perceptim të lartë”, ai ishte “i aftë të shihte thelbin e fshehur të gjërave”, tha Hashumi.
Ai lindi në vitin 1933 në një familje fermere në provincën e Japonisë veriore.
Ambiciet e tij ishin të dukshme që në moshë të re falë gjyshit të tij, i cili ishte i interesuar për mjekësinë dhe u bë një “mësues shumë i mirë shtëpie”, siç shkruante vetë Edo në një raport autobiografik në vitin 2008.
Si student, Edo u interesua për antibiotikët si penicilina dhe ishte “shumë i impresionuar” nga sa jetë që shpëtuan, sipas të njëjtit tekst të botuar në revistën shkencore Nature Medicine.
Hulumtimi i sëmundjes koronare të zemrës
Edo kreu kërkime në New York në fund të viteve ‘60, kur sëmundja koronare e zemrës ishte shkaku numër një i vdekjeve në SHBA.
“Shpesha shihja ambulanca që vinin në spital për të marrë të moshuarit që kishin pasur atak në zemër dhe kjo më bëri të kuptoj rëndësinë e zhvillimit të një ilaçi për uljen e kolesterolit”, kishte thënë ai.
Ai punoi në Universitetin e Bujqësisë dhe Teknologjisë në Tokio dhe në kompaninë farmaceutike japoneze Sankyo, tani në pronësi të Daiichi-Sankyo.
Informacionet kontradiktore në lidhje me përfitimet dhe efektet anësore të mundshme të statinave kanë bërë që disa nga përdoruesit e tyre të ndalojnë marrjen e substancës vitet e fundit.
“A janë të sigurta statinat? Për shumicën e njerëzve përgjigjja është një po, sipas një meta-analize të një studimi 20-vjeçar të publikuar nga Johns Hopkins në vitin 2014”, tha universiteti amerikan.
Edo ishte një pretendent i fortë për një çmim Nobel, por nuk e mori kurrë atë. /tesheshi.com/
