Një studim i ri i humbjes së kockave në 17 astronautë që fluturuan në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës (ISS) ofron një kuptim më të plotë të efekteve të udhëtimit hapësinor në trupin e njeriut dhe hapat që mund t’i zbusin ato, njohuri kyçe për misionet potencialisht ambicioze në të ardhmen.
Hulumtimi ka mbledhur të dhëna të reja mbi humbjen e kockave të shkaktuara nga mikrograviteti tek astronautët në një nivel në të cilin dendësia minerale e kockave mund të rikthehet në Tokë.
Në hulumtim morën pjesë 14 astronautë dhe tre astronautë femra, me një moshë mesatare 47 vjeç, misionet e të cilëve zgjatën katër deri në shtatë muaj në hapësirë, mesatarisht pesë muaj e gjysmë, transmeton Reuters.
Një vit pas kthimit në Tokë, astronautët kishin mesatarisht 2.1 për qind më pak densitet mineral në tibi, një nga kockat e poshtme të këmbës dhe 1.3 për qind më pak forcë kockore.
Nëntë prej tyre nuk e rikthyen densitetin mineral kockor pas fluturimit në hapësirë, duke përjetuar humbje të përhershme.
“Ne e dimë se astronautët humbasin masën kockore gjatë fluturimeve të gjata në hapësirë. Ajo që ka të re në lidhje me këtë studim është se ne i ndoqëm astronautët një vit pas fluturimit të tyre në hapësirë për të parë nëse dhe si rimëkëmbet kocka”, tha profesori Leigh Gabel i Universitetit të Calgary dhe autori kryesor i studimit, i cili u botua në revistën Scientific.
“Astronautët pësuan humbje të konsiderueshme të kockave gjatë fluturimeve gjashtëmujore në hapësirë – një humbje që do të prisnim të shihnim te të rriturit më të vjetër gjatë dy dekadave në Tokë – dhe rifituan vetëm rreth gjysmën e asaj humbjeje një vit pas kthimit në Tokë”, tha Gabel.
Agjencitë hapësinore do të duhet të përmirësojnë regjimet e ushtrimeve dhe dietat për të parandaluar humbjen e kockave, paralajmëroi ai.
“Gjatë fluturimit në hapësirë, strukturat e kockave bëhen më të holla dhe përfundimisht disa nga shufrat e eshtrave ndahen nga njëra-tjetra. Pasi një astronaut të kthehet në Tokë, lidhjet e mbetura të kockave mund të trashen dhe forcohen, por ato që janë ndarë në hapësirë nuk mund të rindërtohen, kështu që e gjithë struktura e eshtrave të astronautit ndryshohet përgjithmonë”, tha Gabel.
Astronautët që morën pjesë në hulumtim udhëtuan në ISS për shtatë vitet e fundit.
Udhëtimi në hapësirë paraqet sfida të ndryshme për trupin e njeriut, një shqetësim kryesor i agjencive hapësinore teksa planifikojnë eksplorime të reja.
“Mikrograviteti ndikon në shumë sisteme të trupit, duke përfshirë muskujt dhe kockat mes tyre”, tha Gabel.
“Dhe sistemi kardiovaskular përjeton shumë ndryshime. Pa gravitetin, i cili ‘tërheq gjakun’ drejt këmbëve tona, astronautët përjetojnë një zhvendosje të lëngjeve, gjë që bën që të grumbullohet më shumë gjak në pjesën e sipërme të trupit. Dhe kjo mund të ndikojë në sistemin kardiovaskular dhe shikimin”, shtoi ai.
“Rrezatimi është gjithashtu një problem i madh shëndetësor për astronautët, sepse sa më larg që ata udhëtojnë nga Toka, aq më i madh është ekspozimi ndaj rrezatimit dhe rreziku i kancerit në rritje”, paralajmëroi Gabel. /tesheshi.com/
