Këto ditë, në ligjërimin politik shqiptar ka hyrë furishëm dhe togfjalëshi “zgjedhje të parakohshme”, e artikuluar nga dy kahjet politike.
Është normale që atë ta ketë pjesë të zakonshme të fjalorit opozita, aq më tepër kur ajo udhëhiqet nga Berisha; por kësaj here nuk po lë gjë mangur as pushteti vetë, që po ashtu “kërcënon” me zgjedhje të parakohshme për shkak të reformës zgjedhore.
Dhe nëse do kishte, kjo do ishte hera e tretë në këtë çerekshekulli pluralizëm post-komunist që vendi shkon në zgjedhje të parakohshme.
Të parakohshmet e para
Zgjedhjet e para të parakohshme janë pikërisht ato që sollën për herë të parë PD-në në pushtet dhe rrëzuan nga PP-në gjysëmshekullore (nën siglën njëvjeçare PS). Pra zgjedhjet e 22 marsit.
Dhe ishte Berisha ai që e çoi vendin në ato zgjedhje, duke provokuar dhe largimin e parë të bujshëm në lidershpin e PD-së, Neritan Cekën. Kjo ndodhi kur Berisha vendosi daljen nga qeveria e stabilitetit e Ylli Bufit në fund të vitit 1991, gjë që çoi në krijimin e një kabineti tranzitor që do përgatiste pra vendin për zgjedhje të parakohshme, i drejtuar nga Vilson Ahmeti si kryeministër.
Pas zgjedhjeve të rregullta të 31 marsit, ku PPSH-ja ia arriti të konfirmonte pushtetin, kryeministër u zgjodh Fatos Nano. Por pak muaj më vonë, në qershor, opozita do ngrinte në këmbë sindikatat, ku pikërisht në Valias do hapej një front beteje politike anti-Nano nën petkun e kërkesave ekonomike, gjë që çoi në rënien e tij dhe krijimin e qeverisë së stabilitetit të drejtuar nga Ylli Bufi, ku në përbërje kishte dhe përfaqsues të opozitës.
Por pas disa muajsh, pas një deklarimi të kryeministrit Bufi se “vendi ka dhe gjashtë ditë bukë….”, pas së cilës në Fushë Arrës ndodhi një tragjedi, ku si pasojë e dyndjes së njerëzve në një magazinë drithi e rënies së zjarrit në të pati disa të vdekur, ra dhe qeveria e Bufit për t’u zëvëndësuar nga ajo e Ahmetit, kabinet pra më tepër teknik, që përgatiti vendin për zgjedhjet e parakohshme të 22 marsit.
Të parakohshmet e dyta
Zgjedhjet e dyta të parakohshme do ishin ato të fundqershorit 1997, vendosur për t’u zhvilluar në tryezën e 9 marsit pas një marrëveshjeje politike mes PD-së në pushtet dhe partive opozitare.
Ishte pikërisht rënia e skemave piramidale dhe hyrja e vendit në një kolaps të rëndë me nuanca të një lufte civile, që çoi në dorëzimin e Berishës për ta çuar vendin në zgjedhje të parakohshme, të cilat e rrëzuan atë nga pushteti duke e risjellë të majtën në drejtimin e vendit pas 5 vitesh opozitë.
Më pas, gjatë 8 viteve në opozitë, PD-ja nën drejtimin e Berishës do i kishte “zgjedhjet e parakohshme” në majë të gjuhës, por kjo nuk ndodhi, derisa rierdhi në pushtet me ato të rregulltat, të vitit 2005.
Ndërsa opozita socialiste e drejtuar nga Rama, ka qenë më e kursyer në dëshirën për zgjedhje të parakohshme dhe gati-gati nuk e ka patur pjesë të fjalorit të saj opozitar kërkesën për zgjedhje asish.
Ndërsa ndryshe po ndodh me opozitën aktuale, e cila e ka shndërruar në kauzë çuarjen e vendit në zgjedhje të parakohshme, sië e artikulon, “me qeveri teknike pas një revolucioni demokratik”.
Por risi është se kësaj here, zgjedhjet e parakohshme po i kërkon dhe mazhoranca, si presion për miratimin e reformës në drejtësi.
Risi tjetër është se ndërsa përvoja e dy të parave tregon se ato janë fituar nga opozita, kësaj here nuk është e sigurt se kjo mund të ndodhë.
Madje mazhoranca i kërkon zgjedhjet e parakohshme me bindjen se jo vetëm i fiton ato, por që mundet dhe më thellë se ato të 2013-ës.
Sigurisht që kjo është pjesë e retorikës politike, por rezultati i zgjedhjeve lokale të para 10 muajve nuk përbën asnjë garanci se PD-ja mund të rikthehet në pushtet nëse vendi do shkonte në zgjedhje të parakohshme.
Përgatiti: Ermir Hoxha – /tesheshi.com/
