Nga Junaid S. Ahmad*, Middle East Monitor
Tel Avivi nuk kënaqet më vetëm duke e kthyer Gazën në një varrezë – tani fluturon raketat e tij drejt lindjes, duke goditur tokën iraniane me atë lloj guximi psikopatik që zakonisht u rezervohet armiqve të Bondit apo perandorive koloniale në prag të shembjes. Gjatë vitit të kaluar, Izraeli e ka përshkallëzuar luftën e tij të fshehtë ndaj Iranit në një arenë provokimi të hapur: ka vrarë shkencëtarë, ka bombarduar konsullata, ka shënjestruar instalime ushtarake dhe ka kryer akte sabotazhi me pothuajse pandeshkueshmëri të plotë. Jo një apo dy herë, por në një fushatë të vazhdueshme që e shndërron të drejtën ndërkombëtare në tallje. E megjithatë, përtej gjithë kësaj, Irani nuk është përgjigjur me zjarr, por me atë që diplomatët e quajnë me mirësjellje përmbajtje strategjike – një doktrinë e durimit të kalibruar me kujdes, që synon të shmangë një flakërim rajonal. Por ky durim, tashmë mund të jetë drejt fundit. Me Izraelin e Netanyahut që vepron i pakontrolluar, i inkurajuar nga çekët e bardhë të Uashingtonit dhe vështrimet boshe të botës muslimane, Teherani po fillon të kuptojë atë që Gaza e di tashmë: përmbajtja përballë gjenocidit nuk është urtësi – është një formë e ngadaltë vetëvrasjeje.
Është viti 2025, dhe Gaza është kthyer në gërmadha. Sërish. Veç kësaj here, shkatërrimi ka arritur nivele që asnjë eufemizëm – asnjë “konflikt”, asnjë “operacion”, asnjë “përgjigje sigurie” – nuk mund ta zbardhë. Që nga 8 tetori 2023, shteti izraelit ka zhvilluar një fushatë 20-mujore bombardimesh, urie dhe masakrash masive që e ka kthyer Rripin në një varrezë me Wi-Fi. Dhe ndërsa pjesa më e madhe e botës e shikonte me tmerr – ose, më keq, me indiferencë – muslimanët kudo prisnin diçka, çdo gjë, nga ata që sundojnë në emër të tyre.
Ata pritën që monarkët e Gjirit, të dehur nga petrodollarët dhe pasuria, të bënin më shumë sesa të lëshonin dënime të ëmbla në kaligrafi arabe. Ata pritën që Pakistani dhe Turqia – që krenohen me dy nga ushtritë më të fuqishme muslimane në Tokë – të dilnin nga pallatet dhe kazermat e tyre me më shumë sesa thjesht deklarata boshe. Ata pritën, sepse besonin. Besonin se ndoshta, për një herë, pushteti do të ushtrohej jo vetëm për të mbrojtur regjimet, por edhe për të mbrojtur të shtypurit.
Në vend të kësaj, ajo që morën ishte ekuivalenti gjeopolitik i “zhdukjes”.
Nuk është se botës muslimane i mungon fuqia. Përkundrazi. Vetëm shtetet e Gjirit qëndrojnë mbi një arsenal financiar aq të madh sa mund të blinin dhe shisnin ekonomi të tëra perëndimore – çdo të martë. Turqia dhe Pakistani, ndërkohë, zotërojnë forca të armatosura masive dhe të sofistikuara. E para është anëtare e NATO-s me dronë e ambicie. E dyta është një shtet i armatosur me bombë bërthamore, gjeneralët e të cilit nuk lodhen kurrë t’i kujtojnë botës se janë gati për “frenim me spektër të plotë” – një eufemizëm për re kërpudhe me kërkesë. E megjithatë, kur bëhej fjalë për Gazën, të dyja palët dukeshin sikur i kishin humbur librat e tyre të strategjisë, shtyllen kurrizore dhe ndjenjën e detyrës.
Le të fillojmë me monarkitë e Gjirit, ato dinasti shkretëtinore që duket se mendojnë se politika e jashtme është një ushtrim marketingu. Dikush mund të kishte menduar se kombet me pasuri të papërfytyrueshme dhe legjitimitet historik fetar të paktën do të kishin provuar të bënin presion ndaj Izraelit – ose mbrojtësit të tij në Uashington – përmes levës së naftës, hakmarrjes diplomatike, apo edhe thjesht sanksioneve të koordinuara. Në vend të kësaj, përgjigja e tyre kryesore ka qenë të organizojnë ndonjë samit të rastësishëm, të ofrojnë disa kamionë me ndihma (të fotografuara me kujdes) dhe të lëshojnë cicërima vajtuese nga llogaritë zyrtare. Nuk është se ata po flenë mbi timon; problemi është se ata po ngasin në drejtim të kundërt.
Këta princa të naftës janë bërë mjeshtra të iluzionit. Në publik, ata flasin për “kauzën palestineze” sikur të ishte një trashëgimi e çmuar familjare. Në privat, ata nënshkruajnë marrëveshje, normalizojnë lidhjet dhe investojnë në startup-e teknologjike izraelite sikur të mos kishte të nesërme – gjë që, për Gazën, tragjikisht rezultoi e vërtetë. Vizioni i tyre për të ardhmen e Palestinës nuk është çlirim, por likuidim: ta shndërrojnë atë në një projekt imobiliar, të rrafshojnë dhimbjen dhe ta shesin si pronë buzë detit.
Por ndërsa dikush mund të priste falimentim moral nga baronët e naftës që shtiren si burra shteti, skandali më i madh qëndron diku tjetër. Për vite me radhë, muslimanët kanë parë drejt Pakistanit dhe Turqisë si kundërpesha të mundshme ndaj agresionit sionist – fuqi ushtarake me të paktën një kujtesë historike të drejtësisë, sovranitetit dhe rezistencës. Megjithatë, edhe këtu, realiteti ka ofruar një korrigjim brutal.
Pakistani, për shembull, shpenzoi pjesën më të madhe të vitit të kaluar duke u vetëlavdëruar se kishte “frenuar” një Indi shumë më të madhe gjatë raundit të fundit të “lojës me zjarr” ndërkufitare. Avionët e Forcave Ajrore fluturuan lart. Analistët lavdëruan vendosmërinë. Politikanët flisnin me patos për nderin kombëtar. E megjithatë, kur qiejt mbi Gazë ishin të dendur me F-35 izraelite që avullonin fëmijë në Rafah, luftëtarët ajrorë të Pakistanit nuk ishin askund. Duket qartë se frenimi është një luks që ofrohet vetëm kur shënjestra nuk mbështetet nga Uashingtoni.
Le të mos harrojmë ironinë: kur India gjoja kaloi një vijë të kuqe, Pakistani ishte gati të niste avionët dhe të kundër-godiste. Por kur një gjenocid i vërtetë nisi të shpalosej në kohë reale, duke përfshirë një okupator me një histori dekadash krimesh lufte, maksimumi që Pakistani mundi të nxirrte ishte disa fjalime në OKB, disa #hashtage, dhe një takim lutjeje i kohës së duhur. Të njëjtët gjeneralë që mund të lëshojnë raketa në çdo moment kundër Delhit papritur u frenuan nga “kompleksitetet diplomatike” dhe “llogaritjet strategjike”. Me fjalë të tjera, e njëjta frikë e veshur me uniformë.
Turqia, ndërkohë, ofron një masterklas në teatrin gjeopolitik. Presidenti Erdoğan e ka ndërtuar të gjithë figurën e tij mbi të qenit një mbrojtës i guximshëm i kauzave muslimane. Ai u largua me famë nga Shimon Peres në Davos në vitin 2009. Fjalimet e tij shpesh tingëllojnë si predikime të së premtes. Dhe kur Pakistani u përball me një kërcënim të thjeshtë të përshkallëzimit me Indinë, forcat turke thuhet se u vunë në gatishmëri si një akt “mbështetjeje vëllazërore”. Gaza, në të kundërt, nuk ka marrë një vëllazëri të tillë.
Dikush mund të mendonte se, duke pasur parasysh afërsinë e Gazës – më pak se dy orë me ajër nga bazat ajrore turke – ushtria e Erdoğanit mund të provonte të përdorte të paktën një korridor ajror humanitar, një zonë ndalim-fluturimi, apo edhe një veprim simbolik për të ndalur masakrën. Por jo. “Sulltani” i Ankarasë kënaqet me retorikë të zjarrtë dhe inerci strategjike. Dronët e tij fluturojnë kudo, përveç aty ku nevojiten më shumë. Aleancat e tij ndryshojnë me erën. Vizioni i tij për ummetin duket se përfundon në Bosfor.
Dhe tani, ne po fillojmë të korrim pasojat e asaj frike. Mungesa totale e pasojave për shfrenimin gjenocidal të Izraelit në Gaza jo vetëm që i ka dhënë guxim Netanyahut – por e ka çliruar krejtësisht. Pa asnjë reagim domethënës nga bota muslimane, dhe me një çek të bardhë nga Uashingtoni, Tel Avivi ka kaluar nga shkatërrimi i Gazës në provokime ndaj Iranit. Sulmet ajrore, vrasjet dhe sulmet kibernetike janë bërë akte rutinë të politikës së jashtme izraelite, sikur rajoni të ishte një lojë video dhe Tel Avivi lojtari i pamatur. Kjo ndodh kur lë një shtet aparteid të armatosur me bombë bërthamore të veprojë i çmendur: fillon të besojë se është i pathyeshëm. Monarkët e Gjirit dhe sulltanët e vetë-quajtur të sovranitetit, duke mos bërë asgjë, kanë ndihmuar në vënien në flakë të gjithë rajonit – dhe tani, flakët kërcënojnë të na gëlltisin të gjithëve.
Ajo që e bën gjithë këtë më keq nuk është vetëm tradhtia, por lehtësia me të cilën këto regjime mund ta kishin ndryshuar rezultatin. Një kërcënim i thjeshtë – një shfaqje e besueshme force, një paralajmërim se vija të caktuara të kuqe nuk do të kaloheshin – mund të kishte mjaftuar për të frenuar sulmin e pandërprerë të Izraelit. Nuk po flasim për pushtimin e Tel Avivit. Po flasim për frenim, për pasoja, për ta bërë koston e gjenocidit tepër të lartë për ata që e ndjekin atë. Regjimet muslimane as që u përpoqën.
Dhe le të mos mashtrohemi nga ata që këmbëngulin se këto kombe ishin të paralizuara nga frika e hakmarrjes perëndimore. Perëndimi, me gjithë zhurmën e tij, nuk është i gjithëpushtetshëm. Ai nuk mund të luftojë në çdo front. SHBA-ja është tashmë e stërngarkuar, e lodhur politikisht dhe përballet me trazira të brendshme. Vijat e kuqe të Uashingtonit nuk janë urdhëra hyjnorë; ato janë të negociueshme, të sfidueshme, ndonjëherë edhe qesharake. Ajo që mungon nuk është mundësia, por vullneti. Këto regjime muslimane nuk janë të pafuqishme. Ato janë bashkëpunëtore.
Heshtja e tyre nuk është aksidentale – është strategjike. Për dekada, regjimet muslimane kanë internalizuar një doktrinë të mbijetesës mbi sovranitetin, bindjes mbi indinjatën. Ata frikësohen se mos humbasin favorin e Uashingtonit, frikësohen se mos sanksionohen, frikësohen se mos etiketohen si “shtete mashtruese”. Por më shumë se kaq, ata frikësohen nga populli i tyre. Ata e dinë se çdo konfrontim serioz me Izraelin do të galvanizonte popullatat e tyre në mënyra që nuk mund t’i kontrollonin. Dhe kështu, ata zgjedhin rrugën e frikacakut: shqetësim performativ, mosveprim të kalibruar me kujdes dhe një përkushtim të palëkundur për të mos bërë asgjë që mund të lëkundë varkën e pushtetit.
Është kjo aleancë e pafytyrë – midis regjimeve autokratike dhe patronazhit imperial – që e ka kthyer botën muslimane në një teatër pafuqie. Sundimtarët mbajnë kefije; populli mbart dhimbje. Gjeneralët mburren; dëshmorët grumbullohen. Dhe gjatë gjithë kohës, Gaza digjet.
E vërteta e hidhur është se sundimtarët muslimanë janë kthyer në pastrues të dhunës koloniale, duke pastruar rrënojat ndërsa nuk guxojnë kurrë të ndalin topin shkatërrues. Ata organizojnë samite ndërsa spitalet bombardohen. Ata lëshojnë deklarata ndërsa fëmijët varrosen në varre masive. Ata dërgojnë autokolona ndihmash me njërën dorë dhe shtrëngojnë duart me kriminelët e luftës me tjetrën.
Por historia ka një kujtesë të gjatë. Një ditë, nxënësit do të studiojnë këtë epokë dhe do të pyesin: ku ishin muslimanët kur Gaza po fshihej nga harta? Përgjigja do të jetë një përzierje njoftimesh për shtyp, fotosh zyrtare dhe frike morale. Ata do të zbulojnë se sundimtarët e botës muslimane, të bekuar me ushtri, pasuri dhe retorikë, zgjodhën rrugën e tradhtisë. Ata do të zbulojnë se mbrojtësit e Jeruzalemit ishin shumë të zënë duke mbrojtur llogaritë e tyre bankare. Ata do të zbulojnë se Palestina nuk u tradhtua vetëm nga armiqtë, por u braktis edhe nga miqtë.
Dhe kur të vijë ajo ditë llogarie, asnjë sasi Kur’anesh me gjethe ari apo predikimesh pallati nuk do të mjaftojë. Regjimet që mund të kishin vepruar – dhe nuk vepruan – do të gjykohen jo nga ajo që pretendonin se besonin, por nga ajo që nuk bënë. Në një kohë gjenocidi, neutraliteti është bashkëpunim. Dhe heshtja, përballë një të keqeje të tillë, jo vetëm që është shurdhuese – por është dënuese. /Tesheshi.com/
*Prof. Junaid S. Ahmad jep lëndët Drejtësi, Fe dhe Politikë Globale dhe është Drejtor i Qendrës për Studimin e Islamit dhe Dekolonizimit (CSID), Islamabad, Pakistan. Ai është anëtar i Lëvizjes Ndërkombëtare për një Botë të Drejtë, Lëvizjes për Çlirimin nga Nakba dhe Shpëtimit të Njerëzimit dhe Planetit Tokë.
Pikëpamjet e shprehura në këtë artikull i përkasin autorit dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht politikën editoriale të portalit Tesheshi.com.
