Do të ishte shumë mirë të ishte e vërtetë nëse gjithçka do të shkonte kaq mirë. Një vit përpara 8 dhjetorit 2024, ditën kur Notre Dame është planifikuar të rihapet pas zjarrit shkatërrues të vitit 2019, disa po bëjnë thirrje që puna të ndalet. Shkak është bërë riparimi i kornizës së çatisë që do të bëhet me plumb, i cili konsiderohet i rrezikshëm për shëndetin.
Kundër punimeve për shkak të përdorimit të plumbit
Plumbi është përgjegjës për vdekjen e pesë milionë njerëzve në mbarë botën. Kjo është arsyeja pse përdorimi i plumbit në qendër të Parisit nënkupton marrjen e përgjegjësisë për helmimin e popullsisë, siç paralajmëroi në Platformën X Senatorja për çështjet mjedisore Anne Suiri. Ish-kryebashkiaku i kryeqytetit francez thekson se nuk është kryer asnjë hulumtim për rreziqet shëndetësore të natyrshme në përdorimin e 500 tonëve plumb në Notre Dame. Në fund të nëntorit ajo organizoi një protestë së bashku me organizata të tjera shëndetësore dhe mjedisore, duke kërkuar ndërprerjen e punës.
Pse është problem plumbi?
Ka shumë konsiderata në lidhje me përdorimin e plumbit në Notre Dame, veçanërisht në lidhje me rrjedhjen e ujit.
Siç vlerësoi Këshilli i Lartë i Shëndetit Publik në vitin 2021, vetëm çatia e Notre-Dame de Paris do të lëshonte rreth 21 kilogramë plumb në vit. Në prill të vitit 2023, prokuroria e Parisit nisi një hetim gjyqësor për shkak të “ekspozimit të palëve të treta ndaj rrezikut”, pasi disa familje dhe shoqata, të cilat që nga shpërthimi i zjarrit kishin paralajmëruar për rreziqet shëndetësore të plumbit, ngritën padi.
Rebâtir Notre-Dame de Paris, organizata publike që mbikëqyr punën e restaurimit të katedrales, thotë se ka hetuar me shumë kujdes problemet që mund të shkaktojë përdorimi i plumbit. Drejtori Philip Jost siguroi se katedralja do të përfitojë nga një “qasje inovative ndaj progresit mjedisor”, e cila do të reduktojë ndotjen nga rrjedhjet e ujërave të shiut nga çatitë. Gjithashtu, janë bërë përmirësime në sistemin e mbrojtjes nga zjarri të godinës.
Pallati Elysee theksoi gjithashtu se do të merren të gjitha masat e nevojshme parandaluese. Rebâtir Notre-Dame de Paris do të vazhdojë bisedimet me organizatat mjedisore dhe shëndetësore. Në çdo rast, megjithatë, nuk ka nevojë për masa ekstreme si ndërprerja e punës.
Kur tempulli katolik u përfshi nga flakët më 15 prill 2019, rreth 400 tonë plumb u ngritën në tym dhe pluhur plumbi u përhap nëpër trotuare, ura, parqe dhe oborre shkollash aty pranë.
Restaurimi besnik i origjinalit
U deshën katër muaj për të pastruar plotësisht zonën. Siç njoftuan autoritetet shëndetësore në atë kohë, 12 fëmijë u zbuluan se kishin nivele të larta plumbi në gjak. Plumbi është një metal i rëndë që konsiderohet toksik, kancerogjen dhe i rrezikshëm për funksionet riprodhuese të njeriut. Pavarësisht rreziqeve shëndetësore, presidenti francez Macron vendosi ta ndërtojë kishën saktësisht siç ishte më parë – me një çati lisi dhe plumbi.
Deri më sot, puna e rindërtimit po përparon çuditërisht mirë – ndër të tjerakupolat veriore dhe jugore janë të përfunduara, si dhe dritaret e xhamit. Nga fundi i nëntorit, kalimtarët mund të dallojnë edhe skicën e kambanores karakteristike të katedrales.
Megjithëse rihapja e tempullit është planifikuar për më 8 dhjetor 2024, duhet bërë shumë më tepër punë, veçanërisht për të restauruar shtyllat e tempullit kryesor dhe të korit. Kjo është arsyeja pse projekti do të përfundojë plotësisht rreth fundit të dekadës, pra midis 2029 dhe 2030. /tesheshi.com/
