Nga Bashkim Kastrati
Pavarësisht se Kosova vazhdon të përballet me një gjendje të rëndë socio-ekonomike dhe për pasojë një pjesë e qytetarëve i vuajnë pasojat në përditshmëri, zyrtarët qeveritarë vazhdojnë shpenzimet e shumta për dreka dhe darka zyrtare, për udhëtime dhe mëditje. Këto shpenzime mund të konsiderohen si një luks i madh kur kemi parasysh gjendjen e qytetarëve, nivelin e varfërisë dhe papunësisë.
Sipas një hulumtimi të Institutit GAP, këto shpenzime kanë vazhduar edhe gjatë qeverisjes në largim gjatë vitit 2016.
Së pari duhet sqaruar se me qëllim të kryerjes së punëve dhe detyrave në kuadër të përgjegjësive, disa zyrtarëve publik u lejohet që shpenzimet për dreka, darka, pije dhe dhurata për takime të ndryshme zyrtare t’i mbulojnë nga buxheti Kosovës. Këto shpenzime në kuadër të buxhetit kategorizohen si “shpenzime të reprezentacionit”.
Me qëllim të menaxhimit më efikas të buxhetit të Kosovës për këtë kategori të shpenzimeve, në vitin 2008 është miratuar një udhëzim administrativ i cili ka përcaktuar mënyrën dhe shumën e shpenzimeve të reprezentacionit për zyrtarët e lartë publik. Sipas këtij udhëzimi janë 12 pozita në kuadër të institucioneve të Qeverisë së Kosovës që kanë të drejtë në shpenzime të reprezentacionit. Sipas nenit 5 të këtij udhëzimi, kryeministri dhe zëvendësit e tij/saj nuk kanë fare kufizime në këtë kategori shpenzimesh. Ministrat kanë të drejtë që të shpenzojnë deri në 500 euro në muaj, zëvendësministrat deri në 200 euro, këshilltarët politikë deri në 100 euro, shefat e kabineteve të ministrive deri në 50 euro, e kështu me radhë.
“Shpenzimet e reprezentacionit përdoren vetëm për mbulimin e shpenzimeve të takimeve zyrtare dhe nuk mund të përdoren për qëllime tjera. Këto shpenzime duhet të arsyetohen me fatura dhe në rast të tejkalimit të kufizimeve, shumat e tejkaluara duhet të mbulohen nga vetë zyrtarët”, thuhet ndër të tjera në hulumtimin e Institutit GAP.
Ja cilët ministra dhe zv.ministrat harxhuan për dreka dhe darka
Shpenzimet e reprezentacionit hyjnë në kategorinë ekonomike të “mallrave dhe shërbimeve”. Sipas Raportit vjetor financiar 2016 të Ministrisë së Financave, i cili nuk jep shumë detaje, vetëm gjatë vitit 2016 nga buxheti i Kosovës janë shpenzuar rreth 2.9 milionë euro për dreka zyrtare brenda dhe jashtë vendit apo 3% më shumë se në vitin 2015.
Në kërkesën e dërguar nga Instituti GAP për shpenzimet e reprezentacionit për vitin 2016, nuk kanë pranuar të japin përgjigje Zyra e Kryeministrit, Ministria e Financave, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe Ministria e Punëve të Jashtme. Ndërsa Ministria e Drejtësisë publikon raporte javor të shpenzimeve që përfshijnë edhe shpenzimet për reprezentacion, por jo në formatin e kërkesës sonë. Hera e vetme kur Zyra e Kryeministrit është përgjigjur në këtë kërkesë ka qenë viti 2013 me të dhënat e vitit 2012.
Hulumtimi tregon se në krahasim me vitet e kaluara, këtë vit GAP ka pranuar nivelin më të ulët të përgjigjeve nga ministritë. Kjo tregon se Ligji për qasje në dokumente publike nuk po respektohet, dhe se deklarimet e Ministrisë së Financave për rritje të transparencës buxhetore nuk janë të vërteta. Nga 13 ministritë që kanë pranuar të përgjigjen në kërkesën tonë, Ministria e Infrastrukturës na është përgjigjur me shpenzimet totale vjetore. Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal ka deklaruar se gjatë vitit 2016 ka paguar shpenzime të reprezentacionit për disa muaj të vitit 2015. Kjo formë e mbajtjes së financave, por edhe e raportimit nga ana e disa ministrive nuk është konform udhëzimit administrativ për shpenzimet e reprezentacionit neni 6.2.
Nga të dhënat e këtyre 13 ministrive del se gjatë vitit 2016 janë shpenzuar 202,777 euro për reprezentacion.
Kabineti i Ministrisë së Integrimit Evropian ka shpenzuar më së shumti, apo 29,531 euro. Pas saj radhitet Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale me 22,745 euro dhe Ministria e Administratës Publike me 19,509 euro.
Sipas udhëzimi administrativ për caktimin e shpenzime të reprezentacionit nga kabineti i ministrive të drejtë në shpenzime të reprezentacionit kanë: Ministrat, zëvendësministrat, shefat e kabinetit të ministrive dhe këshilltarët politikë.
Sipas këtij hulumtimi, ministri i cili ka shpenzuar më së shumti për reprezentacion gjatë vitit 2016 është ministri i Integrimit Evropian Bekim Çollaku me 14,372 euro. Ministri Çollaku më 9 shtator 2016 ka bërë publike dorëheqjen e tij nga posti i ministrit, por raporti i shpenzimeve tregon që ka përdorur buxhet edhe gjatë muajve shtator dhe tetor.
Pas tij radhiten Ministri i Administratës Publike Mahir Yagcilar me 13,560 euro dhe Ministri i Punës dhe Mirëqenies Sociale, Arban Abrashi me 12,189 euro. Ministrat e lartë cekur si dhe ministrat Ljubomir Maric dhe Hykmete Bajrami kanë tejkaluar shumëfish kufizimin mujor prej 500 euro.
Sa i përket shpenzimeve të zëvendësministrave, është zëvendësministri i Integrimit Evropian, Ramadan Ilazi, i cili ka shpenzuar më së shumti për reprezentacion, gjithsej 11,380 euro. Pas tij radhitet zëvendësministri i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, Radolub Miladenoviç me 3,275 euro, dhe zëvendësministri i Punës dhe Mirëqenies Sociale, Qazim Rrahmani, me 3,224 euro. Zëvendësministrat e lartë cekur kanë tejkaluar kufizimin mujor prej 200 euro. /tesheshi.com/
