Një neo-nazist grek i dënuar me 14 vjet burg për krim të organizuar thotë se kandidatura e tij në zgjedhjet e përgjithshme të këtij muaji është një lakmus demokratik për vendin e tij.
Ilias Kasidiaris ishte zëdhënësi i partisë së shpërbërë Agimi i Artë, e cila hyri në parlament në vitin 2012 në kulmin e problemeve ekonomike të Greqisë pas krizës financiare të vitit 2008.
Një vit më vonë, 20 përfaqësues të saj u dërguan në burg. Prokurori i Gjykatës së Lartë e pa vrasjen e një reperi të krahut të majtë, të kryer nga një zyrtar i Agimi-t, si pjesë e një modeli dhune, ndaj dhe e ndoqi me sukses atë si një organizatë kriminale.
Kasidiaris apeloi vendimin dhe ka qenë aktiv në burg, duke postuar mesazhe për mbështetësit në Tëitter.
Këtë vit ai drejtoi partinë e tij të quajtur Grekët-Partia Kombëtare, në zgjedhjet e përgjithshme të 21 majit. Sondazhet i japin atij gati 3.5 përqind të mbështetjes së votuesve, mjaftueshëm për të hyrë në parlament.
Megjithatë, Departamenti i Parë i Gjykatës së Lartë, i cili kontrollon partitë përpara zgjedhjeve, e skualifikoi atë parti.
“Sistemi demokratik është shfuqizuar dhe gjysmë milioni grekëve u është hequr e drejta themelore për të votuar për partinë e zgjedhur”, tha avokatja e Kasidiaris jashtë Gjykatës së Lartë pas vendimit, duke lexuar një mesazh me shkrim të klientit të saj.
“Grekët – Partia Kombëtare u dërgua në ilegalitet sepse është partia më e pastër dhe më e ndershme në skenën politike të brendshme. Ne e prisnim këtë përçarje të paprecedentë dhe jemi plotësisht të përgatitur për ditën e nesërme”, thuhet në deklaratë.
Kur u krijua, Agimi i Artë u paraqit si një parti e ndershme financiarisht, duke synuar të bënte një kontrast me skenën kryesore politike që e çoi vendin drejt falimentimit.
Pasi u padit dhe pasi parlamenti ndërpreu qarkullimin e parave të shtetit, përfaqësuesit e tij i kanalizuan rrogat e tyre në arkat e partisë në mënyrë që ajo të mund të funksiononte. Kasidiaris miraton këtë profil politik.
Konservatorët e Demokracisë së Re në pushtet kërkuan që neo-nazizmi të hiqej nga parlamenti njëherë e përgjithmonë. Në një vend që vuajti pushtimin nazist dhe ku u vranë afro një milion njerëz gjatë Luftës së Dytë Botërore, ringjallja e fashizmit shihet nga shumë njerëz si një turp kombëtar.
Dy vjet më parë, qeveria miratoi një amendament që ndalon kriminelët e dënuar për krim të organizuar nga partitë kryesore politike, një masë e krijuar për të përjashtuar anëtarët e Agimit të Artë nga procesi politik.
Në shkurt, pasi Kasidiaris vendosi një oficer në pension si kreun e partisë së tij, qeveria e zgjeroi atë amendament për t’i ndaluar kriminelët të ishin anëtarë partie ose drejtues të prapavijës.
Në prill pasoi një amendament i tretë, i cili thotë se Divizioni i Parë i Gjykatës së Lartë duhet të verifikojë palët në seancë plenare për t’i dhënë vendimeve transparencë dhe legjitimitet.
Dy ditë më vonë, nënkryetari i Gjykatës së Lartë, Christos Tzanerikos dha dorëheqjen, duke thënë se ai ishte kontaktuar nga një anëtar i lartë i qeverisë dhe i ishte thënë se do të emërohej kreu i organit të pavarur nëse ai drejtonte Departamentin e Parë në drejtimin e duhur për çështjen Kasidiaris – duke treguar se qeveria nuk i mori parasysh pasi tre amendamentet e saj janë të pacenueshme.
Qeveria e mohoi këtë akuzë.
Përpjekjet e Partisë Demokracia e Re për të ndaluar neo-nazizmin ani kanë ndezur një stuhi ligjore dhe politike.
Që nga fillimi i shekullit, katër parti të ndara në të djathtë të Demokracisë së Re kanë fituar vende. Partitë e opozitës akuzojnë kryeministrin Kyriakos Mitsotakis se po punon për të hequr të drejtën e konkurrentëve të rinj.
“Ai shikoi rezultatet e sondazhit dhe peshoi çështjen,” tha kreu socialist Nikos Androulakis gjatë fushatës.
“Në muajt e fundit, ai ka parë rritjen e popullaritetit të Kasidiarisit, gjë që e bën më të vështirë mundësinë e një qeverie njëpartiake,” tha Androulakis, duke iu referuar faktit se sa më shumë parti hyjnë në legjislaturën prej 300 vendesh, aq më i vogël është numri i mandateve për t’i shpërndarë ndërmjet tyre në raport me pjesën e tyre në numrin e votave.
“Vetëm atëherë ai miratoi një ligj të ri kundër Agimit të Artë”, përfundoi Androulakis.
Demokracia e Re parashikohet të fitojë 32 për qind të votave – më pak se 151 vendet e nevojshme për të formuar një qeveri më vete, dhe Mitsotakis ka treguar se nuk është gati të formojë një koalicion.
Motivet politike
Avokatja e Kasidiarisit, Vaso Pantazi, ra dakord se motivet e Partisë Demokracia e Re janë politike.
“Ndryshimet u miratuan kur zgjedhjet po afroheshin,” tha ajo për Al Jazeera-n. “Duhet t’i sillni në një kohë neutrale; përndryshe njeriu ndjen se ata janë të drejtuar kundër tij personalisht”.
Demokracia e re kishte disa opsione. Është praktikisht e pamundur të ndalosh një të huaj të punojë në Greqi. Në nenin 29 të Kushtetutës thuhet se çdo parti mund të hyjë në zgjedhje “nëse i shërben funksionimit të lirë të sistemit demokratik”.
Sipas asaj formule të paqartë, edhe Partia Komuniste e Greqisë, e cila ndjek stalinizmin dhe e konsideron Nikita Hrushovin si fillimin e fundit të komunizmit, u pranua në legjislacion për gjysmë shekulli.
Greqia u përpoq të ndalonte Partinë Komuniste pasi udhëheqësit e saj nisën një luftë të përgjakshme civile nga 1944 deri në 1949. Komunistët më pas u dërguan në kolonitë penale gjatë viteve 1950 dhe 1960.
Frika nga një ringjallje e komunizmit shkaktoi një pezullim shtatë-vjeçar të demokracisë kur një grup kolonelësh morën pushtetin. Pas rënies së tyre në 1974, Greqia rivendosi Partinë Komuniste dhe Kushtetuta e saj e re u largua nga ndalimi i askujt nga mbajtja e posteve publike të bazuara në ideologji.
As Agimi i Artë nuk u dënua për bindjet e tij.
“Agimi i Artë nuk dënohet sepse është fashist apo nazist,” tha Ministri i Brendshëm Makis Voridis në parlament. “Agimi i Artë u dënua se ka bërë krime… Po flasim për kriminelë, të dënuar”.
E vetmja mënyrë që qeveria mund t’i ndalonte Agimit të Artë pjesëmarrjen në parlament ishte ndjekja e tyre si individë.
Ndryshimet ligjore të qeverisë pretendojnë se pamundësia e anëtarëve të Agimit të Artë për të “mbështetur funksionimin e lirë të sistemit demokratik” bazohet në bindjet e tyre penale.
“Edhe kjo është antikushtetuese”, tha Pantazi.
“Kushtetuta greke kërkon një vendim gjykate të parevokueshme për të ndaluar një qytetar të kandidojë për poste publike, kështu që personi duhet të shpallet fajtor pas një apeli në Gjykatën e Lartë,” tha ajo. “Këtu kemi situatën unike të një personi që, pas një dënimi të parë, i ndalohet të kandidojë për postin… edhe pse ka ende të drejtën e prezumimit të pafajësisë”.
“Test serioz”
Avokati Janis Drosos, i cili është ekspert i çështjeve kushtetuese, pajtohet se qasja e qeverisë ka dobësi.
“Ky nuk është një vendim gjykate. Ky është një vendim administrativ i marrë nga gjyqtarët, që do të thotë se ndoshta do t’i nënshtrohet shqyrtimit gjyqësor në një fazë të mëvonshme”, tha Drossos për skualifikimin e palës së lartpërmendur.
Ai tha për Al Jazeera-n se amendamentet mbi të cilat u bazua ky vendim e vendosën Kushtetutën në një “sprovë serioze”.
Kasidiaris vendosi se ishte më mirë të luftohej gjyqësori dhe parlamenti sa më publikisht.
Pantazi beson se Kasidiaris do të lirohet sapo çështja e tij të mbarojë apelimet e brendshme dhe të arrijë në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut.
“Greqia do të dënohet për shkeljen e prezumimit të pafajësisë siç është dënuar për një sërë rastesh të shkeljeve të të drejtave”, tha ajo. “Do të duhen vite, por disa gjëra nuk bëhen për shkak të fundit, janë bërë për hir të historisë”. /tesheshi.com/
